Quyền đòi lại tài sản đã tặng cho quy định thế nào?

1. Tư vấn về đòi lại tài sản tặng cho

Liên quan đến vấn đề chuyển nhượng quyền sử dụng đất có rất nhiều khách hàng hiện nay có các thắc mắc liên quan đến việc đã thực hiện chuyển nhượng hoặc tặng cho quyền sử dụng đất rồi thì có được quyền yêu cầu người nhận chuyển nhượng, người nhận tặng cho hoàn trả lại phần diện tích đất này hay không? Đây là một nội dung được ghi nhận cụ thể trong quy định của pháp luật. Do vậy, nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu kỹ về nội dung này thì hãy liên hệ với Công ty Luật Minh Gia để được hỗ trợ tư vấn.

2. Giải quyết tranh chấp liên quan đến tặng cho quyền sử dụng đất

Nội dung câu hỏi:

Kính gửi: Công ty Luật Minh Gia Câu hỏi yêu cầu luật sư tư vấn: Bố mẹ tôi sở hữu khu đất + nhà ở khoảng 500m2, Sau khi có gia đình thì bố mẹ tôi đồng ý cho vợ chồng anh trai tôi xây nhà ở riêng trên mảnh đất đó, nhưng không viết giấy tờ gì. Cách đây 3 năm, bố mẹ tôi làm hợp đồng cho tặng anh trai tôi toàn bộ thửa đất nói trên (có điều kiện, phụng dưỡng bố mẹ tôi). Sau khi làm hợp đồng cho tặng, thì 5 tháng sau Bố tôi qua đời. Hiện nay, mẹ tôi đã ngoài 80 tuổi, ở một mình, anh tôi đã không thực hiện trách nhiệm phụng dưỡng mẹ tôi và lúc bố tôi còn sống cũng vậy. Trường hợp này anh trai tôi đã vi phạm hợp đồng cho tặng. Vậy mẹ tôi có đòi lại tài sản sở hữu khu đất + nhà ở khoảng 500m2 được không ?  Xin cảm ơn Luật sư.

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cần tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo nội dung thông tin bạn cung cấp chúng tôi xác định tài sản trong hợp đồng tặng cho là tài sản thuộc sở hữu chung của bố mẹ và hợp đồng tặng cho được thực hiện đúng theo ý chí của cả bố và mẹ.

Về hợp đồng tặng cho bất động sản tại Điều 459 Bộ luật dân sự 2015 có quy định như sau:

“1. Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật.

2. Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm chuyển giao tài sản.”

Căn cứ theo quy định đã nêu trên và đối chiếu với trường hợp của gia đình bạn có thể thấy bố mẹ bạn đã lập hợp đồng tặng cho bất động sản và nếu tại thời điểm hiện tại anh trai bạn đã thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phần diện tích hiện tại đang thuộc quyền sử dụng hợp pháp của anh trai bạn. Nếu mẹ bạn muốn yêu cầu hoàn trả phần diện tích đất này thì phải có căn cứ theo quy định của pháp luật.

Tại Điều 462 Bộ luật dân sự 2015 có quy định về tặng cho tài sản có điều kiện như sau:

“1. Bên tặng cho có thể yêu cầu bên được tặng cho thực hiện một hoặc nhiều nghĩa vụ trước hoặc sau khi tặng cho. Điều kiện tặng cho không được vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

2. Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ trước khi tặng cho, nếu bên được tặng cho đã hoàn thành nghĩa vụ mà bên tặng cho không giao tài sản thì bên tặng cho phải thanh toán nghĩa vụ mà bên được tặng cho đã thực hiện.

3. Trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ sau khi tặng cho mà bên được tặng cho không thực hiện thì bên tặng cho có quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại.”

Như vậy, căn cứ theo quy định của pháp luật nêu trên nếu hợp đồng tặng cho giữa bố mẹ bạn và người anh trai là hợp đồng tặng cho có điều kiện (điều kiện tặng cho được ghi nhận trong hợp đồng) và người anh trai đã không thực hiện đúng điều kiện tặng cho đã được ghi nhận cụ thể trong hợp đồng thì có căn cứ để người tặng cho yêu cầu hoàn trả lại tài sản tặng cho.

Tuy nhiên, do bố bạn đã mất do đó nếu hiện tại anh trai bạn vi phạm điều kiện tặng cho với mẹ thì mẹ bạn chỉ có quyền yêu cầu hoàn trả một phần diện tích đất tương ứng với phần mình được hưởng trong khối tài sản chung của hai vợ chồng.

Trong trường hợp này, để yều cầu người anh trai hoàn trả lại diện tích đất mẹ bạn cần có căn cứ chứng minh cụ thể về hành vi vi phạm điều kiện tặng cho của người con. Sau khi đã có căn cứ chứng minh mẹ bạn có thể chuẩn bị hồ sơ khởi kiện và gửi đến Tòa án nhân dân cấp quận (huyện) nơi có đất để yêu cầu giải quyết.

Hồ sơ bao gồm:

-  Đơn khởi kiện;

-  Hợp đồng tặng cho;

-  Giấy tờ chứng minh hành vi vi phạm;

-  Giấy tờ tùy than của các bên.

Trên đây là nội dung tư vấn của Công ty Luật Minh Gia về vấn đề bạn thắc mắc. Hi vọng gia đình bạn có thể tham khảo để giải quyết trường hợp của mình.