Quyền của chủ sở hữu tài sản khi có công sức đóng góp của người khác

Gia đình tôi hiện đang có tranh chấp về nhà cửa, cụ thể: Ngôi nhà ở quê (sổ đỏ đứng tên mẹ tôi, vì bố tôi mất đã lâu) đã được xây dựng cách đây mấy năm gồm hơn 2 tầng. Trong đó tầng 1 và một gian tầng 2 là do tôi cùng chị gái và mẹ góp tiền xây lên. Sau này, anh trai lập gia đình cùng chị dâu về ở góp tiền xây thêm một gian tầng 2 để ở và tum tầng 3 để làm nhà thờ và một phần để làm chỗ phơi đồ (gọi là nhà trống).

Mẹ và chị em tôi tạo điều kiện để anh trai và chị dâu sống cùng nhà và cho mở cửa hàng kinh doanh Internet ở tầng 1, ở một gian tầng 2 do anh/ chị tự xây. Còn mẹ con tôi trước đây sống ở tầng 1, sau đó nhường anh/ chị làm cửa hàng nên chuyển lên sống tầng 2. Phòng này gia đình chúng tôi tự xây và chủ yếu mẹ, chị gái tôi làm gần đó về ở. Tôi thì sống và làm việc ở Hà Nội (chưa lập gia đình) nên đôi tháng rảnh có về thăm mẹ và ở cùng phòng đó.

Hiện nay anh/ chị e bất hòa không sống được với nhau. Tôi, chị gái và mẹ mong muốn bán nhà để tách riêng. Tuy nhiên, mỗi lần treo biển anh trai ném đi, hoặc có khách vào xem thì dọa là nhà đang tranh chấp không được mua, nên họ không muốn xem hay mua nữa.

Vậy xin hỏi luật sư, sổ đỏ đứng tên mẹ tôi, còn việc xây nhà là do mấy anh/ em tự góp, trong đó có phần chị dâu. Bây giờ không ở được với nhau, chúng tôi (gồm mẹ, tôi, chị gái) muốn bán và chi trả phần tiền đã xây dựng cho anh/ chị, còn một phần mẹ sẽ cho anh trai/ chị dâu coi như là phân chia tài sản đi lập gia đình. Vậy, anh trai/ chị dâu có quyền ngăn cản việc bán nhà của mẹ và chúng tôi không?.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, trường hợp này chúng tôi tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, Khi được công nhận là chủ sở hữu nhà ở, mẹ bạn được thực hiện các quyền của chủ sở hữu đối với nhà ở đó, bao gồm các quyền: quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật (Điều 158 Bộ luật dân sự 2015). Với tư cách là chủ sở hữu ngôi nhà, bạn được thực hiện mọi hành vi theo ý chí của mình đối với tài sản nhưng không được gây thiệt hại hoặc làm ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng, quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

Căn cứ theo Điều 194 Bộ Luật dân sự 2015, cụ thể:

“Điều 194. Quyền định đoạt của chủ sở hữu

Chủ sở hữu có quyền bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, để thừa kế, từ bỏ quyền sở hữu, tiêu dùng, tiêu hủy hoặc thực hiện các hình thức định đoạt khác phù hợp với quy định của pháp luật đối với tài sản.”

Như vậy, đối với trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền đất đứng tên một mình mẹ bạn chứ không cấp cho hộ gia đình thì mẹ bạn là chủ sở hữu hợp pháp tài sản này.

Thứ hai, căn cứ theo Điều 195 Luật dân sự 2015 về các quyền của người không phải là chủ sở hữu đối với tài sản, họ chỉ có quyền định đoạt tài sản theo ủy quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của luật. Trong đó, quyền định đoạt đối với tài sản đó chỉ khi có sự ủy quyền của chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật.

Như vậy, người đứng tên trên sổ đỏ là mẹ bạn, do đó, anh trai/ chị dâu bạn không có quyền ngăn cản việc bán nhà của mẹ bạn.

Tuy nhiên, theo thông tin bạn cung cấp thì việc xây dựng căn nhà có công sức đóng góp của vợ chồng anh trai của bạn, do đó, khi mẹ bạn bán tài sản trên thì phải thanh toán phần công sức đóng góp của những thành viên, bao gồm anh trai và chị dâu.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Quyền của chủ sở hữu tài sản khi có công sức đóng góp của người khác. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!.
Luật gia: Ngọc Hà – Công ty Luật Minh Gia.