Hoàn trả tiền ký quỹ trong trường hợp doanh nghiệp đơn phương thanh lý hợp đồng đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài

Các gia đình và người tham gia chương trình đều đồng ý việc ở lại làm việc. Trước Khi xuất cảnh, các gia đình đều ký một khoản quỹ là 3000 USD (đô la Mỹ) đảm bảo thực tập sinh không bỏ trốn, không vi phạm pháp luật Nhật Bản trong thời gian thực tập, sống và làm việc tại Nhật Bản. Tuy nhiên, tháng 7 năm 2016 công ty phái cử gửi tin về các gia đình và cho người sang gặp thực sinh là vợ tôi và những người đi cùng đợt đó, yêu cầu về Việt Nam thanh lý hợp đồng trong khi phía công ty tiếp nhận và nghiệp đoàn tiếp nhận đã đồng ý và làm thủ tục cho vợ tôi và những người cùng đi được gia hạn và ở lại hợp pháp để làm việc tại Nhật bản. Công ty phái cử thông tin rằng :nếu không về Việt Nam để thanh lý hợp đồng thì công ty sẽ coi như vi phạm hợp đồng với công ty và sẽ đơn phương chấm dứt Hợp đồng phái cử, đồng nghĩa số tiền 3000 đô la Mỹ đã ký quỹ trước đây sẽ không được hoàn trả lại. Hiện nay vợ tôi và những người cùng tham gia đơn hàng đó, sắp hết hạn 3 năm trở về nước,mọi người đều nhận được công nhận hoàn thành khóa đào tạo tại Nhật Bản, do hiệp hội  tiếp nhận và Nhật Bản cấp .Với nội dung trình bày trên, tôi kính mong nhờ Luật Sư tư vấn giúp về việc công ty phái cử vợ tôi làm vậy có vi phạm luật pháp hay không ạ ,vi phạm vào điều khoản nào ạ!Và vợ tôi cùng những người khác có được nhận lại khoản tiền ký quỹ trước đây không ạ! Chúng tôi có thể nhờ tổ chức nào giúp đỡ nếu công ty không giải quyết cho chúng tôi ạ! Chân thành cảm ơn quý Luật sư             

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Ký quỹ được hiểu là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá vào tài khoản phong tỏa tại một tổ chức tín dụng để bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ. Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì bên có quyền được tổ chức tín dụng nơi ký quỹ thanh toán, bồi thường thiệt hại do bên có nghĩa vụ gây ra, sau khi trừ chi phí dịch vụ.

Theo Điều 23 Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định:

"1. Người lao động thỏa thuận với doanh nghiệp dịch vụ về việc ký quỹ theo quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều này để bảo đảm việc thực hiện Hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

2. Người lao động trực tiếp hoặc thông qua doanh nghiệp dịch vụ nộp tiền ký quỹ vào tài khoản riêng được doanh nghiệp mở tại ngân hàng thương mại để giữ tiền ký quỹ của người lao động.

3. Tiền ký quỹ của người lao động được hoàn trả cả gốc và lãi cho người lao động khi thanh lý Hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Trường hợp người lao động vi phạm Hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài, tiền ký quỹ của người lao động được doanh nghiệp dịch vụ sử dụng để bù đắp thiệt hại phát sinh do lỗi của người lao động gây ra cho doanh nghiệp; khi sử dụng tiền ký quỹ để bù đắp thiệt hại, nếu tiền ký quỹ không đủ thì người lao động phải nộp bổ sung, nếu còn thừa thì phải trả lại cho người lao động."

Và Khoản 1 Mục III Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BLĐTBXH-NHNNVN quy định:

“1. Thực hiện ký quỹ

a) Tiền ký quỹ của người lao động phải được ghi rõ trong hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài và chỉ được thực hiện sau khi người lao động ký hợp đồng này với doanh nghiệp và được phía nước ngoài chấp nhận vào làm việc hoặc cấp visa;

b) Thời hạn ký quỹ của người lao động tương ứng với thời hạn hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài ký kết giữa doanh nghiệp và người lao động;…”

Đối chiếu với trường hợp của bạn, ở đây bạn cần xem xét thời hạn Hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài giữa vợ bạn và doanh nghiệp dịch vụ đã ký là bao nhiêu năm. Hết thời hạn này, vợ bạn sẽ nhận lại được số tiền đã ký quỹ. Trường hợp hợp đồng đã kí kết là 1 năm, thì bên doanh nghiệp dịch vụ có quyền đơn phương thanh lý hợp đồng sau khi doanh nghiệp đã ba lần thông báo bằng thư bảo đảm trong thời gian một trăm tám mươi ngày, kể từ ngày vợ bạn chấm dứt Hợp đồng lao động, mà vợ bạn hoặc người được uỷ quyền hợp pháp của vợ bạn không đến thanh lý hợp đồng (Điểm đ khoản 1 Điều 27 Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng).

Theo quy định tại Khoản 3 Mục III Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BLĐTBXH-NHNNVN,  nếu doanh nghiệp đơn phương thanh lý hợp đồng thì ngân hàng sẽ có trách nhiệm hoàn trả số tiền ký quỹ cho người lao động, trừ trường hợp người lao động vi phạm hợp đồng đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài, doanh nghiệp có quyền yêu cầu ngân hàng trích tài khoản tiền ký quỹ của người lao động để bù đắp thiệt hại phát sinh do lỗi của người lao động gây ra cho doanh nghiệp. Trong trường hợp này doanh nghiệp phải xuất trình văn bản hoà giải thành với người lao động hoặc phán quyết đã có hiệu lực thi hành của Toà án.

Như vậy, nếu công ty trả lời công ty đơn phương thanh lý hợp đồng và không hoàn trả lại số tiền ký quỹ cho vợ bạn là không phù hợp quy định pháp luật. Vợ bạn có thể gửi đơn khiếu nại đến Phòng LĐTBXH cấp huyện nơi công ty có trụ sở hoặc gửi đơn lên Tòa án nhân dân cấp huyện nơi công ty có trụ sở để yêu cầu giải quyết trong trường hợp công ty không chịu trả lại khoản tiền ký quỹ của vợ bạn.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Vũ Thảo - Luật Minh Gia