Có được yêu cầu thu hồi đất để kinh doanh? Thu hồi đất do vi phạm thời hạn thực hiện dự án.

Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai. Việc thu hồi phải được thực hiện đúng trình tự, thủ tục pháp luật quy định.

1. Có được yêu cầu cơ quan Nhà nước thu hồi đất để kinh doanh?

Hỏi: Hiện tại đường nhà tôi là đường thành phố làm ăn. Dãy đường có khoảng 20 hộ dân, cách đây 20 năm tỉnh ủy đã giải phóng 2/3 số hộ dân trên dãy đường. Nhưng giờ vẫn còn 1/3 hộ dân chưa được giải phóng, làm ảnh hưởng che lấp kinh doanh của những nhà đã giải tỏa. Tôi muốn nhờ Công ty tư vấn giúp tôi, tôi muốn được chính quyền giải quyết thì cần làm những bước, thủ tục như thế nào để chính quyền giải tỏa số nhà còn lại? 

Trả lời tư vấn: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ thông tin bạn cung cấp dự án thu hồi đất cách đât 20 năm không thu hồi hết các phần đất trên cùng một tuyến đường và hiện nay bạn đang muốn yêu cầu cơ quan Nhà nước tiến hành thu hồi hết phần đất đó. Tuy nhiên, việc thu hồi đất chỉ được thực hiện trong các trường hợp được quy định tại Điều 16 Luật Đất đai năm 2013 như sau:

“1. Nhà nước quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng;

b) Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai;

c) Thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất, có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.

2. Nhà nước quyết định trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh hoặc trong tình trạng chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, phòng, chống thiên tai.”

Theo đó, bạn cần xác định phạm vi dự án đã giải phóng mặt bằng cách đây 20 năm. Nếu dự án đã thực hiện xong và phạm vi dự án đã thu hồi đủ diện tích đất để thực hiện dự án thì không có căn cứ để yêu cầu cơ quan Nhà nước thu hồi phần đất còn lại.

2. Thu hồi phần đất do chủ đầu tư không thực hiện đúng tiến độ dự án

Hỏi: Dự án của tôi là một trường Đại học, bao gồm nhiều hạng mục công trình, được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 và có quyết định bàn giao đất 10,6 ha năm 2016. Tuy nhiên đến nay doanh nghiệp tôi gặp nhiều khó khăn nên tiến độ thực hiện công trình chậm hơn so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư. Hiện nay UBND cấp tỉnh gửi thông báo sẽ thu hồi phần đất 10,6ha đã giao cho doanh nghiệp. Vậy luật sư cho tôi hỏi việc thu hồi đất như vậy có đúng không? Doanh nghiệp cần phải làm gì? Trân trọng cảm ơn!

Trả lời tư vấn: Chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ thông tin bạn cung cấp, doanh nghiệp của bạn được giao đất để thực hiện dự án đầu tư, xây dựng. Tuy nhiên, thông tin không thể hiện rõ các cam kết về tiến độ hoàn thành dự án đầu tư. Do đó, bạn cần xem xét trường hợp thu hồi đất theo điểm I Khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 như sau:

“Điều 64. Thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai

1. Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm:

…

i) Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.

…”

Như vậy, nếu doanh nghiệp của bạn được Nhà nước giao đất để thực hiện dự án đầu tư mà tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa; đồng thời doanh nghiệp của bạn không thực hiện thủ tục gia hạn thì cơ quan Nhà nước có thể thu hồi đất theo quy định nêu trên.