Căn cứ xác lập quyền sở hữu đối với đất khai hoang trước năm 1987?

Xin luật sư tư vấn! Gia đình em có sống trên mảnh đất từ hơn 30 năm nay. Đất này ngày trước, khi bố mẹ em lấy nhau thì ra khai hoang. Nhưng khoảng từ năm 1987 trở đi thì bố em đã đi nơi khác ở với người phụ nữ khác và đã có với người đó 3 người con trong khi chưa ly hôn với mẹ em. Từ năm đó trở đi thì 3 mẹ con em sống trên mảnh đất đó, đóng thuế đầy đủ. Sau khi khai hoang thì mảnh đất đó thuộc vào 83 trường hợp xã cho nhưng huyện không cho và mẹ em đã phải nộp phạt thì mới được sử dụng. 30 năm nay bố e không quan tâm và có trách nhiệm gì với mẹ con em. Đến nay thì em chuẩn bị xây nhà thì bố em về đòi ly hôn mẹ em và chia đất. Vậy luật sư tư vấn cho em mảnh đất đó được chia như thế nào? Em cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại Thông tư liên tịch 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP như sau:

“Theo quy định tại điểm a khoản 3 Nghị quyết số 35 của Quốc hội, trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987 (ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực) mà chưa đăng ký kết hôn, nếu một bên hoặc cả hai bên có yêu cầu ly hôn, thì Toà án thụ lý vụ án và áp dụng quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết vụ án ly hôn theo thủ tục chung. Cần chú ý là trong trường hợp sau khi quan hệ vợ chồng đã được xác lập họ mới thực hiện việc đăng ký kết hôn, thì quan hệ vợ chồng của họ vẫn được công nhận kể từ ngày xác lập (ngày họ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng), chứ không phải là chỉ được công nhận kể từ ngày đăng ký kết hôn.”.

Như vậy, căn cứ quy định trên, pháp luật chỉ công nhận quan hệ vợ chồng khi vợ chồng sống chung trước ngày 03/01/1987 mà chưa đăng ký kết hôn và hiện nay vẫn chung sống với nhau.

Do đó, với trường hợp của gia đình bạn, bố mẹ bạn có xác lập quan hệ hôn nhân trước ngày 03/01/1987. Tuy nhiên, từ khoảng năm 1987 đến nay bố bạn đã đi nơi khác sống và có gia đình mới. Vì vậy, đối chiếu quy định nêu trên, trong trường hợp này quan hệ hôn nhân giữa bố và mẹ bạn sẽ không được pháp luật công nhận.

Ngoài ra, về căn cứ để xác lập quyền sở hữu với đất khai hoang:

Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 101 Luật đất đai 2013 quy định:

“Điều 101. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất

…

2. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 01 tháng 7 năm 2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.”.

Căn cứ quy định nêu trên, một trong những điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đất khai hoang đó là hộ gia đình và cá nhân đang sử dụng đất. Với trường hợp gia đình bạn, bố bạn đã đi nơi khác sinh sống khoảng 30 năm. Mặt khác, theo như phân tích như trên, quan hệ hôn nhân giữa bố mẹ bạn không được pháp luật công nhận. Do đó, để được xác lập quyền sở hữu đối với mảnh đất này thì bố bạn phải chứng minh được là người có công sức đóng góp trong việc khai hoang. Nếu bố bạn không chứng minh được có công sức đóng góp trong việc khai hoang thì không có căn cứ để xác lập quyền sở hữu đối với mảnh đất trên.  

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.

CV tư vấn: Phạm Diệu - Luật Minh Gia