Nếu tự nguyện trả lại đất thì có quyền đòi lại đất khi không có quy hoạch, kế hoạch sử dụng nữa không?

Nội dung tư vấn: 15 năm trước, gia đình tôi đã tự nguyện giao đất cho chính quyền địa phương để xây dựng chợ trung tâm xã, có nhận một số tiền đền bù, di dời; không nhận đất tái định cư. Khi trả tiền đền bù, tôi có ra điều kiện với chính quyền địa phương là: "Khi nào không làm chợ nữa thì Nhà nước phải trả đất lại cho gia đình tôi" (có ghi rõ bằng văn bản với chữ ký và đóng dấu của chính quyền địa phương). Nay khu chợ đã được di dời đi nơi khác, chợ cũ (nguyên là đất của gia đình tôi) thành đất trống. Vậy xin hỏi quý công ty: Tôi có quyền đòi lại đất hay không?

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia, với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Gia đình bạn đã tự nguyện trả lại đất cho chính quyền địa phương từ năm 2004 để làm chợ trung tâm xã và có thỏa thuận với cơ quan có thẩm quyền về việc nếu không làm chợ nữa thì Nhà nước trả lại đất cho gia đình bạn có ghi rõ bằng văn bản với chữ ký và đóng dấu của chính quyền địa phương. Vì đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai 2013 (Điều 4 Luật Đất đai 2013). Việc bạn tự nguyện trả lại đất từ năm 2004 là một trong các căn cứ để Nhà nước thực hiện việc thu hồi đất theo quy định tại Điều 38 Luật Đất đai 2003:

"Điều 38. Các trường hợp thu hồi đất

Nhà nước thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

1. Nhà nước sử dụng đất vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế;

…

8. Người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất;

…”

Như vậy, bạn tự nguyện trả lại đất cho Nhà nước và cũng đã nhận tiền bồi thường, di dời thì bạn sẽ chấm dứt quyền sử dụng với phần đất này chứ không được bảo lưu quyền sử dụng cho đến khi Nhà nước không còn nhu cầu sử dụng nữa. Do vậy, dù hiện nay mảnh đất đó không còn được sử dụng cho mục đích làm khu chợ nữa, chợ cũng được di dời đi chỗ khác, cũng không có quy hoạch, kế hoạch cụ thể của địa phương thì bạn không có căn cứ yêu cầu lấy lại quyền sử dụng với mảnh đất cũ của gia đình. Việc bạn có thỏa thuận là phải trả lại đất cho bạn khi không làm chợ nữa, có chữ ký và đóng dấu của chính quyền địa phương thì khi không còn quy hoạch, kế hoạch sử dụng với phần đất đó nữa, Ủy ban nhân dân cấp huyện có thể xem xét để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi bạn có hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với phần đất này tại văn phòng Đăng ký đất đai tại địa phương.

Trân trọng

Phòng tư vấn pháp luật Đất đai - Công ty Luật Minh Gia