Hỏi về tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất

Bố tôi mất năm 1966, mẹ tôi mất măm 1995. Năm 1983 tôi phục viên trở về địa phương ở và phụng dưỡng mẹ già. Năm 1987 khi tôi lấy vợ, mẹ tôi còn sống và khỏe mạnh đã tuyên bố cho vợ Chồng tôi toàn bộ diện tích đất này với sự chứng kiến của các em trai và chú, thím tôi. Năm 1993 tôi đã được Chủ tịch UBND huyện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích là 360 m2, trên đất đã xây dựng nhà cấp IV 6 gian và công trình phụ, cây cối lâm lộc.

Khi em trai tôi là ông Đặng V A kết hôn với bà Nguyễn T B năm 1982 vẫn ở chung gian nhà cấp 4 cùng toàn thể gia đình tôi. Đến năm 1991 tôi đã đứng ra xin chính quyền cắm đất cho hộ bà B, ông A một diện tích đất khác để ở, đến năm 1993 hộ bà B, ông A đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cùng thời điểm với diện tích đất mà cụ Xã cho tôi.

Do chưa xây dựng được nhà ở và công trình phụ trên đất nên tôi vẫn cho vợ chồng em trai ở nhờ. Năm 2001 ông A chết, sau khi ông A chết năm 2001 tôi đã nói với bà B chuyển ra diện tích đất đã được cắm để ở nhưng bà B khất lần không đi. Năm 2009 đến năm 2011 tôi liên tục đề nghị mẹ con bà chuyển đến nhà ở đã được xây dựng trên diện tích đất được cắm nhưng đầu năm 2011 gia đình bà B cùng các con đã khởi kiện ra tòa án đòi chia tài sản thừa kế, kết quả là Tòa án cấp Phúc thẩm Bác bỏ yêu cầu đòi chia thừa kế và gia đình tôi thắng kiện.

Nhưng sau đó, bà B cùng vợ chồng con trai là anh C không đi, vẫn ngoan cố tiếp tục ở và xây dựng các công trình trái phép trên đất nhà tôi. Cuối cùng tôi phải làm đơn khởi kiện, đề nghị Tòa án nhân dân huyện xem xét giải quyết những vấn đề sau:

1. Buộc bà B và những người có nghĩa vụ liên quan phải trả lại phần diện tích đất đang chiếm giữ của gia đình tôi.

2. Buộc bà B và những người có nghĩa vụ liên quan phải tháo dỡ và di chuyển toàn bộ các công trình xây dựng trái phép để trả lại mặt bằng cho gia đình tôi theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, trong đơn phản tố, phía gia đình Bà B đã yêu cầu hủy sổ bìa đỏ của tôi (do thời điểm đó tôi đc cấp sổ bìa đỏ ko có giấy tờ tặng cho của mẹ tôi) và yêu cầu Tòa cắt 140m2 đất của tôi cho bà.

Vậy tôi xin Luật sư tư vấn giúp gia đình tôi trong trường hợp này. Pháp luật có quy định cụ thể như thế nào? Tôi chân thành cảm ơn Luật sư. Kính chúc Luật sư mạnh khỏe.

Lưu ý: Để đảm bảo quyền riêng tư cho người đề nghị tư vấn, chúng tôi đã thay đổi thông tin cá nhân trong nội dung câu hỏi:

Trả lời: Chào bạn! Xin cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia chúng tôi. Trường hợp của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

- Thứ nhất, về việc mẹ bạn tuyên bố cho vợ chồng bạn toàn bộ phần diện tích đất.

Khi mẹ bạn mất, ko để lại di chúc. Vậy, việc mẹ bạn tuyên bố cho vợ chồng bạn toàn bộ phần diện tích đất với sự chứng kiến của các em trai và chú, thím bạn. Đây được coi là di chúc miệng.

Tại Khoản 5 Điều 652 Bộ luật dân sự 2005 quy định về di chúc hợp pháp: “Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực” Nếu đáp ứng được điều kiện này thì di chúc sẽ có hiệu lực pháp luật.

Trong nội dung vụ việc bạn cung cấp, chúng tôi không thấy bạn đề cập đến vấn đề di chúc đó đã được công chứng, chứng thực hay chưa. Vì vậy, chúng tôi xin được chia trường hợp để giải quyết:

+ Trường hợp 1: Di chúc có hiệu lực pháp luật

Nếu di chúc có hiệu lực pháp luật thì việc tranh chấp giữa bạn và bà B thì bạn hoàn toàn có quyền làm đơn khởi kiện

+ Trường hợp 2: Di chúc không có hiệu lực pháp luật

Nếu di chúc không có hiệu pháp luật thì phần diện tích đất đó sẽ được chia theo pháp luật. Cụ thể, tại Điều 676 Bộ Luật Dân sự 2005 quy định về người thừa kế theo pháp luật:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
...
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”

Theo quy định trên, khi chia di sản thừa kế theo pháp luật thì em trai bạn cũng sẽ được hưởng quyền ngang với bạn.

- Thứ hai, về điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Tại Khoản 1 Điều 100 Luật Đất đai 2013 quy định “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà có một trong các loại giấy tờ sau đây thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất:
…

c) Giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ giao nhà tình nghĩa, nhà tình thương gắn liền với đất;

d) Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà ở gắn liền với đất ở trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đã sử dụng trước ngày 15 tháng 10 năm 1993;
…

g) Các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ.”

Theo thông tin bạn cung cấp, gia đình bà B đã làm đơn phản tố và yêu cầu hủy sổ bìa đỏ của bạn (do thời điểm đó bạn được cấp sổ bìa đỏ khi không có giấy tờ tặng cho của mẹ bạn) và yêu cầu Tòa cắt 140m2 đất của bạn cho bà.

Tuy nhiên, Tại Khoản 4 Điều 50 Luật Đất đai 2003 quy định:

“Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các loại giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt đối với nơi đã có quy hoạch sử dụng đất thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.”

Hiện nay Luật Đất đai 2013 đã thay thế Luật Đất đai 2003. Tuy nhiên để đảm bảo quyền lợi của bạn nên sẽ căn cứ theo luật năm 2003.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Hỏi về tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận luật sư tư vấn tranh chấp đất đai trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

P. Luật sư tư vấn - Công ty Luật Minh Gia

Tham khảo dịch vụ pháp lý liên quan
>>  Dịch vụ tư vấn pháp luật đất đai
>>  Tư vấn đăng ký thừa kế quyền sử dụng đất
>>  Tư vấn pháp Luật Đất đai miễn phí qua Email