Chấm dứt Hợp đồng lao động do sức khỏe không phù hợp với công việc được phân công.
Tôi muốn tư vấn về các chế độ khi mẹ tôi chấm dứt hợp đồng lao động. Bao gồm các chế độ thôi việc và các chế độ do bảo hiểm xã hội chi trả. Cụ thế như sau:
Nội dung yêu cầu tư vấn: Tính hết tháng 3/2016: mẹ cháu đóng HBXH được 20 năm 6 tháng, tuổi đời 44 tuổi 2 tháng. Do sức khoẻ không phù hợp với công việc được phân công, mẹ cháu muốn xin nghỉ làm. Cháu muốn hỏi:
1. Trường hợp này chấm dứt hợp đồng như thế nào?
2.Chế độ được thanh toán như thế nào ạ: trợ cấp thôi việc, thất nghiệp ...?
3. Có thể chốt sổ BHXH thì đến bao nhiêu năm nữa thì được hưởng lương? nếu đóng BHXH tự nguyện thì đóng bao nhiêu năm nữa ạ?
Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:
Thứ nhất: Chấm dứt Hợp đồng lao động
Trong trường hợp này, do Mẹ bạn thực hiện công việc theo chế độ hợp đồng không xác định thời hạn nên mẹ bạn hoàn toàn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nhưng phải báo trước ít nhất 45 ngày (Khoản 3 Điều 37). Điều này nhằm đảm bảo việc chấm dứt HĐLĐ của Mẹ bạn là không trái với quy định của pháp luật.
Thứ hai: Các chế độ được hưởng
Theo như thông tin bạn cung cấp: Mẹ bạn 44 tuổi, tham gia BHXH được 20 năm 6 tháng. Nay do sức khỏe không còn phù hợp với công việc được phân công nên Mẹ bạn muốn xin nghỉ làm. Bạn muốn hỏi, trường hợp này Mẹ bạn được hưởng những chế độ gì khi xin thôi việc?
Trường hợp Mẹ bạn chấm dứt Hợp đồng lao động không trái pháp luật, Mẹ bạn sẽ được hưởng các chế độ:
- Trợ cấp thôi việc (Căn cứ Điều 48 Bộ luật Lao động 2012):
"1. Khi hợp đồng lao động chấm dứt theo quy định tại các khoản 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9 và 10 Điều 36 của Bộ luật này thì người sử dụng lao động có trách nhiệm chi trả trợ cấp thôi việc cho người lao động đã làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên, mỗi năm làm việc được trợ cấp một nửa tháng tiền lương.
2. Thời gian làm việc để tính trợ cấp thôi việc là tổng thời gian người lao động đã làm việc thực tế cho người sử dụng lao động trừ đi thời gian người lao động đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội và thời gian làm việc đã được người sử dụng lao động chi trả trợ cấp thôi việc.
3. Tiền lương để tính trợ cấp thôi việc là tiền lương bình quân theo hợp đồng lao động của 06 tháng liền kề trước khi người lao động thôi việc.”
Như vậy, nếu mẹ bạn đơn phương chấm dứt HĐLĐ đúng luật, đồng thời mẹ bạn chưa đủ điều kiện để hưởng chế độ hưu trí thì mẹ bạn sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc do Công ty có trách nhiệm chi trả một lần sau khi chấm dứt hợp đồng. Mức trợ cấp theo quy định trên.
-Trợ cấp thất nghiệp:
Theo Điều 49 Luật Việc làm 2013 quy định về Điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:
“Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 43 của Luật này đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:
1. Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau đây:
a) Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật;
b) Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
2. Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 43 của Luật này; đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 43 của Luật này;
3. Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định tại khoản 1 Điều 46 của Luật này;
4. Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp sau đây:
a) Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;
b) Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;
c) Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
d) Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù;
đ) Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;
e) Chết.”
Như vậy, nếu sau khi chấm dứt HĐLĐ đúng pháp luật, thì trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày có Quyết định thôi việc mẹ bạn phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp đến Trung tâm giới thiệu việc làm tại nơi mẹ bạn cư trú. Hồ sơ gồm: Đợn xin hưởng trợ cấp thất nghiệp; quyết định thôi việc; sổ bảo hiểm đã chốt và bản sao chứng thực các giấy tờ chứng minh nhân thân khác.
Về mức hưởng trợ cấp bạn có thể tham khảo Bài viết Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Thứ ba: Chốt sổ Bảo hiểm xã hội cho Người lao động
Khi chấm dứt HĐLĐ, người sử dụng có trách nhiệm chốt sổ chốt sổ bảo hiểm và trả sổ cho người lao động trong thời hạn 7 ngày hoặc 30 ngày, kể từ thời điểm có quyết định thôi việc (Điều 47 BLLĐ 2012). Do đó, mẹ bạn sẽ không phải tự tiến hành thủ tục chốt sổ bảo hiểm mà trách nhiệm này là thuộc về phía công ty.
Thứ tư: Về việc hưởng lương hưu hàng tháng.
Theo như thông tin bạn cung cấp thì Mẹ bạn 44 tuổi và có hơn 20 năm đóng BHXH. Do vậy căn cứ theo quy định tại Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, thì mẹ bạn chưa đủ điều kiện về tuổi để hưởng chế độ hưu trí. Tuy nhiên nếu mẹ bạn muốn hưởng lưu hưu tại thời điểm ngay sau khi thôi việc thì mẹ bạn phải thuộc trường hợp nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động.
Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động - Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
"1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành...".
Như vậy, tính đến 2016 mẹ bạn mới chỉ 44 tuổi, do vậy để đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi thì mẹ bạn phải thuộc trường hợp bị suy giảm khả năng lao động 61% trở lên và có đủ 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Nếu mẹ bạn không thuộc trường hợp này thì sẽ không đủ điều kiện để hưởng chế độ hưu trí tại thời điểm hiện tại. Theo đó mẹ bạn sẽ bảo lưu thời gian đóng BHXH chờ đến khi đủ tuổi để hưởng lương hưu theo quy định sau: “Người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 54 và Điều 55 của Luật này hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 60 của Luật này thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội.” (Điều 61)
Lưu ý: nếu mẹ bạn đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng thì mẹ bạn sẽ không được hưởng trợ cấp thôi việc và trợ cấp thất nghiệp (Điều 48 BLLĐ 2012, Điều 49 Luật Việc làm 2013)
Về mức lương hưu hàng tháng khi mẹ bạn đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí được quy định tại Điều 56 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2016 như sau:
“Được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:
Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động được tính thêm 2% mức tối đa bằng 75%”.
Mẹ bạn vẫn đang trong độ tuổi lao động và đã đủ 20 năm đóng BHXH nên nếu muốn tăng số năm đóng để tăng mức hưởng thì mẹ bạn có thể tham gia tiếp BHXH tự nguyện. Thủ tục, phương thức tham gia BHXH tự nguyện bạn tham khảo bài viết sau: https://luatminhgia.com.vn/thu-tuc-tham-gia-bao-hiem-xa-hoi-tu-nguyen.aspx
Theo Điều 49 Luật Việc làm 2013 quy định về Điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp như sau:
“Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 43 của Luật này đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:
1. Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau đây:
a) Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật;
b) Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
2. Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 43 của Luật này; đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 43 của Luật này;
3. Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định tại khoản 1 Điều 46 của Luật này;
4. Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp sau đây:
a) Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;
b) Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;
c) Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
d) Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù;
đ) Ra nước ngoài định cư; đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;
e) Chết.”
Như vậy, nếu sau khi chấm dứt HĐLĐ đúng pháp luật, thì trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày có Quyết định thôi việc mẹ bạn phải nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp đến Trung tâm giới thiệu việc làm tại nơi mẹ bạn cư trú. Hồ sơ gồm: Đợn xin hưởng trợ cấp thất nghiệp; quyết định thôi việc; sổ bảo hiểm đã chốt và bản sao chứng thực các giấy tờ chứng minh nhân thân khác.
Về mức hưởng trợ cấp bạn có thể tham khảo Bài viết Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Thứ ba: Chốt sổ Bảo hiểm xã hội cho Người lao động
Khi chấm dứt HĐLĐ, người sử dụng có trách nhiệm chốt sổ chốt sổ bảo hiểm và trả sổ cho người lao động trong thời hạn 7 ngày hoặc 30 ngày, kể từ thời điểm có quyết định thôi việc (Điều 47 BLLĐ 2012). Do đó, mẹ bạn sẽ không phải tự tiến hành thủ tục chốt sổ bảo hiểm mà trách nhiệm này là thuộc về phía công ty.
Thứ tư: Về việc hưởng lương hưu hàng tháng.
Theo như thông tin bạn cung cấp thì Mẹ bạn 44 tuổi và có hơn 20 năm đóng BHXH. Do vậy căn cứ theo quy định tại Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, thì mẹ bạn chưa đủ điều kiện về tuổi để hưởng chế độ hưu trí. Tuy nhiên nếu mẹ bạn muốn hưởng lưu hưu tại thời điểm ngay sau khi thôi việc thì mẹ bạn phải thuộc trường hợp nghỉ hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động.
Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động - Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:
"1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành...".
Như vậy, tính đến 2016 mẹ bạn mới chỉ 44 tuổi, do vậy để đủ điều kiện nghỉ hưu trước tuổi thì mẹ bạn phải thuộc trường hợp bị suy giảm khả năng lao động 61% trở lên và có đủ 15 năm làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Nếu mẹ bạn không thuộc trường hợp này thì sẽ không đủ điều kiện để hưởng chế độ hưu trí tại thời điểm hiện tại. Theo đó mẹ bạn sẽ bảo lưu thời gian đóng BHXH chờ đến khi đủ tuổi để hưởng lương hưu theo quy định sau: “Người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 54 và Điều 55 của Luật này hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 60 của Luật này thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội.” (Điều 61)
Lưu ý: nếu mẹ bạn đủ điều kiện hưởng lương hưu hàng tháng thì mẹ bạn sẽ không được hưởng trợ cấp thôi việc và trợ cấp thất nghiệp (Điều 48 BLLĐ 2012, Điều 49 Luật Việc làm 2013)
Về mức lương hưu hàng tháng khi mẹ bạn đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí được quy định tại Điều 56 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2016 như sau:
“Được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:
Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động được tính thêm 2% mức tối đa bằng 75%”.
Mẹ bạn vẫn đang trong độ tuổi lao động và đã đủ 20 năm đóng BHXH nên nếu muốn tăng số năm đóng để tăng mức hưởng thì mẹ bạn có thể tham gia tiếp BHXH tự nguyện. Thủ tục, phương thức tham gia BHXH tự nguyện bạn tham khảo bài viết sau: https://luatminhgia.com.vn/thu-tuc-tham-gia-bao-hiem-xa-hoi-tu-nguyen.aspx
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Chấm dứt Hợp đồng lao động do sức khỏe không phù hợp với công việc được phân công.. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.
Trân trọng
CV: Thu Hưởng – Công ty Luật Minh Gia
Liên hệ để được hỗ trợ nhanh nhất