Chung sống không đăng ký kết hôn thì con và tài sản chia như thế nào?

Khi đám cưới bên ngoại cho 3 chỉ vàng, còn bên nội không cho đồng nào, đến năm 2010 em sinh bé trai, hiện nay bé trai đã được 5 tuổi, 2 vợ chồng đã mua được 1 căn nhà (đứng tên 2 vợ chồng), xe cộ và các loại tài sản khác..., nhưng do chồng có tính vũ phu, vợ chồng có chuyện gì là anh cứ dùng bằng nắm đấm. Tôi đã im nín và chịu đựng nhiều lần, nhưng nay không thể chấp nhận được nữa, mong luật sư tư vấn dùm tôi, khi nhờ pháp luật can thiệp thì mẹ con tôi được phân chia tài sản như thế nào? vì tài sản cả 2 cùng làm ra và hiện tại cũng đang trong tình trạng chưa trả hết nợ, con trai mang họ mẹ, và không có tên bố trong giấy khai sinh, mong nhận được tư vấn của luật sư để tôi có hướng đi tốt đẹp hơn cho con trai và tôi, xin chân thành cảm ơn.

Trả lời: Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi yêu cầu tới Công ty Luật Minh Gia! Điều 53 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định về thụ lý đơn yêu cầu ly hôn như sau:

“ 1. Tòa án thụ lý đơn yêu cầu ly hôn theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

2. Trong trường hợp không đăng ký kết hôn mà có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều 14 của Luật này; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này”.

Theo như chị trình bày, nếu anh và chị chưa đăng ký kết hôn mà nếu gửi đơn yêu cầu ly hôn tới Tòa án thì Tòa án vẫn thụ lý và tuyên không công nhận quan hệ vợ chồng theo quy định của pháp luật.

Về tranh chấp tài sản chung và con chung giữa các bên sẽ được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014.

Điều 15 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn như sau:

“ Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con”.

Điều 16 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định về giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn như sau:

“ 1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập”.

Thứ nhất, về con chung, Do vợ chồng bạn chưa đăng ký kết hôn, tên bố cháu bé cũng không thể hiện trên Giấy khai sinh, nên bố cháu bé cần làm thủ tục xác nhận cha con. Cháu bé hiện nay là 5 tuổi nên Toà án sẽ xem xét điều kiện trực tiếp nuôi dưỡng con của bố và mẹ, bên nào đảm bảo việc chăm sóc bé thì quyền nuôi dưỡng sẽ được phân cho người đó. 

Thứ hai, về chia tài sản chung của hai người khi chung sống như vợ chồng với nhau mà không đăng ký kết hôn.

Trường hợp này, các bên phải có nghĩa vụ chứng minh tài sản đang tranh chấp là tài sản chung hay tài sản riêng của các bên. Nếu chứng minh được tài sản đang tranh chấp là tài sản chung thì theo nguyên tắc là sẽ chia đôi, tuy nhiên, có lưu ý tới quá trình tạo dựng tài sản của các bên. Còn, nếu chứng minh được tài sản đang tranh chấp là tài sản riêng, thì tài sản riêng thuộc về ai thì sẽ chia cho người đó.

Lưu ý: Nếu các bên tự thỏa thuận được, thì sẽ theo sự thỏa thuận của các bên và không nhất thiết phải yêu cầu Tòa án chia tài sản trong trường hợp này.

Trân trọng