Tư vấn về vấn đề cho vay, nhờ giữ hộ tiền không có giấy tờ.

1. Tháng 8/2016, anh trai tôi phát hiện mắc bệnh ung thư, đến tháng 12/2016 thì mất. Khi đó, anh không để lại di chúc hay dặn dò gì về việc anh vay mượn tiền của ai. Bỗng nhiên cuối tuần trước, một người bạn của anh đến nhà tôi trình bày: vào thời điểm tháng 6/2016, anh tôi đã vay của họ số tiền 4 triệu đồng. Họ đưa ra bằng chứng là đoạn nhắn tin trên facebook giữa anh tôi với họ, kèm phiếu chuyển khoản ngân hàng. Nội dung chuyển khoản chỉ ghi người đó chuyển tiền cho anh tôi, ngày giờ chuyển là ngay buổi chiều sau khi họ nói chuyện trên facebook .Gia đình đã kiểm tra facebook của anh tôi, đúng là còn giữ đoạn tin hỏi mượn tiền (do anh tôi để chế độ tự động đăng nhập facebook trên laptop cá nhân, mà laptop của anh không đặt mật khẩu đăng nhập nên gia đình vào xem được). Việc mượn tiền này không có người thứ ba làm chứng. Người cho mượn tiền trước kia là bạn học cùng đại học, không thân thiết lắm với gia đình tôi. Người đó nói sau khi cho anh tôi vay 4 triệu, đến tháng 7/2016 sang nước ngoài, nhận được tin anh tôi mất khi đang ở bên đó, bây giờ mới về nước được 1 tuần và giờ muốn xin lại số tiền anh tôi đã mượn nhưng chưa trả. Bản thân tôi có băn khoăn: nếu trong thời gian còn sống, có thể anh tôi đã trả lại số tiền 4 triệu đã mượn người kia thì sao? Có thể họ trả nhau lúc đi uống nước? Nếu người đó có tính gian, bây giờ đến muốn đòi thêm lần nữa thì sao? Trường hợp này, gia đình tôi có phải trả tiền cho họ không?

2. Đầu năm nay 2015, chị họ tôi (tạm gọi là A) được hưởng thừa kế số tiền 500 triệu đồng. Thời điểm đó, do bận đi làm ăn xa trên Hòa Bình nên chị gửi số tiền đó cho bác dâu (tạm gọi là bác B) giữ hộ. Việc này chỉ có hai bác cháu biết. Khi gửi tiền, do tin tưởng nên chị A không yêu cầu bác B viết giấy cam kết hay phiếu nhận tiền gì hết mà chỉ đem đến nhà nhờ không và cũng không có người làm chứng. Đầu tháng 01/2017, chị A trở về nhà ở Hà Nội. Do còn bận vài việc nên chị ấy chưa xin lại số tiền đã gửi. Những lần gặp nhau, bác B cũng không nhắc gì. Đầu tháng 3/2017, chị A đến nhà bác B muốn xin lại số tiền 500 triệu để làm ăn. Tuy nhiên, bác B khẳng định đã trả lại đầy đủ tiền cho chị A vào tháng 1/2017. Cũng như lần gửi tiền, khi bác B trả lại chị A, không có người nào chứng kiến. Xin luật sư cho biết trong trường hợp này, chị A có thể khởi kiện ra tòa để đòi lại số tiền đã gửi hay không? Mong nhận được hồi âm của luật sư trong thời gian sớm nhất.

Trân trọng.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau: 

Thứ nhất, về khoản vay 4 triệu trước khi anh trai bạn mất.

Đây là khoản tiền không lớn, nên hơn hết các bên nên tự thỏa thuận để giải quyết. Tránh trường hợp xảy ra tranh chấp buộc phải giải quyết bằng Tòa án. Trong trường hợp này, gia đình nên cân nhắc các chứng cứ mà người cho vay đưa ra để giải quyết hợp tình hợp lý. Giả thiết bạn cho rằng anh trai bạn đã trả nợ rồi nhưng người kia vẫn tiếp tục đòi là có thể xảy ra. Tuy nhiên, cũng không có căn cứ nào chứng mình anh trai bạn đã trả nợ. Nên chúng tôi cho rằng, trường hợp này gia đình nên thống nhất hoàn trả lại khoản tiền 4 triệu này là hợp tình, hợp lý và đúng pháp luật. 

Thứ hai, về việc người bác từ chối trả lại tiền cho người chị dâu của bạn. 

Điều 94. Nguồn chứng cứ - Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định: 

“Chứng cứ được thu thập từ các nguồn sau đây:

1. Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.

2. Vật chứng.

3. Lời khai của đương sự.

4. Lời khai của người làm chứng.

5. Kết luận giám định.

6. Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ.

7. Kết quả định giá tài sản, thẩm định giá tài sản.

8. Văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập.

9. Văn bản công chứng, chứng thực.

10. Các nguồn khác mà pháp luật có quy định.”

Cần phải có chứng cứ chứng minh cho việc chị dâu bạn đã giao tiền cho người bác, và người bác này chưa hề trả lại số tiền trên. Trường hợp chị dâu bạn khởi kiện để đòi lại số tiền này,  thì chị dâu bạn có nghĩa vụ phải chứng minh trước tòa. Nên nếu không có chứng cứ chứng minh xác đáng thì việc khởi kiện sẽ không khả thi. Chứng cứ có thể được khai thác từ nhiều nguồn khác nhau, gia đình bạn có thể xem xét để thỏa thuận với người bác cùng giải quyết vấn đến.

Trân trọng!

P.Luật sư tư vấn - Công ty Luật Minh Gia.