Tư vấn trường hợp điều khiển xe máy khi không có bằng lái xe gây tai nạn chết người

- Theo vạch vôi công an vẽ trên đường sau khi tai nạn xảy ra thì xe máy do thanh niên (B) điều khiển chạy tốc độ cao và đã không kịp xử lý, nhưng mẹ tôi thì vẫn còn bên phần đường của họ (thanh niên B) điều khiển xe máy

- Khi va chạm thì xe máy do thanh niên điều khiển húc thẳng vào mẹ tôi kéo xe máy của mẹ tôi đi khoảng 4m mẹ tôi ngã xuống đường. Tài xế xe máy do thanh niên kia điều khiển có đưa mẹ tôi đo cấp cứu.

2/ Sau khi pháp y giám định mẹ tôi (người điều khiển xe máy) xác định nguyên nhân dẫn đến tử vong là vở, bể hộp sọ (vùng chẩm).

3/ Trong lúc mai táng mẹ tôi thì bên thanh niên điều khiển xe máy kia có đến đưa 3.5 triệu đồng gạo, lợn, rượu để mai táng mẹ tôi (theo phong tục của địa phương). Được biết thanh niên lái xe máy là mượn xe của người khác. Cho đến thời điểm này (cách lúc xảy ra tai nạn 3 tuần) gia đình nạn nhân cũng chưa nhận được lời xin lỗi, thăm hỏi./

Hỏi:

1/ Bên nào là người chịu trách nhiệm chính trong vụ tai nạn này (chủ xe máy hay thanh niên điều khiển xe máy)?

2/ Trách nhiệm bồi thường như thế nào?

3/ Bên (A) gia đình chúng tôi có phải đưa đơn vào cơ quan công an để thưa kiện bên thanh niên điều khiển xe kia không, nếu có hồ sơ gồm những gì?

4/ Thời gian xét xử vụ tại nạn này tối đa là bao lâu, nếu lâu quá thì bên xe gắn máy có quyền yêu cầu cơ quan chức năng xét xử sớm hơn được không?

Em xin thành thật cảm ơn!

=> Luật sư tư vấn pháp luật về Giao thông đường bộ, pháp luật về bồi thường thiệt hại, gọi 1900.6169

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới Luật Minh Gia, trường hợp của bạn hỏi tại thời điểm xảy ra tình huống năm 2015 chúng tôi xin tư vấn với căn cứ pháp luật áp dụng tại thời điểm 2015 như sau:

Thứ nhất, người phải chịu trách nhiệm đối với vụ tai nạn

Điều 202 Bộ luật hình sự năm 2009, sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định:

“1. Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm:

a) Không có giấy phép hoặc bằng lái xe theo quy định;

b) Trong khi say rượu hoặc say do dùng các chất kích thích mạnh khác;

c) Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

d) Không chấp hành hiệu lệnh của người đang làm nhiệm vụ điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;

đ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng…..”

Căn cứ quy định trên, người điều khiển xe máy trong tình huống bạn nêu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ nếu xác định có lỗi dẫn đến tai nạn giao thông và làm mẹ bạn bị thiệt mạng.

Đối với người cho mượn xe:

Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2005 quy định:

 “1. Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.

Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải tuân thủ các quy định bảo quản, trông giữ, vận chuyển, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng các quy định của pháp luật.

2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì những người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

3. Chủ sở hữu, người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ các trường hợp sau đây:

a) Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;

b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

4. Trong trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì người đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại.

Khi chủ sở hữu, người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ cũng có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.”

Trường hợp 1: Người lái xe (B) tự ý sử dụng xe mà không được sự đồng ý của người chủ sở hữu. Cần xác định xe máy là một nguồn nguy hiểm cao độ, chủ sở hữu phải có trách nhiệm bảo quản, trông giữ; vì vậy, người chủ sở hữu đề người khác sử dụng xe của mình và tai nạn là do xe hư hỏng gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Trường hợp 2: Người chủ hữu đã đồng ý bàn giao xe cho người khác quản lý, sử dụng thì trách nhiệm bảo quản, trông giữ nguồn nguy hiểm cao độ thuộc về người được bàn giao. Do vậy, chủ sở hữu không có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp này. Trong trường hợp này, người chủ sở hữu phải chứng minh được mình đã bàn giao xe cho người lái xe (B) bằng văn bản hoặc có người làm chứng,… Nếu không chứng minh được thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.

Trường hợp 3: Nếu chủ sở hữu chiếc xe biết rõ người lái xe (B) không có bằng lái xe (không đủ điều kiện điều khiển phương tiện xe mô tô, xe gắn máy) mà vẫn cho mượn thì chủ sở hữu phải liên đới bồi thường thiệt hại và còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội điều động hoặc giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ (Điều 205 Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009).

Thứ hai, trách nhiệm bồi thường thiệt hại

Thiệt hại trong trường hợp này được hiểu là những tổn thất thực tế được tính thành tiền, do việc xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của cá nhân, tổ chức. Theo quy định tại Điều 609 Bộ luật dân sự năm 2005, trong trường hợp của bạn, bạn và gia đình được bồi thường những khoản như sau:

- Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, chăm sóc người bị thiệt hại trước khi chết;

- Chi phí hợp lý cho việc mai táng;

- Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng.

- Một khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá sáu mươi tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định.

- Chi phí sửa chữa chiếc xe máy của mẹ bạn;

- Chi phí hợp lý bù đắp lợi ích trong những ngày không sử dụng được chiếc xe của mẹ bạn.

Số tiền 3,5 triệu đồng mà gia đình bạn đã nhận của người lái xe (B) được trừ vào chi phí mai táng.

Thứ ba, khởi kiện người lái xe (B)

Trong tình huống bạn nêu, khi tai nạn xảy ra, sau khi có tin báo, cơ quan điều tra sẽ vào cuộc điều tra, xác định được lỗi là do người lái xe (B) thì cơ quan này gửi hồ sơ đến Viện kiểm sát để khởi tố vụ án, vụ án này sẽ được giải quyết theo trình tự pháp luật. Bạn không cần làm đơn khởi kiện, trong trường hợp này, bạn nên trình báo sự việc với cơ quan công an và cung cấp bằng chứng (nếu có) để giúp đỡ cơ quan điều tra.

Thứ tư, quá trình giải quyết vụ án

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 thì quá trình giải quyết vụ án hình sự trải qua các giai đoạn cơ bản sau:

- Thời hạn điều tra: (đối với Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ- tội rất nghiêm trọng) thời hạn điều tra tối đa không quá 4 tháng. Trường hợp vụ án có tính chất phức tạp thì có thể gia hạn thời hạn điều tra tối đa 2 lần mỗi lần không quá 4 tháng.

- Khi có đủ căn cứ để xác định một người đã thực hiện hành vi phạm tội, Cơ quan điều tra chuyển hồ sơ để Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án.

- Chuẩn bị xét xử: thời hạn chuẩn bị xét xử thùy thuộc vào loại tội phạm, đối với Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, thời hạn chuẩn bị xét xử tối đa không quá 2 tháng. Trong thời hạn 2 tháng, Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án quyết định đưa vụ án ra xét xử; trả hồ sơ để điều tra bổ sung; đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án.

- Mở phiên tòa xét xử: Trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Toà án phải mở phiên toà.

Quá trình giải quyết vụ án hình sự được thực hiện theo thủ tục pháp luật quy định, vụ án được giải quyết nhanh hay chậm phụ thuộc vào tính chất vụ án, quá trình điều tra, chứng minh, thu thập chứng cứ, …

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn trường hợp điều khiển xe máy khi không có bằng lái xe gây tai nạn chết người. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ luật sư tư vấn trực tuyến - Số 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

CV. Danh Thị Huệ - Công ty Luật Minh Gia