Chấm dứt HĐLĐ trong trường hợp nào là trái pháp luật?

Nội dung tư vấn: Kính gửi các Anh/Chị luật Minh Gia,Tôi có 1 vấn đề cần nhờ sự tư vấn của các Anh/Chị như sau:Ngày 16/02/2017 tôi vào làm việc cho Công ty X, HĐLĐ thử việc số: 15/HĐLĐ-TV/T&P thời gian thử việc từ 16/02/2017 – 16/04/2017 với chức danh: Nhân viên tuyển dụng. Trong thời gian này công ty có yêu cầu tôi ký cam kết thai sản với nội dung: Cam kết không sinh con trong vòng 12 tháng và khoảng cách giữa các lần sinh con tối thiểu là 2 năm. Nếu vi phạm sẽ chịu mọi hình thức kỷ luật từ phía công ty. Hết thời gian thử việc, tôi vẫn tiếp tục làm việc tại Công ty X đến thời điểm hiện tại mà chưa ký kết thêm bất kỳ HĐLĐ nào khác. Theo Khoản 2 điều 22 bộ Luật Lao Động, khi HĐLĐ thử việc hết hạn nhưng tôi vẫn tiếp tục làm việc thì HĐLĐ của tôi sẽ chuyển thành HĐLĐ có thời hạn 24 tháng. Trong suốt thời gian làm việc tại Công ty thời tôi cũng chưa được công ty tham gia đóng bảo hiểm xã hội, BHYT. Mỗi tháng công ty tự động trích 500.000 VNĐ từ lương của tôi nói là tiền ký quỹ. Khi nào đủ 3.000.000 thì thôi, nghỉ việc sẽ hoàn trả lại số tiền trên. Ngày 20/06/2017 tôi phát hiện tôi mang thai được 8 tuần. Ngày 13/07/2017 bộ phận nhân sự liên hệ làm công tác tư tưởng khuyên tôi viết đơn xin nghỉ việc tuy nhiên tôi không đồng ý. Sau đó vài ngày tôi nhận được quyết định từ bộ phận nhân sự với nội dung chấm dứt HĐLĐ với tôi với lý do không làm được việc. Tôi tự nhận thấy mình là nhân viên không vi phạm kỉ luật, công việc hoàn thành tốt và chưa bị kỉ luật lần nào. Vậy Luật Minh Gia cho tôi hỏi Công ty làm như vậy có phải là chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật hay không? Tôi có thể kiện công ty vì chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật, không tham gia bảo hiểm XH cho nhân viên và giữ tiền ký quỹ trai quy định không? Rất mong nhận được phản hồi sớm của Luật Minh Gia. Tôi xin chân thành cảm ơn.-

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về việc ký quỹ.

Khoản 1 Điều 330 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Ký quỹ là việc bên có nghĩa vụ gửi một khoản tiền hoặc kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá vào tài khoản phong tỏa tại một tổ chức tín dụng để bảo đảm việc thực hiện nghĩa vụ”. Như vậy, việc công ty bạn giữ khoản tiền trên với lý do ký quỹ là trái pháp luật.

Thứ hai, về đóng bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế (sau đây gọi chung là bảo hiểm).

Theo khoản 2 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 1 Điều 15 Luật Bảo hiểm y 2014 tế thì: Hằng tháng, người sử dụng lao động đóng bảo hiểm cho người lao động và trích tiền đóng bảo hiểm từ tiền lương của người lao động để nộp cùng một lúc vào quỹ bảo hiểm.

Trong trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động mà công ty vi phạm nghĩa vụ đóng bảo hiểm thì công ty sẽ là người chi trả khoản tiền này.

Thứ ba, về việc chấm dứt hợp đồng.

Theo quy định tại Điều 29 Bộ luật Lao động 2012, sau khi việc làm thử đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động phải giao kết hợp đồng lao động với người lao động. Như vậy, khi hết thời gian thử việc mà công ty không ký kết hợp đồng lao động với bạn, bạn cũng không được thông báo kết quả thử việc và vẫn tiếp tục làm việc cho công ty, thì bạn đương nhiên là nhân viên chính thức.

Tuy nhiên, pháp luật không có quy định hướng dẫn cụ thể về xác định loại HĐLĐ trong trường hợp này nên việc xác định lại loại hợp đồng sẽ do các bên thỏa thuận.

Bên cạnh đó, tại Khoản 1 Điều38 Bộ luật Lao động 2012 quy định:

“1. Người sử dụng lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong những trường hợp sau đây:

a) Người lao động thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng lao động;

b) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 12 tháng liên tục đối với người làm theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, đã điều trị 06 tháng liên tục, đối với người lao động làm theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và quá nửa thời hạn hợp đồng lao động đối với người làm theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa hồi phục.

Khi sức khỏe của người lao động bình phục, thì người lao động được xem xét để tiếp tục giao kết hợp đồng lao động;

c) Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật, mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;

d) Người lao động không có mặt tại nơi làm việc sau thời hạn quy định tại Điều 33 của Bộ luật này”.

Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động không đúng quy định này là đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật theo quy định tại Điều 41 của luật này.

Công ty không được chấm dứt HĐ với bạn nếu không chứng minh được việc “thường xuyên không hoàn thành công việc”.

Bên cạnh đó,  theo khoản 3 Điều 39 Bộ luật Lao động 2012 thì NSDLĐ không được đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trong trường hợp vì lý do NLĐ đang có thai.

Như vậy việc công ty chấm dứt hợp đồng với bạn là trái pháp luật. Cho nên, bạn có thể gửi đơn đến Phòng Lao động thương binh và xã hội để yêu cầu hòa giải hoặc khởi kiện ra Tòa đối với trường hợp này.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
Luật gia / CV tư vấn: Chu Thị Ngọc Mai - Luật Minh Gia