Có đòi lại được đất bị tịch thu từ thời cải cách ruộng đất không?

Xin chào Công ty Luật Minh Gia, Gia đình chúng tôi có sự việc như sau xin được công ty tư vấn: Cụ nội và ông nội tôi thời cải cách ruộng đất giai đoạn 1955-1956 bị tịch thu toàn bộ ruộng, vườn, đất đai, nhà cửa, ao cá  cũng như toàn bộ giấy tờ liên quan đến quyền sở hữu và quyền sử dụng ao cá, đồng thời cụ nộibị cho đi cải tạo. Năm 1956, Nhà nước sửa sai chính sách cải cách ruộng đất và cụ nội tôi đã được xuống thành phần trung nông và đã được trao trả tài sản gồm: Đất nhà thờ; Ao cá thuộc nhà thờ và toàn bộ đất đai, nhà cửa của ông nội cũng được trao trả lại. Riêng ao cá của ông nội vẫn bị trưng dụng cho hợp tác xã nuôi trồng thủy sản từ đó đến nay và toàn bộ các giấy tờ liên quan đến chiếc ao cá bị ủy ban xã lúc đó thu giữ. Trong những năm sau đó, ông nội tôi chuyển đi nơi khác sống và có làm đơn xin lại ao cá nhưng UBND xã lúc đó cho rằng ông nội tôi không có hộ khẩu nên không thể giải quyết .Sau đó ông nội tôi không làm đơn xin lại chiếc ao cá và cũng không để lại bất cứ giấy tờ nào liên quan đến chiếc ao cá do ông đã mua của người trong thôn. Tháng 6/2017, gia đình tôi mới có làm đơn đề nghị UBND xã xem xét, giải quyết trả lại chiếc ao cá. Tuy nhiên, UBND xã thông báo là đã làm mất các giấy tờ liên quan đến chiếc ao cá của ông nội tôi, việc đề nghị UBND xã trả lại chiếc ao cá là không có căn cứ vì gia đình chúng tôi không có bất cứ giấy tờ nào chứng minh và đề nghị gia đình tôi thực hiện theo khoản 5 điều 26 Luật đất đai năm 2013. Rất mong Công ty hướng dẫn sơ bộ gia đình tôi nên thực hiện như nào để đòi lại quyền sở hữu và sử dụng chiếc ao cá của ông nội. Xin cảm ơn công ty!

Trả lời: Cảm ơn anh/chị đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của anh/chị, chúng tôi tư vấn như sau:

Do thông tin anh/chị cung cấp không rõ ràng về thời điểm ông nội anh/chị yêu cầu Ủy ban nhân dân xã trả lại ao cá. Tại thời điểm trước, pháp luật đất đai cũng có quy định về việc xem xét giải quyết khiếu nại đòi lại đất theo Nghị định 181/2004/NĐ-CP như sau:

“1. Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất và không xem xét giải quyết khiếu nại về việc đòi lại đất mà Nhà nước đã giao cho người khác sử dụng theo các chính sách ruộng đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 trong các trường hợp sau:

a) Đất bị tịch thu, trưng thu, trưng mua khi thực hiện cải cách ruộng đất ở miền Bắc; chính sách xoá bỏ triệt để tàn tích chiếm hữu ruộng đất và các hình thức bóc lột thực dân, phong kiến ở miền Nam;

b) Đất đã hiến tặng cho Nhà nước, cho hợp tác xã và tổ chức khác, cho hộ gia đình, cá nhân;

c) Đất đã góp vào hợp tác xã nông nghiệp theo quy định của Điều lệ hợp tác xã nông nghiệp bậc cao;

d) Đất thổ cư mà Nhà nước đã giao cho người khác để làm đất ở ; đất ở và đất vườn đã giao lại cho hợp tác xã để đi khai hoang; ruộng đất đã bị thu hồi để giao cho người khác hoặc điều chỉnh cho người khác khi giải quyết tranh chấp ruộng đất;

đ) Đất đã chia cho người khác khi hưởng ứng cuộc vận động san sẻ bớt một phần ruộng đất để chia cho người không có ruộng và thiếu ruộng tại miền Nam sau ngày giải phóng.”

Đến Luật Đất đai 2013 có hiệu lực, tại khoản 5 Điều 26 cũng ghi nhận:

5. Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã được giao theo quy định của Nhà nước cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Như vậy, căn cứ thông tin anh/chị cho biết, tháng 6/2017 gia đình anh/chị có làm đơn đề nghị Ủy ban nhân dân xã xem xét, giải quyết trả lại ao cá. Nhưng hiện tại, không còn giấy tờ gì liên quan đến ao cá của ông nội anh/chị. Nên việc Ủy ban nhân dân xã từ chối giải quyết là có căn cứ.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề anh/chị hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, anh/chị vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.

CV tư vấn: Phạm Diệu - Luật Minh Gia