Điều kiện để hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi

Do không hiểu rõ về chế độ luật bảo hiểm xã hội nghỉ hưu trước tuổi nên tôi muốn nhờ luật sư tư vấn dùm tôi về trường hợp của mẹ tôi ạ! Rất mong được tổng đài tư vấn luật Minh Gia tư vấn giúp. Tôi xin chân thành cảm ơn.

Trả lời: Công ty Luật Minh Gia xin tư vấn cho bạn như sau:

Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về điều kiện hưởng lương hưu như sau:

“1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;

b) Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;

c) Người lao động từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên mà trong đó có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

d) Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp.”

Trước tiên, để xác định một nghề là “độc hại, nguy hiểm”, cần phải căn cứ theo danh mục nghề, công việc độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt độc hại, nguy hiểm thực hiện theo quy định của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (Thông tư số36/2012/TT-BLĐTBXH). Mẹ bạn làm bên công ty bột giặt, như vậy thuộc về Danh mục hóa chất nhưng bạn không nói rõ cụ thể công việc của mẹ bạn nên chúng tôi chưa thể kết luận mẹ bạn có đang làm việc trong “môi trường độc hại” hay không.

Do đó sẽ có hai trường hợp có thể xảy ra như sau:

Trường hợp môi trường làm việc của mẹ bạn có yếu tố độc hại, nguy hiểm và mẹ bạn đã công tác trong môi trường độc hại, nguy hiểm đủ 15 năm trở lên thì ở thời điểm hiện tại mẹ bạn đã đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo quy định tại điểm b Khoản 1 Điều luật nêu trên.

Mức hưởng chế độ hưu trí sẽ được tính theo quy định tại Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:

“Điều 56. Mức lương hưu hằng tháng

...

2. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:

a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;

b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.

Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.

3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.

Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.

...”

Như vậy, trong trường hợp này mẹ bạn đủ điều kiện về độ tuổi để hưởng chế độ hưu trí. Do đó mẹ bạn sẽ không bị trừ tỷ lệ lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi.

Trường hợp mẹ bạn làm công việc không có yếu tố độc hại nguy hiểm thì độ tuổi được hưởng chế độ hưu trí thông thường là từ 55 tuổi trở lên. Do đó hiện nay để được hưởng chế độ hưu trí thì mẹ bạn phải giám định mức suy giảm khả năng lao động theo quy định tại Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được hướng dẫn bởi Điều 16 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH:

“Điều 16. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

Người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

1. Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80% và đảm bảo điều kiện về tuổi đời theo bảng dưới đây:

2. Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi.

3. Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.”

Tuy nhiên, khi nghỉ việc hưởng chế độ hưu trí do suy giảm khả năng lao động mẹ bạn sẽ bị trừ tỷ lệ lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi theo quy định tại Khoản 3 Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Khi đó, cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, mẹ bạn sẽ bị trừ 2% tỷ lệ lương hưu.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Điều kiện để hưởng chế độ nghỉ hưu trước tuổi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ: 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.

Luật gia: Trần Hoàng Việt – Công ty Luật Minh Gia