Lãnh BHXH khi sai năm sinh trên CMND?

1. BHXH một lần là gì?

Hiện nay, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và các văn bản hướng dẫn liên quan không có quy định về định nghĩa bảo hiểm xã hội một lần. Tuy nhiên, dựa trên tinh thần của bảo hiểm xã hội và các quy định điều kiện hưởng thì bảo hiểm xã hội một lần có thể được hiểu là chế độ thanh toán một khoản tiền nhất định cho người lao động đã tham gia đóng bảo hiểm xã hội nhưng không tiếp tục tham gia đóng bảo hiểm và không đủ điều kiện hưởng chế độ lương hưu.

2. Đối tượng được lãnh BHXH một lần

Về đối tượng được lãnh bảo hiểm xã hội một lần, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định tại Khoản 1 Điều 60 đối với điều kiện của người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

+ Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội hoặc lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện;

+ Ra nước ngoài để định cư;

+ Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế;

+ Người lao động gồm: Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí, khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Ngoài ra, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nếu có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần khi thuộc trường hợp tại Khoản 1 Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 như sau:

“1. Người lao động quy định tại khoản 4 Điều 2 của Luật này mà có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ điều kiện về tuổi theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 73 của Luật này nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội;

b) Ra nước ngoài để định cư;

c) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.”

3. Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần

Về mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần, Luật Bảo hiểm xã hội quy định tại Khoản 2 Điều 60 và Khoản 2 Điều 77. Theo đó, người lao động được lãnh bảo hiểm xã hội một lần với số tiền sau:

+ 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014;

+ 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi;

+ Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

4. Lãnh BHXH khi sai năm sinh trên CMND

Câu hỏi đề nghị tư vấn:

Chào luật sư. Em có vấn đề muốn luật sư tư vấn giúp, hiện tại em đang làm công ty và vẫn đóng bảo hiểm bình thường. Nhưng lúc vào công ty em chưa đủ tuổi nên đã sửa năm sinh trên CMND (năm 1994 thành năm 1991) để được vào công ty. Nếu sau này sau 1 năm từ khi em nghỉ việc và không tham gia đóng BHXH thì em có được lãnh BHXH 1 lần hay không và lãnh bằng cách nào, thời hạn lãnh là bao lâu. Cảm ơn luật sư!

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Đối với trường hợp của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

- Thứ nhất, điều kiện hưởng BHXH một lần:

Theo quy định tại khoản 1 điều 60 Luật bảo hiểm xã hội 2014, được hướng dẫn bởi khoản 1 Điều 1 Nghị quyết 95/2013/QH13 năm 2015 quy định về việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần như sau:

 “Trường hợp người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội khi có yêu cầu thì được nhận bảo hiểm xã hội một lần.”

Như vậy, điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội một lần là sau 1 năm từ khi bạn nghỉ việc và không tiếp tục đóng BHXH thì bạn có thể hưởng BHXH một lần. Hiện nay pháp luật cũng không có quy định cụ thể về thời hạn rút bảo hiểm xã hội một lần sau khi đủ điều kiện. Do đó, khi bạn đã đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật, bạn có quyền lựa chọn rút BHXH một lần bất kể thời điểm nào căn cứ vào nhu cầu thực tế của bạn.

- Thứ hai, về việc sai thông tin năm sinh trên sổ BHXH:

Do thời điểm bạn vào công ty làm việc, bạn không đủ tuổi nên có sửa thông tin năm sinh trên CMND, từ năm 1994 thành năm 1991. Do đó, năm sinh ghi trên sổ BHXH của bạn sẽ bị sai theo CMND, bạn sẽ phải làm thủ tục cấp lại sổ BHXH do sai năm sinh.

Tại Công văn số 3835/BHXH-CST năm 2013 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc sai sót các tiêu thức giữa sổ bảo hiểm xã hội và giấy chứng minh nhân dân thì: “Người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp chỉ được cấp lại sổ bảo hiểm xã hội trong trường hợp sổ bảo hiểm xã hội bị mất, hỏng hoặc thay đổi; cải chính họ tên, ngày tháng năm sinh đã ghi trên sổ bảo hiểm xã hội.”

Khoản 2 điều 27 Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 quy định về trường hợp cấp lại sổ BHXH quy định như sau:

“2. Cấp lại sổ BHXH do thay đổi họ, tên, chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; giới tính, dân tộc; quốc tịch; điều chỉnh nội dung đã ghi trên sổ BHXH

2.1. Thành phần hồ sơ

a) Người tham gia

- Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).

- Hồ sơ kèm theo (Mục 3,4 Phụ lục 01).

b) Đơn vị: Bảng kê thông tin (Mẫu D01-TS).

2.2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.”

- Thứ ba, thủ tục lãnh BHXH một lần

*Hồ sơ lãnh BHXH một lần:

Theo Điều 109 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định hồ sơ hưởng BHXH một lần bao gồm:

- Sổ BHXH

- Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của người lao động

- Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:

+ Hộ chiếu do nước ngoài cấp;

+ Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài;

+ Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.

*Nơi nộp: Cơ quan bảo hiểm xã hội nơi bạn đăng ký thường trú hoặc tạm trú