Xác định thời điểm mở thừa kế thế nào?

Tháng 3/2011, ba chúng tôi mất. Sau đó ông ngoại của chúng tôi mất vào cuối năm 2011. Hiện tại, nhà chúng tôi bị giải tỏa và đang làm thủ tục nhận đền bù và cần có giấy phân chia di sản thừa kế. Cả ba và mẹ tôi đều không để lại di chúc. Xin hỏi cách chia di sản theo pháp luật cho trường hợp của tôi là như thế nào? Thời điểm mở thừa kế trong trường hợp của tôi được tính ở thời điểm nào?

TRẢ LỜI:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 611 Bộ Luật Dân sự 2015 (BLDS) thì: "Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết...”

Việc xác định thời điểm mở thừa kế có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn. Thời điểm mở thừa kế là căn cứ để xác định được tài sản, quyền tài sản và nghĩa vụ tài sản của người để lại di sản gồm những gì, giá trị là bao nhiêu, nhằm giải quyết chính xác việc phân chia di sản sau này cho người thừa kế, tránh tình trạng tài sản có thể bị người khác phân tán hoặc chiếm đoạt. Như vậy, thời điểm mở thừa kế trong trường hợp bạn được tính từ thời điểm mẹ bạn mất.

Vì thời điểm mẹ bạn mất năm 2000 và cho đến tận năm 2011 gia đình bạn vẫn chưa phân chia di sản thừa kế nên vấn đề của bạn không chỉ liên quan đến việc chia di sản và thời điểm mở thừa kế mà nó còn liên quan đến thời hiệu khởi kiện chia thừa kế.

Thời hiệu là thời hiệu là thời hạn do luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó thì phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo điều kiện do luật quy định. (Điều 149 Bộ luật Dân sự).

Ðiều 623 Bộ luật Dân sự quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế như sau:

“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”

Như vậy, sau khi ba bạn mất năm 2011 không để lại di chúc và di sản vẫn chưa được chia thừa kế, thì thời điểm hiện tại bạn có thể khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu phân chia di sản thừa kế hoặc thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định của pháp luật.

Khoản 1, Điều 651 BLDS quy định về người thừa kế như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Như vậy, tài sản của ba mẹ bạn sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ba mẹ bạn.

Trên đây là nội dung tư vấn về: Xác định và phân chia di sản thừa kế. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ bạn vui lòng liên hệ luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp.