Đòi lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi cầm cố?

Nội dung tư vấn: Kính gửi luật sư. Hiện tại bố mẹ tôi đang ở Thái Nguyên. Cách đây khoảng 3-4 năm về trước, bố tôi có cho người cháu mượn sổ đỏ, lý do người cháu đó nói mượn vì muốn đảo nợ ngân hàng 2 tuần sẽ trả. Do thiếu hiểu biết bố tôi có cho người cháu đó mượn nhưng ko hề ký bất kỳ giấy tờ nào, sau thời gian đó bố tôi có hỏi về sổ đỏ, thì người cháu có khất lần khất lượt, sau đó bố tôi bị bệnh mất hơn 1 năm, và thời gian gần đây bố tôi có cho biết là người cháu mượn sổ đỏ, và liên hệ rất nhiều lần không được. Gần đây qua một người bà con, tôi có biết người cháu đó đi cầm cố ở ngoài với giá 400 triệu, và giả mạo chữ ký của bố tôi để đi công chứng vay ngoài... Xin hỏi luật sư, với trường hợp đó gia đình chúng tôi cần phải làm gì để có thể lấy lại được sổ đỏ. Xin luật sư tư vấn ạ. Xin chân thành cảm ơn! 

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Hiện nay Luật đất đai và Bộ luật dân sự không có quy định về việc cầm cố quyền sử dụng đất. Mà chỉ có quy định về thế chấp, bảo lãnh quyền sử dụng đất để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự. Do đó giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) không thể mang đi cầm cố, và nếu xảy ra tranh chấp thì hợp đồng cầm cố sẽ bị vô hiệu. Việc người cháu cầm cố giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà không có sự ủy quyền của bố bạn, do đó hợp đồng cầm cố giữa người cháu và bên nhận cầm cố sẽ vô hiệu. Theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Dân sự năm 2015:

“Điều 123. Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội

Giao dịch dân sự có mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì vô hiệu.

Điều cấm của luật là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định.

Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng.”

Giao dịch dân sự vô hiệu sẽ làm phát sinh hậu quả pháp lý, theo quy định tại điều 131 của Bộ luật Dân sự 2015 thì:

“Điều 131. Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu

1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

3. Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.

4. Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.

5. Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.”

Người cháu cầm sổ đỏ của gia đình bạn bạn đi cầm cố vay, giả mạo chữ ký, không có sự ủy quyền của bố bạn như vậy là không đủ cơ sở pháp lý để người đó có quyền đối với thửa đất của gia đình bạn. Gia đình bạn bạn hoàn toàn có thể yêu cầu người đang giữ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trả lại cho gia đình mình. Bên cạnh đó, bên văn phòng công chứng đã không kiểm tra về hồ sơ công chứng nên nếu có thiệt hại xảy ra họ sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại này. Gia đình bạn cũng có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên giao dịch dân sự giữa người cháu và bên nhận cầm cố là giao dịch dân sự vô hiệu. Từ đó các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận theo quy định tại Bộ luật dân sự, người cháu trả lại số tiền cho bên nhận cầm cố, bên nhận cầm cố trả giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã nhận.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng !

CV tư vấn: Nguyễn Hoa - Luật Minh Gia