Tư vấn về thừa kế theo di chúc và thời điểm mở di sản thừa kế.

Khi còn minh mẫn bà có lập 1 bản di chúc bằng miệng trước mặt 2 người con gái thứ 2 và thứ 3 của bà, cùng luật sư soạn thảo lại và tổ trưởng tổ dân phố khu e làm người làm chứng sau đó có photo ra 5 bản công chứng,1 bản gửi nhờ UBND phường giữ hộ 4 bản còn lại phát cho 4 người con và 1 bản gốc do người con gái thứ 2 được quyền nắm giữ. Trong bản di chúc bà có phân chia rõ ràng cho các con về phần được thừa hưởng thừa kế sau khi bà mất đi.

Bản di chúc của bà nội e lập lên có chia như sau: 4 người con gái (các bác của e) mỗi người được 10% của mảnh đất và tài sản trong phạm vi được hưởng trên mảnh đất đó. Còn 1 người con trai (là bố của e) thì sẽ được hưởng 60% còn lại của mảnh đất và toàn bộ tài sản có trên mảnh đất đó.

Bản di chúc sẽ được tuyên bố và có hiệu lực sau giỗ đầu 1 năm khi  bà nội e mất đi theo nguyện vọng của bà. Nhưng khi bà e mất chưa đủ 1 năm để công bố di chúc và phân chia tài sản được hưởng thừa kế thì người con trai (là bố e) lại lâm bệnh rồi qua đời đột ngột trước lúc công bố di chúc vậy nên không thể uỷ quyền hay viết giấy để lại cho vợ con chỗ phần mà bố e được hưởng trên di chúc mà bà lập ra. Hiện nay bà nội e mất sắp được 1 năm và sắp đến ngày công bố di chúc đó, nhưng hiện tại bố e đã mất mẹ con e không có tên trong danh sách được hưởng thừa kế trên di chúc của bà và vẫn đang sống trên mảnh đất đó. Nên 1 trong 4 người con gái của bà (là bác của e) gây khó dễ muốn đuổi mẹ con e đi và không cho mẹ con e được hưởng phần thừa kế của bố e trên di chúc đó (vì mẹ e và bác đó đã từng sảy ra rất nhiều mâu thuẫn cá nhân với nhau). Bố mẹ e không hề bỏ nhau có đăng kí kết hôn và chỉ sinh được 2 người con gái là e và chị gái của e (cháu nội của bà). Nay e muốn hỏi luật sư mẹ con e có quyền được hưởng toàn phần tài sản của bố e trên di chúc do chính bà e đã chia phần cho bố e hay không? Và nếu mẹ con e được quyền thừa hưởng phần tài sản đó của bố e mà người bác đó của e vẫn cứ gây khó dễ không kí xác nhận di chúc đó rồi kiện tụng và tranh chấp phần của bố e thì mẹ con e được giải quyết như thê nào? Khi mẹ con e được hưởng 60% số đất và tài sản trên chỗ đất đó của bố e như trong di chúc thì có phải mẹ e được toàn quyền quyết định sô tài sản đó phải không hay được chia cho ca 2 chị e chúng e nữa?

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau:

Căn cứ theo Điều 611 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thời điểm, địa điểm mở thừa kế như sau:

“1. Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trong trường hợp Toà án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 81 của Bộ luật này.”

Đồng thời Điều 643 Bộ luật dân sự 2015 quy định về hiệu lực của di chúc: “Di chúc có hiệu lực pháp luật từ thời điểm mở thừa kế.”

Như vậy, thời điểm mở thừa kế là thời điểm bà của bạn mất, khi này di chúc đã có hiệu lực pháp luật. Sau khi có thông báo về việc phân chia di sản thì các bên được hưởng di sản thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản. Tuy nhiên, trong di chúc mà bà bạn để lại có ghi về thời điểm mở thừa kế là sau 1 năm kể từ ngày bà bạn mất nên thời điểm này sẽ là thời điểm phân chia di sản thừa kế.

Do đó, kể từ thời điểm bà bạn mất thì những người có tên trong di chúc được hưởng di sản thừa kế đã có quyền được hưởng di sản thừa kế. Còn thời điểm phân chia di sản là thời điểm được ghi trong di chúc - 1 năm sau khi bà bạn mất. Trong trường hợp này bố bạn vẫn có quyền được hưởng di sản thừa kế theo như di chúc bà bạn để lại. Sau khi bố bạn mất thì phần tài sản này được coi là di sản thừa kế mà bố bạn để lại. Do bố bạn mất đột ngột không để lại di chúc nên sẽ phát sinh quan hệ thừa kế theo pháp luật. Theo đó, những người thừa kế thuộc hàng thứ nhất sẽ được hưởng di sản thừa kế do bố bạn để lại theo quy định của pháp luật:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.”

Những người được hưởng di sản thừa kế của bố bạn là những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm mẹ bạn và hai chị em bạn. Mỗi người sẽ được hưởng một phần di sản bằng nhau. Di sản thừa kế của bố bạn bao gồm tài sản của bố bạn và quyền sử dụng đất được thừa kế của bà bạn. Mảnh đất bà để lại cho bố sẽ được chia thành các phần đều nhau cho ba mẹ con bạn thì mẹ bạn và hai chị em bạn sẽ có quyền định tự đoạt đối với phần di sản mà mình được thừa kế.

Trong trường hợp người bác của bạn có hành vi gây khó khăn, tranh chấp mảnh đất với gia đình bạn mà hai bên không đi đên thỏa thuận chung. Để bảo về quyền lợi của mình gia đình bạn có thể gửi đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân quận, huyện nơi có đất yêu cầu Tòa giải quyết.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn về thừa kế theo di chúc và thời điểm mở di sản thừa kế.. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

Cv: Vũ Nga - Luật Minh Gia.