Xây nhà trên đất chưa chia thừa kế, giải quyết ra sao?

Tình huống gia đình tôi như sau: Gia đình bà nội tôi có 9 người con. bố tôi là cảông nội tôi mất năm 1999 không để lại di chúcbà nội tôi sống đến năm 2006 thì về ở với gia đình tôicả gia đình (gồm 9 anh em và bà nội) nhất trí bà về ở với bố mẹ tôi và đồng ý để bà nội cho bố mẹ tôi phần đất (được bà đánh dấu theo các mốc bằng gốc cây và giao thông hào). Phần còn lại để 8 anh em chia nhau. Nhưng không có giấy tờ họp gia đìnhnhưng đến năm 2015 gia đình tôi xây nhà trên phần đất bà đã cho, sau khi xây xong thì 8 anh em kia đòi chia lại đất, ép nhà tôi phải đập nhà. (bà nội tôi đã có di chúc để lại toàn bộ phần đất của bà sau khi mất cho bố tôi) gia đình tôi sau nhiều lần họp gia đình để giải quyết tình cảm nhưng 8 anh em không chịu.tháng 10 năm 2016 bố tôi đã gửi đơn nhờ tòa án huyện giải quyếtđến ngày 18/7/2017 thì sau nhiều lần triệu tập đại gia đình xuống làm thủ tục dưới huyện thì tòa án cử người về đo đạc và thẩm định đất để chia theo pháp luật. định giá trên mảnh đất của ông bà tôi có 1 cây gỗ = 50.000vnđ, 1 ngôi nhà cấp 4 (nhà tôi vừa xây) = 40 triệu đồng. toàn bộ mảnh đất (của ông bà) có diện tích 2.400m2 (giá thị trường chắc được khoảng 150 triệu là hết cỡ vì là đất quê vùng sâu). Tôi xin hỏi:

1. Ba tôi có được lựa chọn vị trí đất của mình không? (vì ngôi nhà đang nằm ở vị trí giữa thửa đất)?

2. Từ khi nộp hồ sơ đến khi chia xong thì gia đình tôi phải nộp những loại phí nào cho tòa án (tòa đã thu hơn 20 triệu của gia đình tôi)

3. 8 anh em còn lại có phải đóng loại phí nào không hay chỉ nhận đất không mất tiền?

Cảm ơn luật sư đã quan tâm trả lời giúp tôi!

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi tới Công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về việc chia di sản

Diện tích đất trên là tài sản chung của ông bà bạn. Khi ông bạn mất vào năm 1999, quan hệ hôn nhân của ông và bà chấm dứt. Khi đó, chế độ tài sản của ông bà được giải quyết như trường hợp ly hôn nên ông bạn được hưởng 1/2  diện tích đất trên. Do đó, 1/2  diện tích trên được chia di sản theo thỏa thuận của những người thừa kế hoặc theo quy định pháp luật (do ông không để lại di chúc).

Thỏa thuận của gia đình không được lập thành văn bản, công chứng chứng thực cho nên thỏa thuận trên không có hiệu lực pháp lý. Hơn nữa, việc thỏa thuận này chỉ được áp dụng với phần diện tích đất của ông bạn. Phần diện tích đất của bà nội thì bà phải làm hợp đồng tặng cho theo đúng quy định của pháp luật thì mới được công nhận.

Khi chia di sản theo pháp luật thì của Bộ luật dân sự 2015 quy định những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất (bao gồm bà nội bạn và 9 người con) được hưởng 1/10 phần di sản của ông, tức là 1/20 diện tích đất trên.

Theo thông tin bạn đưa ra thì bà nội có để lại di chúc. Tuy nhiên, cần xác định di chúc của bà có đúng theo quy định pháp luật hay không. Điều kiện để di chúc trên được pháp luật công nhận như sau:

+ Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;

+ Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.

+ Hình thức di chúc bằng văn bản được công chứng, chứng thực.

Nếu di chúc của bà bạn đủ điều kiện trên thì khi bà bạn mất, di sản được phân chia theo di chúc trên.

Nếu di chúc của bà bạn không đủ điều kiện thì di sản của bà được chia theo thỏa thuận của các bên hoặc theo quy định pháp luật.

Thứ hai, về việc lựa chọn phần đất

Sau khi phân chia di sản xong, những người thừa kế tự thỏa thuận nhận tài sản thừa kế theo phần được hưởng.

Do đó, ba bạn cần thỏa thuận với những người đồng thừa kế khác về việc lấy phần đất đã xây nhà trên đó. Nếu  những người đồng thừa kế khác đồng ý và diện tích đất có nhà lớn hơn phần di sản được hưởng thì ba bạn có thể thỏa thuận hoàn trả số tiền tương ứng với phần vượt quá.

Thứ ba, về mức án phí

Theo Danh mục án phí, lệ phí tòa án ban hành kèm Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 thì mức án phí sơ thẩm vụ án dân sự có ngạch giá từ trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng là 5% giá trị tài sản có tranh chấp.

Giá trị tài sản tranh chấp trong trường hợp này được xác định là 2400m2 đất và cây gỗ. Ngôi nhà là do gia đình bạn xây dựng, không có sự phản đối của những người đồng thừa kế nên ngôi nhà thuộc quyền sở hữu của gia đình bạn.

Tiền án phí này sẽ do tất cả những người đồng thừa kế chi trả.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!
CV tư vấn: Thùy Lan - Luật Minh Gia