Tư vấn về nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

Đến nay là 4 năm, chủ nợ gửi đơn kiện lên toà án huyện, có giấy báo triệu tập dì tôi. Số tiền mà trong giấy ghi là 140 triệu, dì có nói là cách đây nửa năm, chủ nợ vào bắt dì kí tên khi không có con cái ở nhà, không rỏ từng khoản nợ, bắt ký vào nhận số nợ đó và dì "sợ" nên cũng ký vào. Nay gia đình dì khó khăn không thể chi trả số nợ trên, thu nhập bấp bênh đủ sống và lo cho con học năm cuối cấp 3. Kính mong luật sư xem xét tư vấn giúp : trường hợp của dì tôi nếu ra toà sẽ giải quyết như thế nào ? Khi mà toà xử dì phải trả nợ thì có được trả từ từ dần dần hay không ? Số tiền mà bên chủ nợ kê thêm (50 triệu) sẽ được xử như thế nào ? Gia đình khó khăn toà án có dựa vào hoàn cảnh gia đình mà quy ra số tiền phải trả hay không ? Kính mong luật sư tư vấn.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi nội dung tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Chúng tôi xin đưa ra ý kiến tư vấn cho bạn như sau:

Thứ nhất, Khoản nợ 90 triệu đồng là khoản nợ do người chết để lại do đó những người thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho người chết trong phạm vi di sản mà người đó để lại. Vấn đề này được quy định tại Diều 615 – Bộ luật Dân sự 2015:

Điều 615. Thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại

1. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.

3. Trường hợp di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

4. Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân.

Tuy nhiên Điều 623 Bộ luật dân sự năm 2015 có quy định thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế. Như vậy kể từ thời điểm mở thừa kế đến nay đã hết thời hiệu khởi kiện nên bên có quyền không thể kiện ra Tòa để yêu cầu những người được thừa kế thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

Thứ hai, Đối với khoản tiền 140 triệu thì đây là khoản nợ mới do dì bạn ký vào giấy nợ cách đây nửa năm, nếu giấy nợ do dì bạn bị bên kia ép ký mà thì khoản nợ này sẽ được giải quyết như sau: Nếu dì của bạn có bằng chứng chứng minh việc ký vào giấy nợ đó là do chủ nợ đe dọa thì có thể yêu cầu Tòa án tuyên giao dịch dân sự đó vô hiệu theo Điều 127 Bộ luật dân sự 2015, theo đó thì luật có quy định đe dọa trong giao dịch là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình, hoặc của cha, mẹ, vợ, chồng, con của mình. 

Thứ ba, Khi Tòa tuyên dì của bạn phải trả nợ thì việc thi hành án sẽ được ưu tiên do các bên thỏa thuận và thực hiện trong thời hạn 10 ngày theo quy định tại Điều 6 và Điều 45 Luật Thi hành án Dân sự năm 2008 sửa đổi năm 2014.

"Điều 6. Thỏa thuận thi hành án

1. Đương sự có quyền thỏa thuận về việc thi hành án, nếu thỏa thuận đó không vi phạm điều cấm của pháp luật và không trái đạo đức xã hội. Kết quả thi hành án theo thỏa thuận được chấp nhận.

Điều 45. Thời hạn tự nguyện thi hành án 

Thời hạn tự nguyện thi hành án là 10 ngày, kể từ ngày người thi hành án nhận được quyết định thi hành án hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thì hành án".

Như vậy sau khi bản án được tuyên thì việc trả nợ và hình thức trả nợ do các bên thỏa thuận với nhau và phải đảm bảo thực hiện trong thời hạn tự nguyện thi hành án.

Thứ tư, Nếu gia đình của dì bạn thuộc vào các điều kiện được quy định tại Điều 61 Luật Thi hành án Dân sự thì sẽ được miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước. 

"Điều 61. Điều kiện miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước

1. Người phải thi hành án được xét miễn nghĩa vụ thi hành án khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Không có tài sản hoặc có tài sản nhưng tài sản đó theo quy định của pháp luật không được xử lý để thi hành án hoặc không có thu nhập hoặc có thu nhập chỉ bảo đảm cuộc sống tối thiểu cho người phải thi hành án và người mà họ có trách nhiệm nuôi dưỡng;

b) Hết thời hạn 05 năm, kể từ ngày ra quyết định thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước có giá trị dưới 2.000.000 đồng hoặc hết thời hạn 10 năm, kể từ ngày ra quyết định thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước có giá trị từ 2.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng.

2. Người phải thi hành án đã thi hành được một phần khoản thu nộp ngân sách nhà nước được xét miễn thi hành phần nghĩa vụ còn lại khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;

b) Hết thời hạn 05 năm, kể từ ngày ra quyết định thi hành án mà phần nghĩa vụ còn lại có giá trị dưới 5.000.000 đồng hoặc hết thời hạn 10 năm, kể từ ngày ra quyết định thi hành án mà phần nghĩa vụ còn lại có giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng.

3. Người phải thi hành án đã thi hành được một phần khoản thu nộp ngân sách nhà nước mà thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này thì được xét giảm một phần nghĩa vụ thi hành án khi có một trong các điều kiện sau đây:

a) Hết thời hạn 05 năm, kể từ ngày ra quyết định thi hành án mà phần nghĩa vụ còn lại có giá trị từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, mỗi lần giảm không quá một phần tư số tiền còn lại phải thi hành án;

b) Hết thời hạn 10 năm, kể từ ngày ra quyết định thi hành án mà phần nghĩa vụ còn lại có giá trị từ trên 100.000.000 đồng, mỗi lần giảm không quá một phần năm số tiền còn lại phải thi hành án nhưng tối đa không quá 50.000.000 đồng.

4. Người phải thi hành án đã tích cực thi hành được một phần án phí, tiền phạt nhưng lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn kéo dài do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc ốm đau gây ra mà không thể tiếp tục thi hành được phần nghĩa vụ còn lại hoặc lập công lớn thì được xét miễn thi hành phần nghĩa vụ còn lại.

5. Người phải thi hành án quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều này chỉ được xét miễn hoặc giảm một lần trong 01 năm đối với mỗi bản án, quyết định".

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn về nghĩa vụ tài sản do người chết để lại . Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

CV Yến Chi - Công ty Luật Minh Gia