Tư vấn về luật thừa kế có yếu tố nước ngoài

Em xin được trình bày: vợ chồng em đều là quốc tịch Việt Nam (không có quốc tịch nước ngoài), đăng kí kết hôn tại Singapore năm 2015. Năm 2012 chồng em sang Anh Quốc làm việc và sở hữu một căn nhà ở Anh Quốc trị giá £250,000. Chồng em qua đời đột ngột không để lại di chúc. Căn nhà bọn em đang trả góp vay tiền ngân hàng (chỉ đứng tên chồng em), nhưng chồng em có một bảo hiểm là trong trường hợp mất đi thì bảo hiểm sẽ trả toàn bộ tiền vay ngân hàng (trong trường hợp của bọn em là tầm £200,000). Ngoài ra tài sản trong ngân hàng của riêng chồng em còn lại là £4000 và một chiếc xe trị giá £2000. Em có gặp luật sư bên này để tư vấn về quyền thừa kế. Theo luật pháp Anh Quốc thì khi chồng mất mà không có di chúc thì toàn bộ tài sản để lại cho vợ là người thừa hưởng. Để thừa hưởng tài sản của chồng, em phải xin quyết định từ tòa án (thông qua luật sư) và sẽ kí giấy tờ lẫn tuyên thệ trước tòa rằng em là người thừa hưởng toàn bộ tài sản hợp pháp Nhưng em cũng có tìm hiểu về khía cạnh luật VN thì vợ và ba me ruột của chồng em ngang hàng nhau trong quyền thừa kế. Như vậy trong trường hợp này, tài sản của chồng em (bao gồm nhà, tài khoản ngân hàng và xe cộ) sẽ xử như thế nào? Nếu em ra tòa ở Anh Quốc và kí tên tuyên thệ rằng em là người thừa hưởng toàn bộ tài sản của chồng em thì có vi phạm pháp luật VN hay không? Em có thỏa thuận bằng miệng với gia đình chồng là đưa lại cho họ 50% số tiền bảo hiểm chi trả cho căn nhà (tức là £100,000), toàn bộ tiền trong tài khoản ngân hàng và xe cộ của chồng em và gia đình chồng em đồng ý. Nhưng tổng số tiền em bán nhà cao hơn số tiền bảo hiểm chi trả (ước tính bán nhà là £270,000), như vậy việc em chỉ đưa lại £100,000 có bị xem là phạm luật hay không? Trong trường hợp luật sư Anh Quốc muốn liên lạc với anh để xin tư vấn về luật VN thì anh có đồng ý trao đổi với luật sư bên em không ạ? Mong nhận được trả lời của anh, Em xin cảm ơn

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tới Công ty Luật Minh Gia, với tình huống của bạn chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Thứ nhất, về vấn đề chia di sản thừa kế

Như bạn trình bày thì hai vợ chồng bạn đều mang quốc tịch Việt Nam nhưng sinh sống và làm việc tại nước ngoài, khối tài sản mà hai vợ chồng  anh chị đều tạo lập ở bên nước ngoài. Tuy nhiên, chồng chị đột ngột qua đời mà không để lại di chúc thì hiện nay theo pháp luật Việt Nam, cụ thể là Điều 650 BLDS 2015:

“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

...

Do đó, nếu chồng bạn mất mà không để lại di chúc thì theo pháp luật Việt Nam thì số di sản đó sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Tuy nhiên, cần phải xác định khối tài sản trên là tài sản chung hay tài sản riêng của hai vợ chồng bạn để xác định di sản mà chồng bạn để lại:

Trường hợp 1: Nếu tài sản bao gồm căn nhà, số tiền trong ngân hàng và chiếc xe ô tô được hình thành trong thời kỳ hôn nhân thì đây được xác định là tài sản chung của hai vợ chồng bạn thì về nguyên tắc thì một nửa số tài sản trên sẽ thuộc về người vợ, còn số tài sản còn lại là di sản của chồng bạn để lại để chia thừa kế.

Trường hợp 2: Nếu số tài sản trên được hình thành trước thời kỳ hôn nhân hoặc có căn cứ chứng minh thì số tài sản đó được hình thành từ số tài sản riêng của chồng bạn thì toàn bộ số tài sản trên được xác định là di sản do chồng bạn để lại.

Căn cứ Điều 651 BLDS 2015 quy định chi tiết về hàng thừa kế theo pháp luật:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

Theo như quy định pháp luật Việt Nam hiện hành thì những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được hưởng số di sản mà chồng bạn để lại bao gồm bố mẹ chồng bạn, bạn và con của hai vợ chồng.

Thứ hai, về việc phân chia di sản thừa kế theo qquy định của pháp luật Việt Nam

Theo Khoản 2 Điều 660 BLDS 2015 quy định:

Điều 660. Phân chia di sản theo pháp luật

“2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia.”

Các bên có quyền hưởng di sản có thể thỏa thuận với nhau về vấn đề chia số tài sản trên bao gồm nhà, xe, tài khoản ngân hàng của anh để lại, nên vấn đề mà bạn thỏa thuận thanh toán 50% giá trị tiền bảo hiểm, xe và nhà thì trong trường hợp này pháp luật hoàn toàn công nhận thỏa thuận giữa các bên. Nếu như bạn nhận được số tiền cao hơn mà không thanh toán đủ giá trị như đã thỏa thuận thì bạn đã vi phạm thỏa thuận. Tuy nhiên, đối với những tài sản không phân chia được như nhà, xe thì bạn có thể nhận hai tài sản trên và thanh toán cho phía bên gia đình chồng phần còn lại đáng lẽ mà họ nhận được.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Đào Thị Trà - Luật Minh Gia