Giải quyết tranh chấp khi đất đai bị lấn chiếm

Gia đình tôi có làm đơn gởi lên UBND phường nơi đang ở, trên phường có xuống kiểm tra và họ nói gia đình tôi phải bán rẻ cho hàng xóm vì họ đã xây rồi hoặc khi họ đập để trao trả mặt bằng thì gia đình tôi phải chịu chi phí mà họ xây, rồi đập phá, phải bồi thường cho họ. Nhờ luật sư tư vấn sớm giúp tôi về vấn đề này. Tôi chân thành cảm ơn.

Trả lời: Cảm ơn anh đã tin tưởng và gửi những vướng mắc về mặt pháp lý đến công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của anh, chúng tôi tư vấn như sau: Điều 12 Luật đất đai 2013 quy định những hành vi bị nghiêm cấm:

"1. Lấn chiếm, hủy hoại đất đai.

2. Vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố."

Theo thông tin anh cung cấp, gia đình hàng xóm xây lấn sang phần đất của gia đình anh. Hành vi của gia đình hàng xóm đã vi phạm quy định của Luật đất đai hiện hành là "lấn chiếm đất đai".

Trường hợp này lỗi thuộc về gia đình hàng xóm, hai gia đình có thể tự tiến hành hoà giải, thoả thuận về việc tháo dỡ và bồi thường cho gia đình anh. 

Nếu không thỏa thuận được, hai bên có thể gửi đơn lên Ủy ban nhân dân cấp xã để hòa giải theo quy định tại Điều 202 Luật đất đai 2013 (Hòa giải tranh chấp đất đai):

"1. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.

2. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.

4. Việc hòa giải phải được lập thành biên bản có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.

5. Đối với trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới, người sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường đối với các trường hợp khác.

Phòng Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất."

Căn cứ theo quy định trên trong trường hợp có tranh chấp đất đai nếu hoà giải tại UBND cấp xã không thành, gia đình anh có thể gửi đơn khởi kiện đến TAND nơi có bất động sản để yêu cầu giải quyết tranh chấp.

Trân trọng!