Di sản thừa kế theo di chúc và tính hợp pháp của bản di chúc?

Sau khi ông mất người tình của bố tôi dắt theo đứa con trai về đòi chia gia sản, tài sản của nhà tôi gồm 3 miếng đất và căn nhà của bố mẹ tôi tổng số tài sản là 4 tỷ VNĐ (số tài sản này đa số do mẹ tôi làm việc vất vả ngoài chợ tích góp mà có tôi không nghĩ rằng hai mẹ con kia xứng đáng được hưởng bất cứ gì từ mồ hôi sương máu của mẹ tôi cả), khi biết tin ba tôi lừa dối mình một thời gian dài bà đã ngã bệnh nặng.

Vậy xin hỏi trong trường hợp này tôi phải làm gì và phải giải quyết ra sao có nên làm theo đúng di chúc của ba tôi để lại không. Xin cảm ơn.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”

Trong trường hợp của bạn, mặc dù là con riêng nhưng khi bố bạn mất đi thì người con riêng đó vẫn thuộc hàng thừa kế thứ nhất và có quyền được hưởng chia di sản thừa kế đối với phần di sản thuộc quyền sở hữu của bố bạn. Đồng thời, tổng số tài sản 4 tỉ mặc dù như bạn cung cấp thông tin phần lớn là do mẹ bạn tạo ra nhưng toàn bộ tài sản đó được hình thành trong thời kỳ hôn nhân nên vẫn xác định là tài sản chung của hai vợ chồng (bố bạn được quyền hưởng một nửa giá trị và trong một nửa giá trị đó khi bố mất đi thì mẹ, những người con của bố bao gồm cả con riêng đều có quyền hưởng).

- Thứ hai, theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 về quyền thừa kế của cá nhân. Cụ thể:

Điều 609. Quyền thừa kế

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

Người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc. 

Điều 630. Di chúc hợp pháp

 1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Điều 643. Hiệu lực pháp luật của di chúc

1. Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế.

Như vậy, đối chiếu quy định trên với trường hợp của bạn thì sẽ phải xác định di chúc được lập di là thuộc khối tài sản cá nhân bố hay tài sản chung của hai vợ, chồng (bố,mẹ). Theo đó, nếu di sản mà bố bạn lập di chúc để lại là thuộc tài sản cá nhân và bản di chúc hợp pháp theo quy định pháp luật thì thời điểm bố mất - bản di chúc có hiệu lực thì bạn và những người thừa kế hợp pháp khác được quyền chỉ định hưởng sẽ phải tuân thủ thực hiện theo đúng ý chí thể hiện trong bản di chúc để lại. Tức là bạn sẽ phải mang bản di chúc đó ra văn phòng công chứng để tiến hành phân chia di sản thừa kế theo di chúc.

Tuy nhiên, trong trường hợp di chúc để lại đối với toàn bộ tài sản giá trị 4 tỉ đồng mà giá trị này thuộc quyền sở hữu của hai vợ chồng thì phải xem xét tinh hợp pháp bản di chúc vì bố bạn không có quyền định đoạt toàn bộ số di sản trên. Khi đó, bản di chúc chỉ có hiệu đối với ½ tài sản thuộc sở hữu của bố, ½ tài sản còn lại của mẹ bạn bố bạn không được quyền định đoạt. Do đó, để đảm bảo quyền lợi thì các đồng thừa kế tự thỏa thuận với nhau để giải quyết, nếu không thỏa thuận được thì khởi kiện ra Tòa để xác định tính hợp pháp của di chúc và sau đó giải quyết vần đề chia di sản thừa kế.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Di sản thừa kế theo di chúc và tính hợp pháp của bản di chúc? Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

CV P.Gái - công ty Luật Minh Gia