Chia tài sản trường hợp nam, nữ chung sống như vợ chồng không đăng ký kết hôn?

Tôi là người bị đơn ly hôn, trong bản tự khai tôi có trình bày đầy đủ thủ tục các giấy tờ phần đất được thừa kế theo di chúc do mẹ cho. Và vợ tôi vào canh tác năm 2009, số tiền vợ tôi nắm trọn tay. Ở phần đất này, vợ tôi một mực đòi chi trả công sức lao động sau ly hôn. Vì đây là là tài sản riêng của tôi được cấp giấy tôi đứng tên năm 2006 và giấy chứng nhận chủ quyền năm 2014 . Mặc khác, sau khi hòa giải ngoài tòa không thành, tòa án huyện ra thông báo đi kiểm định giá trị tài sản riêng này.  

Vậy cho tôi hỏi có đúng theo luật định không ? Vì chúng tôi không có giấy kết hôn, tài sản chung tôi không tranh chấp, nợ nần hoàn toàn không có Vợ chồng chung sống năm 1999 đến 2014. Trân thành cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin cung cấp thì hai bên không thực hiện đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nên quan hệ hôn nhân này không được pháp luật thừa nhận. Theo đó, khi một trong các bên có đơn ly hôn thì Tòa thụ lý đơn sẽ tuyên không công nhận quan hệ hôn nhân, nhưng những vấn đề liên quan tới tài sản và con chung thì vẫn được giải quyết theo thỏa thuận hoặc theo quy định bộ luật dân sự và văn bản khác có liên quan. Cụ thể, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:

Điều 14. Giải quyết hậu quả của việc nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

1. Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.

2. Trong trường hợp nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng theo quy định tại khoản 1 Điều này nhưng sau đó thực hiện việc đăng ký kết hôn theo quy định của pháp luật thì quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm đăng ký kết hôn.

Điều 16. Giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn

1. Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

2. Việc giải quyết quan hệ tài sản phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công việc nội trợ và công việc khác có liên quan để duy trì đời sống chung được coi như lao động có thu nhập.

Như vậy, đối chiếu những quy định trên với trường hợp của bạn thì việc bạn được thừa kế mảnh đất do mẹ mất để lại nên được xác định đó là tài sản riêng của bạn (bên kia không có quyền chia diện tích đất này), nhưng trong quá trình sống chung với nhau (từ năm 1999 - 2014) nếu có phát sinh tạo lập những tài sản khác trên đất và bên kia chứng minh được đó là tài sản chung của hai người trong quá trình sống chung thì vẫn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết phân chia. 

Đồng thời, vì phát sinh tranh chấp không thỏa thuận được giữa hai bên (bạn cho đó là tài sản riêng nhưng bên kia chứng minh có công sức đóng góp tài sản trên đó..) nên để giải quyết thì Tòa án có thể cử cán bộ để điều tra, xác minh lại nguồn gốc hình thành tài sản trên. Do đó, khi biên bản hòa giải giữa hai bên không thành Tòa án đã yêu cầu xác minh, kiểm định số tài sản này là nhằm để giải quyết việc phân chia đúng pháp luật, trách phát sinh khiếu kiện về sau và để đảm bảo lợi ích chính đáng các bên nên yêu cầu này có căn cứ, phù hợp với quy định pháp luật. Và khi có căn cứ chứng minh công sức đóng góp hình thành nên những tài sản trên đất thì việc xử lý, chia tài sản chung sẽ theo Điều 219 Bộ luật dân sự năm 2015 về xác định chia tài sản thuộc sở hữu chung:

Điều 219. Chia tài sản thuộc sở hữu chung

1. Trường hợp sở hữu chung có thể phân chia thì mỗi chủ sở hữu chung đều có quyền yêu cầu chia tài sản chung; nếu tình trạng sở hữu chung phải được duy trì trong một thời hạn theo thỏa thuận của các chủ sở hữu chung hoặc theo quy định của luật thì mỗi chủ sở hữu chung chỉ có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi hết thời hạn đó; khi tài sản chung không thể chia được bằng hiện vật thì chủ sở hữu chung có yêu cầu chia có quyền bán phần quyền sở hữu của mình, trừ trường hợp các chủ sở hữu chung có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp có người yêu cầu một người trong số các chủ sở hữu chung thực hiện nghĩa vụ thanh toán và chủ sở hữu chung đó không có tài sản riêng hoặc tài sản riêng không đủ để thanh toán thì người yêu cầu có quyền yêu cầu chia tài sản chung và tham gia vào việc chia tài sản chung, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Nếu không thể chia phần quyền sở hữu bằng hiện vật hoặc việc chia này bị các chủ sở hữu chung còn lại phản đối thì người có quyền có quyền yêu cầu người có nghĩa vụ bán phần quyền sở hữu của mình để thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Chia tài sản trường hợp nam, nữ chung sống như vợ chồng không đăng ký kết hôn?. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!
CV P.Gái - công ty Luật Minh Gia.