Tư vấn nhà đồng sở hữu trong việc thừa kế di sản

Chào Luật Minh Gia!Tôi có trường hợp cần tư vấn như sau: Cha tôi có 1 tài sản đồng thừa kế với cô chú bên nội do tài sản ông nội để lại, nay ba tôi đã mất, gia đình tôi thì không trực tiếp ở trong căn nhà đó, theo đúng luật thì khi nhà nội bán sẽ chia cho mẹ con tôi 1 phần thừa kế từ ba tôi, nhưng căn nhà này đã kêu bán hơn 10 năm mà vẫn chưa bán được. Nay tôi muốn làm đơn kiện để lấy phần thừa kế của cha tôi ra có được không? Nếu được thì ai sẽ trả phần tiền này cho tôi vì các cô chú ở trong căn nhà thừa kế đó rất nghèo, nhưng nếu cứ ko bán được như vậy mãi thì những người như tôi không ở trong căn nhà đó sẽ thiệt thòi? Nếu trong trường hợp kiện được mà tòa yêu cầu những cô chú đang ở trong nhà đó phải trả số tiền phần thừa kế cho gia đình tôi thì giá trị số tiền thừa kế gia đình tôi nhận được sẽ căn cứ vào đâu?Trân trọng cảm ơn & kính chào.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh gia của chúng tôi. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Theo như câu hỏi trên, bạn có ghi "tài sản đồng thừa kế với cô chú bên nội do tài sản ông nội để lại" nên chúng tôi hiểu rằng ông nội của bạn đã viết di chúc để lại di sản cho cô chú và cha của bạn. Vì vậy, phần thừa kế sẽ chia trong phạm vi theo di chúc của ông nội bạn. 

Thứ nhất, căn cứ khoản 2 Điều 615 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định "..2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại..."

Ngoài ra, tại các Điều 616, 617 và Điều 659 BLDS 2015 quy định: 

"Điều 616. Người quản lý di sản

1. Người quản lý di sản là người được chỉ định trong di chúc hoặc do những người thừa kế thỏa thuận cử ra.

2. Trường hợp di chúc không chỉ định người quản lý di sản và những người thừa kế chưa cử được người quản lý di sản thì người đang chiếm hữu, sử dụng, quản lý di sản tiếp tục quản lý di sản đó cho đến khi những người thừa kế cử được người quản lý di sản.

3. Trường hợp chưa xác định được người thừa kế và di sản chưa có người quản lý theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì di sản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý.

Điều 617. Nghĩa vụ của người quản lý di sản

2. Người đang chiếm hữu, sử dụng, quản lý di sản quy định tại khoản 2 Điều 616 của Bộ luật này có nghĩa vụ sau đây:

a) Bảo quản di sản; không được bán, trao đổi, tặng cho, cầm cố, thế chấp hoặc định đoạt tài sản bằng hình thức khác;

b) Thông báo về di sản cho những người thừa kế;

c) Bồi thường thiệt hại nếu vi phạm nghĩa vụ của mình mà gây thiệt hại;

d) Giao lại di sản theo thỏa thuận trong hợp đồng với người để lại di sản hoặc theo yêu cầu của người thừa kế."

"Điều 659. Phân chia di sản theo di chúc

1. Việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di chúc; nếu di chúc không xác định rõ phần của từng người thừa kế thì di sản được chia đều cho những người được chỉ định trong di chúc, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp di chúc xác định phân chia di sản theo hiện vật thì người thừa kế được nhận hiện vật kèm theo hoa lợi, lợi tức thu được từ hiện vật đó hoặc phải chịu phần giá trị của hiện vật bị giảm sút tính đến thời điểm phân chia di sản; nếu hiện vật bị tiêu hủy do lỗi của người khác thì người thừa kế có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.

3. Trường hợp di chúc chỉ xác định phân chia di sản theo tỷ lệ đối với tổng giá trị khối di sản thì tỷ lệ này được tính trên giá trị khối di sản đang còn vào thời điểm phân chia di sản."

Do đó, trong trường hợp của bạn, di sản thừa kế cụ thể ở đây là căn nhà sẽ được chia đều cho cô chú và cha bạn. Theo câu hỏi của bạn, không xác định rõ phần thừa kế di dản cho từng người thừa kế nên theo quy định tại khoản 2 Điều 615 và Điều 616 BLDS năm 2015 nêu trên thì di sản thừa kế sẽ do người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người người thừa kế (cụ thể là cô/chú và cha của bạn - do cha mất, người đại diện có thể là mẹ bạn hoặc bạn), nhưng do không chỉ định người quản lý nên cô/chú anh chị đang sống trong căn nhà sẽ là người trực quản lý căn nhà này đến khi cử được người quản lý. Ngoài ra căn cứ điểm d khoản 2 Điều 617 BLDS năm 2015 thì cô/chú anh chị sẽ giao lại phần di sản thừa kế theo yêu cầu của mẹ của bạn hoặc bạn - người đại diện theo pháp luật của cha bạn, trong trường hợp các bên có sự thỏa thuận rõ ràng.

Thứ hai, bạn không nói rõ ở đây là cha bạn có để lại di chúc hay không nên phần thừa kế của bạn chia theo pháp luật. Căn cứ Điều 644 BLDS năm 2015 quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.

"Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc

1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này."

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Nguyễn Thị Hằng Nga - Luật Minh Gia