Quyền của cá nhân đối với hình ảnh theo quy định pháp luật

I. Quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh

1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:

a) Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

II. Tham khảo tình huống tư vấn về quyền cá nhân đối với hình ảnh

Câu hỏi:

Xin chào luật sư. Mong luật sư có thể tư vấn giúp em về vấn đề khá nhạy cảm này. Em năm nay 18 tuổi. Em quen bạn trai cũ của em đã được hơn 2 năm, anh ấy là người nước ngoài, làm việc và sinh sống tại Bolivia. Em chưa bao giờ gặp và tiếp xúc với anh ta, chỉ có nhắn tin trên ứng dụng phổ biến hiện tại là Messenger từ Facebook. Và biết được hình ảnh của nhau qua mạng xã hội. Vì một vài điều xảy ra trong mối quan hệ, em cảm thấy không hạnh phúc nên em muốn chấm dứt tình cảm này.

Song, hiện tại em đang quen một người bạn trai mới. Bỗng dưng bạn trai cũ nhắn tin quấy rối níu kéo mối quan hệ, nhưng em không chấp thuận. Y đe dọa em và dùng những hình ảnh nhạy cảm của em nói rằng nếu em không chấp thuận làm bạn  tình qua mạng, y sẽ phát tán những hình ảnh đó. (đoạn đối thoại bằng tiếng nước ngoài). Vì em sợ phải báo công an điều tra vụ việc này và tâm lý áp lực từ gia đình, em kể với bạn trai mới, anh thông cảm cho em và đã nhắn tin trực tuyến qua Interpol để xin ý kiến về hành động trái phép của người yêu cũ của em, nhưng chưa thấy phản hồi từ họ. Em thật sự rất rối, tâm lý không còn ổn định và không biết phải giải quyết như thế nào khi người cũ cứ liên tục đe dọa biến em trở thành nô lệ tình dục qua mạng internet. Nếu không anh ta rất có thể phát tán những hình ảnh nhạy cảm của em lên internet.

Và kiến thức về luật pháp của em hạn hẹp, em không biết giải quyết việc này như thế nào khi người ấy không phải là công dân Việt Nam; hay pháp luật sẽ làm ngơ về trường hợp của em. Em rất mong có được phản hồi sớm từ quý luật sư. Em chân thành cảm ơn. 

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi tới công ty luật Minh Gia. Từ những thông tin bạn cung cấp, chúng tôi tư vấn như sau:

Vì chưa xác định được quốc gia bạn trai bạn mang quốc tịch và Việt Nam đã có hiệp định tương trợ tư pháp hay không nên tôi xin đưa ra phương hướng giải quyết cho bạn:

Căn cứ khoản 1 Điều 21 Hiến pháp năm 2013:

“Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.”

Căn cứ Điều 32 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định quyền của cá nhân đối với hình ảnh như sau:

“1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

2. Việc sử dụng hình ảnh trong trường hợp sau đây không cần có sự đồng ý của người có hình ảnh hoặc người đại diện theo pháp luật của họ:

a) Hình ảnh được sử dụng vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng;

b) Hình ảnh được sử dụng từ các hoạt động công cộng, bao gồm hội nghị, hội thảo, hoạt động thi đấu thể thao, biểu diễn nghệ thuật và hoạt động công cộng khác mà không làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

3. Việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.”

Như vậy có thể thấy, hành vi của bạn trai bạn trong vụ việc này đã xâm phạm đến quyền nhân thân của công dân được pháp luật Việt Nam bảo vệ. Tùy theo tính chất mức độ, động cơ, mục đích có thể bị xử lý theo quy định của pháp luật. Vì ở đây, bạn trai bạn chưa có hành vi phát tán hình ảnh của bạn mà mới chỉ dừng ở việc đe dọa, nên để ngăn chặn được hành vi đe dọa này, trước hết bạn cần gửi đơn tố cáo đến công an địa phương để họ điều tra vụ việc và có phương hướng giải quyết tốt nhất.Công an nhân dân có nhiệm vụ :

“bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”. (Khoản 2 Điều 15 Luật công an nhân dân 2014).

Do đó, bạn không nên sợ sệt hay giấu giếm nếu bạn muốn ngăn chặn hành vi phát tán hình ảnh nhạy cảm xảy ra.

Ngoài ra, bạn có thể đến Đại sự quán hoặc Lãnh sự quán nước mà bạn trai bạn mang quốc tịch tại Việt Nam để tố cáo hành vi xâm phạm quyền cá nhân đối với hình ảnh để họ có biện pháp tốt nhất giúp bạn ngăn chặn hành vi trên.