Tội giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông gây tai nạn?

Khi xảy ra tai nạn, người điều khiển xe là phụ xe, người này không có bằng lái theo quy định (chỉ có bằng B2). Hôm đó chú tôi là lái xe chính đồng thời là chủ sở hữu xe nghỉ không chạy, nhưng anh phụ xe đã tự ý lấy xe đi đón và đưa khách ra bến, trên đường đưa xe ra bến thì gây tai nạn. Việc anh phụ xe lấy và đưa xe ra bến thì chú tôi hoàn toàn không biết. Anh phụ xe được giao chìa khóa cửa lên xuống và xửa cốp, chìa khóa điện để khởi động xe chỉ có 1 chìa và luôn được cắm ở ổ khóa điện. Chính vì lý do này mà anh phụ xe mới lấy được xe.

Vậy gia đình tôi muốn biết liệu chú tôi có bị truy tố theo Điều 205 Bộ luật hình sự không? Nếu phải chịu trách nhiệm hình sự thì có thể vận dụng yếu tố nào để giảm nhẹ? Mong nhận được sự tư vấn của quý công ty!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định của Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ, Cụ thể:

“Điều 264. Tội giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ

1. Người nào giao cho người mà biết rõ người đó không có giấy phép lái xe hoặc đang trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

a) Làm chết người;

b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng...”

Như vậy, điều kiện để truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này là phải có hành vi giao xe cho người không giấy phép, bằng lái để điều khiển phương tiện gây tai nạn chết người, thiệt hại nghiêm trọng về sức khỏe...Theo đó, đối chiếu với trường hợp của bạn và dựa trên những thông tin cung cấp thì do chú bạn không hề giao xe cho người phụ xe (ngày hôm đó nghỉ làm) mà do người phụ xe tự ý lấy xe để lái đi trong tình trạng không có bằng lái xe để đi đón và trả khách ra bến nên mới dẫn tới tai nạn. Nên trách nhiệm hình sự chỉ đặt ra đối với người phụ xe; còn chú bạn sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội danh quy định tại Điều 264 Bộ luật này. 

Tuy nhiên, mặc dù không đặt ra vấn đề truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng do xe là chú bạn và chú bạn có lỗi lỏng lẻo trong quá trình trông giữ xe, kiểm soát xe nên mới dẫn tới người phụ xe có thể tìm cách tự mình lấy xe đi sử dụng. Do đó, chú bạn sẽ có trách nhiệm liên đới với người phụ xe để bồi thường thiệt hại cho thân nhân gia đình người bị hại theo Điều 591 Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

“Điều 591. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm

1. Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm bao gồm:

a) Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm theo quy định tại Điều 590 của Bộ luật này;

b) Chi phí hợp lý cho việc mai táng;

c) Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng;

d) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tính mạng của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

Trân trọng!

CV P.Gái - Công ty Luật Minh Gia.