Diện tích đất thực tế nhiều hơn diện tích trên sổ đỏ? Có được hợp pháp hóa phần diện tích đất tăng thêm?

1. Luật sư tư vấn quy định pháp luật về công nhận quyền sử dụng đất.

Hiện nay có nhiều hộ gia đình, cá nhân, tổ chức vẫn đang sử dụng diện tích đất tăng lên so với diện tích được ghi trên giấy chứng nhận sử dụng đất. Diện tích đất này đã được sử dụng ổn định lâu dài và không có tranh chấp. Vậy phải làm như thế nào để được công nhận diện tích đất này là của mình và sử dụng nó một cách hợp pháp? Đây là thắc mắc, đã có rất nhiều khách hàng đã liên hệ với Luật Minh Gia để được tư vấn. Nếu bạn cũng có thắc mắc về thủ tục công nhận quyền sử dụng đất thì hãy liên hệ với Luật Minh Gia, Luật sư chúng tôi sẽ hướng dẫn, tư vấn để bạn nắm được các quy định về thủ tục công nhận quyền sử dụng đất như:

+ Nắm được các điều kiện để đất tăng thêm được công nhận hợp pháp;

+ Nắm được cơ quan có thẩm quyền thực hiện công nhận quyền sử dụng đất;

+ Biết được trình tự, thủ tục để thực hiện thủ tục công nhận quyền sử dụng đất;

Bên cạnh đó bạn có thể tham khảo thêm thông qua tình huống chúng tôi tư vấn sau đây: 

2. Tư vấn trình tự, thủ tục công nhận quyền sử dụng đất.

Câu hỏi tư vấn: Chào anh em đang muốn nhờ bên mình tư vấn về đất ở nhà em hiện tại được không ạ? Nếu được nhờ công ty mình tư vấn giúp em ạ! Hiện tại diện tích đất ở của nhà em đang vượt hơn nhiều so với diện tích ghi trong bìa đỏ. Đất ở ổn định lâu năm rùi ạ. Một bên giáp nhà dân, một bên giáp với ruộng lúa. Đất bên nhà dân xây tường bao còn đất bên ruộng đã trồng cây xung quanh ạ. Em muốn hợp lý hóa đất đó vào bìa đỏ nhà em được không ạ! Trân trọng!

Luật sư tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Hiện nay, việc diện tích đất đang sử dụng tăng thêm so với trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (còn được gọi là sổ đỏ) có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như do kỹ thuật đo đạc trước đó còn lạc hậu; đất tăng thêm do lấn chiếm… Vì vậy, để trả lời câu hỏi của bạn trước hết phải xem xét các quy định của pháp luật hiện nay về xử lý diện tích đất chênh lệch so với trong Giấy chứng nhận.

Theo như thông tin bạn cung cấp thì diện tích đất của nhà bạn hiện tại đang vượt hơn nhiều so với diện tích ghi trong giấy chứng nhận sử dụng đất và diện tích đất đó đã sử dụng ổn định lâu dài. Nhưng vì bạn không cung cấp đầy đủ thông tin là việc diện tích đất nhà bạn tăng thêm có làm thay đổi ranh giới mốc giới hay không? Bạn có giấy tờ về quyền sử dụng đất đối với diện tích đất tăng thêm không? Nên đối với trường hợp của bạn có thể xét hai trường hợp như sau:

Trường hợp thứ nhất diện tích đất nhà bạn tăng thêm không làm thay đổi ranh giới mốc giới:

Theo Khoản 5 Điều 98 Luật đất đai năm 2013 nguyên tắc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quy định như sau:

“Trường hợp có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế với số liệu ghi trên giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này hoặc Giấy chứng nhận đã cấp mà ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề thì khi cấp hoặc cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất diện tích đất được xác định theo số liệu đo đạc thực tế. Người sử dụng đất không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích chênh lệch nhiều hơn nếu có.

Trường hợp đo đạc lại mà ranh giới thửa đất có thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm có giấy tờ về quyền sử dụng đất và diện tích đất đo đạc thực tế nhiều hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất thì phần diện tích chênh lệch nhiều hơn (nếu có) được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định tại Điều 99 của Luật này.”

Hiện điều này được hướng dẫn bởi Khoản 20 Điều 2 Nghị định 01/2017/NĐ-CP về Giấy chứng nhận đối với diện tích đất tăng thêm so với giấy tờ về quyền sử dụng đất như sau:

20. Bổ sung Điều 24a như sau:

“Điều 24a. Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với diện tích đất tăng thêm so với giấy tờ về quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất”.

Căn cứ theo quy định trên, đối chiếu trường hợp của bạn: nếu đúng là có sự chênh lệch diện tích giữa số liệu đo đạc thực tế với số liệu ghi trên GCNQSDĐ đã cấp, mà ranh giới thửa đất đang sử dụng không thay đổi so với ranh giới thửa đất tại thời điểm cấp GCNQSDĐ, có xác nhận của UBND cấp xã về việc không có tranh chấp với những người sử dụng đất liền kề, thì bạn có thể đề nghị cấp đổi Giấy chứng nhận với diện tích đất được xác định theo số liệu đo đạc thực tế. Và bạn không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích chênh lệch nhiều hơn đó.

Trường hợp thứ hai diện tích đất tăng thêm có thay đổi về ranh giới mốc giới của thửa đất so với ranh giới tại thời điểm được cấp giấy chứng nhận:

Theo quy định tại Điều 100 của Luật đất đai 2013, và  Điều 18 của Nghị định Nghị định 45/2014/NĐ-CP thì thực hiện như sau:

“a) Trường hợp người sử dụng đất không vi phạm pháp luật về đất đai thì việc xem xét xử lý và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với diện tích đất tăng thêm thực hiện theo quy định tại Điều 20 của Nghị định này;

b) Trường hợp diện tích đất tăng thêm do người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì xem xét xử lý và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với diện tích đất tăng thêm thực hiện theo quy định tại Điều 22 của Nghị định này;

c) Trường hợp diện tích đất tăng thêm do người sử dụng đất được giao trái thẩm quyền trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì việc xem xét xử lý và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với diện tích đất tăng thêm thực hiện theo quy định tại Điều 23 của Nghị định này;

đ) Thủ tục cấp Giấy chứng nhận đối với diện tích đất tăng thêm được thực hiện theo quy định tại Điều 70 và cấp đổi Giấy chứng nhận cho thửa đất gốc theo quy định tại Điều 76 của Nghị định này nếu thửa đất gốc đã được cấp Giấy chứng nhận. Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm xác nhận vào Đơn đề nghị cấp lại, cấp đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với diện tích đất tăng thêm và gửi thông tin địa chính đến cơ quan thuế, trình cấp Giấy chứng nhận sau khi người sử dụng đất đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai cho toàn bộ diện tích thửa đất đang sử dụng, trao Giấy chứng nhận cho người được cấp hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại Ủy ban nhân dân cấp xã.

đ) Thủ tục cấp Giấy chứng nhận đối với toàn bộ diện tích thửa đất thực hiện theo quy định tại Điều 70 của Nghị định này nếu thửa đất gốc có giấy tờ về quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 100 của Luật đất đai, Điều 18 của Nghị định này,”

Đối với trường hợp này, nếu bạn không vi phạm pháp luật đất đai thì việc xem xét cấp giấy chứng nhận được thực hiện theo quy định tại Điều 20 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP. Còn trường hợp nếu bạn vi phạm pháp luật về đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 thì việc xem xét cấp giấy chứng nhận thực hiện theo quy định tại Điều 22 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP và được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP, người sử dụng đất sẽ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích đất tăng thêm để thực hiện thủ tục làm lại sổ đỏ khi diện tích thay đổi. Tiền sử dụng đất được xác định theo các căn cứ tại điều 3 Nghị định 45/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ về thu tiền sử dụng đất, gồm: diện tích đất được công nhận quyền sử dụng đất; mục đích sử dụng đất; giá đất tính thu tiền sử dụng đất. Trong đó, giá đất theo Bảng giá đất do Ủy ban nhân dân tỉnh quy định áp dụng trong trường hợp hộ gia đình, cá nhân được công nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với diện tích đất ở trong hạn mức. Nếu diện tích đất tăng thêm nằm ngoài hạn mức giao đất ở tại địa phương thì chỉ được công nhận đối với diện tích đất ở trong hạn mức được giao.

Căn cứ theo quy định trên thì để được cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất thì bạn cần phải tiến hành các thủ tục sau:

1. Đo đạc lại diện tích đất:

- B­ước 1: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất. Văn phòng đăng kí quyền sử dụng đất hoặc Phòng tài nguyên và Môi trường xem xét trường hợp của bạn và tiến hành đo đạc lại vì văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm cập nhật chỉnh lý hồ sơ đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai, thống kê kiểm kê đất đai quy định tại Điều 5 Nghị định 43/2013/ NĐ-CP. Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất căn cứ hồ sơ có liên quan và nội dung xác nhận của ủy ban nhân dân xã, thị trấn tiến hành lập hợp đồng đo vẽ, lập hồ sơ địa chính theo quy định và thông báo cho người sử dụng đất thời gian xuống kiểm tra (đo đạc) thực tế theo lịch quy định đối với trường hợp đủ điều kiện, nếu không đủ điều kiện thì yêu cầu chủ sử dụng đất bổ sung hồ sơ hoặc trả lại hồ sơ và giải thích cho người dân được rõ lý do;   

 Thành phần hồ sơ cho việc xin đo đạc lại đất gồm:

+ Đơn xin xác nhận việc trích đo đạc lại đất để cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (theo mẫu do Văn phòng đăng ký đất đai quy định);

+ Bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã có.

- B­ước 2: Sau khi ký hợp đồng đo vẽ, lập hồ sơ địa chính; Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất bố trí cán bộ xuống đo đạc kiểm tra thực tế theo lịch và thiết lập một (01) bộ hồ sơ địa chính theo quy định.

- Bước 3: Người sử dụng đất đến thanh lý hợp đồng và nhận hồ sơ tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất.

2.  Hồ sơ cấp đổi Giấy chứng nhận:

a) Đơn đề nghị cấp đổi Giấy chứng nhận theo Mẫu số 10/ĐK;

b) Bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp;

c) Bản sao hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất thay cho bản gốc Giấy chứng nhận đã cấp đối với trường hợp cấp đổi Giấy chứng nhận sau khi dồn điền đổi thửa, đo đạc lập bản đồ địa chính mà Giấy chứng nhận đã cấp đang thế chấp tại tổ chức tín dụng”.