Nghỉ hưu trước tuổi đối với người lao động làm việc trong môi trường nặng nhọc độc hại

1. Luật sư tư vấn Luật Bảo hiểm xã hội

Ở rất nhiều ngành nghề đặc biệt, khi tuổi cao thì năng suất làm việc của người lao động không đáp ứng được vì sức khỏe, tuổi tác, thiếu nhạy bén,… Chính vì vậy, chính sách ưu tiên cho nhóm đối tượng có nhiều năm làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm được nghỉ hưu sớm phần nào bù đắp được về tinh thần lẫn thời gian được hưởng lương hưu do được hưởng sớm.

Liên quan đến vấn đề nghỉ hưu trước tuổi, có nhiều văn bản pháp luật quy định dành cho các nhóm đối tượng khác nhau như cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Ngoài ra, việc vận dụng các quy định của pháp luật để xác định thời điểm hưởng lương hưu và mức hưởng lương hưu thế nào là điều nhiều người còn vướng mắc.

Nếu bạn đang gặp vướng mắc về các chế độ, quyền lợi về chế độ nghỉ hưu sớm mà chưa tìm được các căn cứ pháp luật, bạn có thể gửi câu hỏi về Email hoặc gọi điện thoại đến Tổng đài 1900.6169 để được Luật sư, Chuyên viên bộ phận Lao động của Luật Minh Gia hỗ trợ, giải đáp.

2. Tư vấn về nghỉ hưu trước tuổi cho người làm trong môi trường độc hại

Câu hỏi tư vấn: Tôi năm nay 46 tuổi (nam) tôi đóng bảo hiểm được 23 năm trong đó có 21 năm làm trong môi trường nặng nhọc có trong danh mục do bảo hiểm XH quy định cho ngành điện vậy tôi muốn về hưu trước tuổi hoặc đợi bao nhiêu năm nữa thì được về hưu và chế độ được tính như thế nào?

Nội dung tư vấn: Cảm ơn bác đã gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Đối với vấn đề này chúng cháu tư vấn như sau:

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2014:

“Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;

b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.

2. Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 54 của Luật này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi trở lên;

b) Có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.”

Như bác trình bày thì bác đã đóng Bảo hiểm xã hội 23 năm, trong đó có 21 năm làm việc trong môi trường nặng nhọc có trong danh mục Bảo hiểm xã hội quy định cho ngành điện. Như vậy, trường hợp người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ mười lăm năm trở lên làm việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ lao động – Thương binh và xã hội và bộ y tế ban hành thì độ tuổi hưởng hưu là từ đủ 50 tuổi đối với nam. Nếu bác muốn nghỉ hưu sớm ngay tại thời điểm này, bác cần có giấy chứng nhận suy giảm khả năng lao động theo quy định của pháp luật.

Để giám định mức suy giảm khả năng lao động bác gửi hồ sơ giám định gửi đến Hội đồng giám định y khoa cấp tỉnh tiến hành giám định mức suy giảm khả năng lao động để thực hiện chế độ hưu trí trước tuổi gồm:

-   Giấy giới thiệu của người sử dụng lao động

-   Giấy đề nghị giám định theo mẫu quy định.

-   Tóm tắt hồ sơ của người lao động theo mẫu quy định.

Về mức lương hưu hằng tháng được quy định tại Điều 56 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014:

“Điều 56. Mức lương hưu hằng tháng

…

2. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:

a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi…”

Bác có thể tham khảo để quyết định nghỉ hưu tại thời điểm nào là hợp lý.