Các trường hợp phát sinh thừa kế theo pháp luật

- Không có di chúc: Đây là trường hợp theo quy định của pháp luật thì người để lại di sản có năng lực chủ thể trong việc lập di chúc nhưng người này lại không thực hiện quyền lập di chúc, do đó không có di chúc, di sản được chia theo pháp luật cho diện và hàng thừa kế của họ .

- Di chúc không hợp pháp: Người để lại di sản có để lại di chúc nhưng di chúc đó vi phạm các điều kiện có hiệu lực của di chúc theo luật định. Trường hợp này, di chúc bị coi là vô hiệu nên di sản được chia theo pháp luật cho diện và hàng thừa kế của họ.

- Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc cùng thời điểm với người lập di chúc: Cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế, trong trường hợp này, di chúc sẽ bị coi là vô hiệu toàn bộ hoặc một phần và di sản liên quan đến phần di chúc bị vô hiệu được chia theo pháp luật cho diện và hàng thừa kế của họ .

- Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản: Trường hợp này người thừa kế vi phạm vào khoản 1 Điều 643 và người lập di chúc không biết hành vi của người thừa kế này hoặc người thừa kế theo di chúc từ chối quyền nhận di sản thừa kế.

- Phần di sản không được định đoạt trong di chúc: Người để lại di sản có nhiều di sản nhưng họ chỉ định đoạt một phần nhất định trong tổng số di sản họ để lại, phần di sản không được định đoạt trong di chúc sẽ được chia theo pháp luật cho diện và hàng thừa kế của họ.

- Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực: Nếu di chúc có một phần không có hiệu lực thì chỉ phần di sản liên quan đến phần di chúc bị vô hiệu được chia theo pháp luật cho diện và hàng thừa kế của họ.

- Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối quyền nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn vào thời điểm mở thừa kế.