Hủy sổ bảo hiểm xã hội cũ để tham gia tại đơn vị mới được không?

Câu hỏi tư vấn 1: Em muốn hỏi luật sư một vấn đề như sau: năm 2015 em làm việc tại công ty A và có tham gia bảo hiểm xã hội được 6 tháng (hợp đồng kí với công ty là hợp đồng xác định thời hạn 3 năm). sau đó em chuyển nơi sinh sống sang tỉnh khác nên em đã nghỉ việc tại công ty A. trước khi nghỉ việc em có xin phép giám đốc công ty và được sự đồng ý của giám đốc công ty.

Nay em làm công ty mới ở địa phương khác nhưng theo luật thì mỗi người chỉ có thể có 1 sổ BHXH nên e đã về công ty cũ xin chốt sổ BHXH song công ty cũ không chốt sổ cho e mà yêu cầu e phải bồi thường 10 triệu mới chốt sổ. quá trình em tham gia sổ BHXH đó mới được 6 tháng nên em muốn hủy sổ BHXH đó có được không? Và nếu hủy sổ BHXH đó thì em có thể đến cơ quan BHXH tỉnh em đang cư trú được hay không hay phải về BHXH tỉnh nơi công ty cũ em tham gia đóng sổ BHXH cho em để hủy? Em rất mong nhận được câu trả lời sớm nhất vì hiện tại em có thai được 2 tháng nên mong muốn hủy sổ cũ để tham gia sổ mới đủ thời gian có thể hưởng chế độ thai sản

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Luật Minh Gia, sau khi nghiên cứu trường hợp của bạn chúng tôi đưa ra nội dung tư vấn như sau:

Thứ nhất, về trách nhiệm chốt sổ, trả sổ bảo hiểm xã hội của người sử dụng lao động khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 thì trách nhiệm của người sử dụng lao động khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động được xác định như sau:

"Điều 48. Trách nhiệm khi chấm dứt hợp đồng lao động

...

3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm sau đây:

a) Hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động;

b) Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của người lao động nếu người lao động có yêu cầu. Chi phí sao, gửi tài liệu do người sử dụng lao động trả.”

Theo đó, khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động thì người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả các giấy tờ (nếu giữ bản chính) của người lao động. Vì vậy, bên công ty cũ của bạn phải thực hiện trách nhiệm chốt sổ, trả sổ bảo hiểm xã hội cho bạn. Việc công ty yêu cầu bạn bồi thường 10 triệu thì mới thực hiện chốt sổ và trả sổ cho bạn là hoàn toàn không có căn cứ do bạn đã thực hiện thông báo nghỉ việc và được công ty đồng ý chứ không hề đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật. Bạn có thể thỏa thuận thêm với bên công ty về vấn đề này, nếu công ty cũ vẫn không thực hiện việc chốt sổ, trả sổ thì bạn thực hiện khiếu nại lên Phòng lao động Thương binh và Xã hội nơi công ty có trụ sở để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Thứ hai, về việc hủy sổ bảo hiểm xã hội

Theo quy định tại Khoản 5 Mục I Công văn 3663/BHXH-THU năm 2014 về hướng dẫn nghiệp vụ liên quan đến gộp sổ BHXH của người lao động có nhiều sổ, việc hủy sổ bảo hiểm xã hội được xác định như sau:

I. Các nguyên tắc xử lý liên quan đến gộp sổ BHXH:

“…

5. Trường hợp NLĐ cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN thì phải trình bày rõ trong Đơn đề nghị (mẫu D01-TS). Cán bộ xử lý nghiệp vụ khóa dữ liệu quá trình đóng BHXH, BHTN bằng phương án KB, KT và lập biên bản hủy sổ tại mục “Hủy có nhiều sổ”. Đơn đề nghị của NLĐ có phê duyệt của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc Lãnh đạo phòng Thu BHXH Thành phố để thay thế cho sổ thu hồi. Trường hợp đặc biệt phải phục hồi lại quá trình đã khóa phương án KB, KT, thì chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt (nơi đã khóa dữ liệu trước đây) của Ban Giám đốc BHXH quận, huyện hoặc lãnh đạo phòng chức năng của Thành phố và đúng theo quy trình phục hồi số sổ đã hủy.

…”

Để hủy quá trình tham gia bảo hiểm xã hội thì người tham gia liên hệ đến cơ quan bảo hiểm xã hội trước đó đã tham gia và cam kết không thừa nhận quá trình tham gia BHXH, BHTN trong đơn đề nghị (mẫu D01-TS). Tuy nhiên, theo những thông tin mà bạn cung cấp thì bạn chỉ mới có quá trình tham gia bảo hiểm xã hội tại công ty cũ mà chưa tham gia tại công ty mới nên vẫn chưa thuộc trường hợp “hủy sổ khi có nhiều sổ” theo quy định tại Công văn 3663/BHXH-THU. Vì vậy, bạn vẫn sẽ phải liên hệ đến công ty để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ chốt sổ, trả sổ bảo hiểm xã hội cho mình cũng như thực hiện quyền khiếu nại khi công ty không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình.

***

Câu hỏi tư vấn 2: Em chào Anh,Chị: em nhờ anh ,chị trợ giúp em về sổ bảo hiểm xã hội như sau: em đã tham gia đóng bảo hiểm ở 1 công ty khi em nghỉ việc họ chốt sổ bảo hiểm và trả lại cho em. Sau đó khi em vào làm việc tại một công ty mới họ đóng bảo hiểm cho và đến lúc em nghỉ việc sau 2 tháng em xin lại sổ bảo hiểm thì họ gây khó dễ không trả lại sổ cho em để đóng vào đơn vị mới, lần đầu em tham gia được hơn 5 năm, lần 2 được gần 3 năm. Vậy em nhờ anh chị tư vấn cho em phải làm như thế nào ạ. Công ty mới có thể tham gia bảo hiểm xã hội khi em chưa chốt sổ ở công ty cũ được không? Em xin chân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Luật Minh Gia, sau khi nghiên cứu trường hợp của bạn chúng tôi đưa ra nội dung tư vấn như sau:

Thứ nhất, về trách nhiệm của người sử dụng lao động khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 48 Bộ luật Lao động 2019 thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chốt sổ, trả sổ bảo hiểm xã hội cho người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động.

"3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm sau đây:

a) Hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác nếu người sử dụng lao động đã giữ của người lao động;

b) Cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của người lao động nếu người lao động có yêu cầu. Chi phí sao, gửi tài liệu do người sử dụng lao động trả.”

Theo đó, khi bạn chấm dứt hợp đồng lao động với công ty thứ hai thì bên công ty phải có trách nhiệm chốt sổ và trả sổ bảo hiểm xã hội cho bạn. Vì vậy, bạn có thể thỏa thuận với bên công ty để họ thực hiện chốt sổ và trả sổ tạo thuận lợi cho quá trình tham gia bảo hiểm xã hội tại công ty mới cho bạn. Nếu công ty thứ hai của bạn cố tình không thực hiện nghĩa vụ chốt sổ và trả sổ cho bạn thì bạn có thể thực hiện khiếu nại lên Phòng lao động Thương binh và xã hội nơi công ty có trụ sở hoặc khởi kiện đến Tòa án để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Thứ hai, công ty mới có thể tham gia bảo hiểm xã hội khi công ty cũ chưa thực hiện chốt bảo hiểm xã hội không?

Khi bạn làm việc tại công ty mới thì bạn vẫn tham gia bảo hiểm xã hội trên số sổ bảo hiểm xã hội đã cấp trước đó của bạn. Tuy nhiên, khi công ty mới tham gia bảo hiểm xã hội khi bạn chưa chốt quá trình tham gia tại công ty mới sẽ phát sinh những vấn đề như: quá trình đóng bị trùng nếu công ty cũ chưa báo giảm bảo hiểm xã hội cho bạn cũng như những khó khăn trong quá trình làm thủ tục giải quyết các chế độ của bảo hiểm xã hội sau này.

Trân trọng!