Đòi lại đất bị lấn chiếm cần thực hiện thế nào?

1. Đòi lại đất đai bị lấn chiếm phải làm gì?

Câu hỏi:

Nguyên gia đình tôi có 1 thửa đất (700 mét vuông). Ngang 14m, dài 50m đã được đăng ký quyền sử dụng ruộng đất ngày 17/4/1985. Năm 1984, gia đình tôi có viết tay tặng cho ông D 1 lô đất lien ke nha toi với chiều ngang 4m, chiều dài 20m(80 mét vuông). Năm 1986 ngày 02/05 Ông Đ được UBND huyện  giao đất số 360/QĐ  có chiều dài là 20 mét. Thời gian ông Đxây dựng và lấn chiếm từng bước một đó là vào thời bao cấp.

Năm 2010 UBND phường có mời gia đình tôi lên đăng ký quyền sử dụng đất. Trong giấy mời có ghi đem theo giấy tờ tặng cho ông  Đ, gia đình tôi có qua nói ông Đ đưa giấy tặng cho nhiều lần. nhưng ông Đ hẹn mãi mà không đưa (giấy tặng cho ông Đ của gia đình tôi đã bị thất lạc) Hiện giờ ông Điệp đã xây nhà ở ngang 5m dài 25m và đổ đất thêm 5m lợp tôn tạm. Vậy xin hỏi theo giấy tặng cho và giấy giao đất của UBND cho ông Đ là 20 m chiều dài. gia đình tôi có lấy lại được 30m phần đất còn lại không ? Tôi xin chân thành cảm ơn.

Trả lời tư vấn:

Cảm ơn anh/chị đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh/chị chúng tôi đã tư tư vấn như sau:

Trường hợp này nếu như chứng minh được đất của gia đỉnh bạn bị lấn chiếm (căn cứ dựa trên đo đạc thực tế và giấy tờ về quyền sử đụng đất của 2 bên) thì gia đình bạn có căn cứ để yêu cầu ông Đ hoàn trả phần diện tích đã lấn chiếm của gia đình bạn.

Để đảm bảo quyền lợi của gia đình anh chị, trước hết anh chị nên thỏa thuận với ông D để trả lại phần diện tích đã lấn chiếm. Trong trường hợp người hàng xóm không trả lại thì bạn có thể gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có mảnh đất của bạn để hòa giải theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai 2013.

“Điều 202. Hòa giải tranh chấp đất đai

1. Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.

2. Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.

3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.”

Nếu hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã không thành th anh chị có thể giải quyết tranh chấp theo Điều 203 Luật đất đai 2013: hoặc khởi kiện theo quy định pháp luật.

“1. Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;

...

3. Trường hợp đương sự lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai được thực hiện như sau:

a) Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết; nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính.”

Như vậy, Trường hợp hỏi thứ nhất: Nếu hòa giải không thành công, bạn có thể tiến hành khởi kiện ra Tòa án nhân dân hoặc giải quyết tại Ủy ban nhân dân cấp huyệnđể đòi lại quyền lợi hợp pháp của mình đối với mảnh đất đó.

---

2. Tư vấn giải quyết tranh chấp về đòi lại đất bị lấn chiếm

Câu hỏi:

Xin công ty giúp tôi giải quyết thắc mắc: Nhà tôi đã có sổ đỏ được cấp gần 10 năm nay nhưng chưa có điều kiện xây tường  vây.  Bây giờ nhà tôi muốn xây tường vây, đo lại đất thì nhà bên cạnh xây công trình phụ  lấn sang đất nhà tôi hơn 1mét nhà tôi yêu cầu trả đất đúng với sổ đỏ của nhà tôi thì họ không chịu vậy công ty làm ơn tư vấn giúp tôi bây giờ tôi phải làm gì để lấy lại được đất như trong sổ đỏ đã được cấp.

Trả lời:

Cám ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Luật Minh Gia. Trường hợp này chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Căn cứ vào nội dung mà bạn trình bày thì diện tích đất mà hộ gia đình bên cạnh lấn sang thuộc phần đất đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình bạn. Do vậy, việc hộ gia đình bên cạnh lấn đất sang là hành vi trái pháp luật và về nguyên tắc, các công trình xây dựng trên phần đất lấn chiếm đó sẽ được dỡ ra và trả lại nguyên hiện trạng ban đầu cho gia đình bạn.

Về thủ tục giải quyết tranh chấp đất lấn chiếm

Pháp luật quy định các tranh chấp về đất đai trước tiên sẽ được giải quyết thông qua thủ tục hòa giải tại cơ sở. Cụ thể, theo quy định tại Điều 202 Luật đất đai năm 2013, trường hợp tranh chấp đất đai mà các bên không tự hòa giải được thì gửi đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tới Ủy ban nhân dân xã để được hòa giải.

Như vậy, để đòi lại mảnh đất trên bạn phải gửi đơn đến Ủy ban nhân dân xã để yêu cầu giải quyết tranh chấp. Chủ tịch UBND xã sẽ tổ chức hòa giải tranh chấp giữa các bên, việc hòa giải thành hay hòa giải không thành đều phải được lập thành văn bản và có chữ ký của các bên.

Trường hợp chủ tịch UBND xã hòa giải không thành, bạn phải gửi đơn khởi kiện tới Tòa án nhân dân cấp huyện để được giải quyết.

---

3. Tư vấn về tranh chấp ngõ đi chung khi chưa rõ nguồn gốc sử dụng

Câu hỏi:

Xin chào luật sư, nhờ luật sư giải đáp giúp tôi,vấn đề là nhà tôi và nhà ông chú ở trong cùng ngõ xóm và có lối đi chung ngõ, do lối đi ngõ chung hẹp nên ông bác cắt một diện tích vườn sát lối ngõ chung đó để cho lối ngõ rộng hơn, giờ ông chú có xích mích với nhà tôi nên ông chú đó đòi chia đôi diện tích mà ông bác đã cho hai nhà để sử dụng, gia đình nhà tôi không đồng ý với việc chia đất ngõ, nhưng nhà ông chú tôi vẫn tiến hành xây ngăn cách tự chia, vậy ông chú tôi làm vậy là vi phạm luật đất đai không và nếu có thì xử phạt như thế nào...note: ông bác cho đất đã chết, khi cho thì ko có giấy tờ sang nhượng vì là đất ngõ nên ko ai được đứng chủ. Xin cảm ơn.

Tư vấn: Đối với yêu cầu hỗ trợ của anh/chị chúng tôi đã tư vấn một số trường hợp tương tự sau đây:

>> Luật sư tư vấn về tranh chấp ngõ đi chung

>> Hỏi tư vấn về trình tự giải quyết tranh chấp ngõ đi chung

Anh/chị có trình bày ban đầu diện tích ngõ đi chung là do ông bác để cho hai gia đình thêm với ngõ đi cũ thì có thể được xác định đây là tài sản chung của hai gia đình nên nếu người chú muốn chia thì phải đáp ứng về diện tích lối đi cho gia đình. Và đối với tài sản chung thì theo nguyên tắc mỗi bên được hưởng một nửa giá trị diện tích sử dụng chung đó. Tuy nhiên, các bên cần xác định lại đây là diện tích sử dụng chung của hai gia đình hay là diện tích ngõ đi công cộng của nhà nước, bởi nêu là đường đi công cộng thì các bên không được phép chia tách để làm sở hữu riêng.