Tư vấn về trách nhiệm bồi thường và xử lý hình sự khi xảy ra tai nạn giao thông

Sau sự việc, người nhà tôi đã cùng gia đình nạn nhân đưa nạn nhân đi cấp cứu, nhưng do bị chấn thuong sọ não nên không qua khỏi. Gia đình tôi đã đến thăm hỏi, chia sẻ mất mát đám tang và đưa trước 30 triệu đồng để gia đình nạn nhân to tang lễ. Đến nay tang lễ đã xong. Bên công an giao thông đã mời anh tôi lên làm việc, lấy lời khai và viết tường trình như nội dung tôi đã kể trên. Tôi được biết là anh tôi khi lấy mẫu máu thì nồng đọ cồn là 30mml (do nhậu bia từ tối bữa trước), còn nạn nhân thì chưa rõ, nhưng khả năng trên 90% là uống khá nhiều rượu trước khi tai nạn. Bên công an họ nói gia đình tôi nên tiến hành thỏa thuận bồi thường với gia đình nạn nhân để họ ký giấy bãi nại và cam kết không khiếu nại. Về gia đình nạn nhân: Nạn nhân là chồng, 38 tuổi, vợ chồng là công nhân, có 2 con, 1 con học lớp 6, 1 con học lớp 3, nạn nhân là lao động chính, hoàn cảnh kinh tế khá khó khăn. Về gia đình anh tôi: Anh tôi 48 tuổi, làm nghề tài xế, có vợ và 4 con, con nhỏ nhất mới 16 tháng tuổi.

Vậy tôi mong luật sư cho tôi hỏi:

- 1 là: Sự việc như vậy thì anh tôi có bị truy cứa hình sự không, và nếu có thì được treo hay ở tù với thời gia khoảng bao lâu.

- 2 là: Nếu thỏa thuận bồi thường, Gia đình tôi phải bồi thường cho bên nạn nhân những khoản nào, khoảng bao nhiêu là hợp lý. Vì tôi cũng lo bên họ đòi hỏi quá cao ngoài khả năng của gia đình chúng tôi, vì điều kiện kinh tế anh tôi cũng ở mức đủ sống, việc bồi thường gia đình tôi chắc phải cùng nhau đóng góp hỗ trợ anh ấy.

- 3 là: Nếu họ nhận bồi thường, thì làm giấy bãi nại hay giấy cam kết không khiếu nại ạ? Và nếu ký rồi nộp cho bên công an thì anh tôi có bị truy cứu hình sự nữa không ạ? Rất mong nhận được phản hồi sớm của Luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, sự việc như vậy thì anh tôi có bị truy cứa hình sự không, và nếu có thì được treo hay ở tù với thời gia khoảng bao lâu.

Căn cứ theo quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 quy định:

“Điều 260. Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ

1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:

a) Không có giấy phép lái xe theo quy định;

b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;

...”

Như vậy, anh bạn có thể truy cứu trách nhiệm hình sự theo điểm b Khoản 2 quy định nêu trên nếu anh bạn điều khiển phương tiện giao thông vi phạm quy định của luật an toàn giao thông đường bộ, và sự vi phạm đó là lỗi trực tiếp dẫn đến hậu quả chết người của bạn nhân.

Đối với vấn đề hưởng án treo thì theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 như sau:

“Điều 65. Án treo

1. Khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.

...”

Và điều này được hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP như sau:

“Điều 2. Điều kiện cho người bị kết án phạt tù được hưởng án treo

Người bị xử phạt tù có thể được xem xét cho hưởng án treo khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Bị xử phạt tù không quá 03 năm.

2. Có nhân thân tốt.

Được coi là có nhân thân tốt nếu ngoài lần phạm tội này, người phạm tội luôn chấp hành đúng chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc.

Đối với người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích, người bị kết án nhưng đã được xóa án tích, người đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý kỷ luật mà thời gian được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật tính đến ngày phạm tội lần này đã quá 06 tháng, nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo.

3. Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

Trường hợp có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thì số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải nhiều hơn số tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự từ 02 tình tiết trở lên, trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

4. Có nơi cư trú rõ ràng hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.

Nơi cư trú rõ ràng là nơi tạm trú hoặc thường trú có địa chỉ được xác định cụ thể theo quy định của Luật Cư trú mà người được hưởng án treo về cư trú, sinh sống thường xuyên sau khi được hưởng án treo.

Nơi làm việc ổn định là nơi người phạm tội làm việc có thời hạn từ 01 năm trở lên theo hợp đồng lao động hoặc theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

5. Xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.”

Như vậy, nếu anh bạn đáp ứng được những điều kiện trên thì sẽ được Tòa án cho hưởng án treo.

Thứ hai, về mức bồi thường thiệt hại.

Điều 591 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về mức bồi thường thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm như sau:

“Điều 591. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm

1. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm bao gồm:

a) Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo quy định tại Điều 590 của Bộ luật này;

b) Chi phí hợp lý cho việc mai táng;

c) Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng;

d) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tính mạng của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”

Thứ ba, nếu họ nhận bồi thường, thì làm giấy bãi nại hay giấy cam kết không khiếu nại ạ? Và nếu ký rồi nộp cho bên công an thì anh tôi có bị truy cứu hình sự nữa không ạ?

Căn cứ theo Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại như sau:

“Điều 155. Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại

1. Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155, 156 và 226 của Bộ luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.

2. Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.

3. Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.”

Như vậy, Điều 260 về tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ thì không thuộc một trong các tội bị khởi tố theo yêu cầu của người bị hại. Do đó, nếu gia đình người bị hại nhận bồi thường, họ làm giấy bãi nại hay giấy cam kết không khiếu nại thì bên cơ quan có thẩm quyền vẫn có thể tiến hành khởi tố vụ án hình sự đối với anh bạn.

Trân trọng!

Cv: Vũ Nga - Luật Minh Gia.