Thừa kế theo pháp luật và liên quan tới hợp đồng thuê tài sản?

Trong thời gian hiện nay bà có nhu cầu cho thuê đất dựng trạm thu phát song nhưng do bà nội có 09 người con, một số đồng ý và một số không đồng ý. Bà nội đứng tên trên hợp đồng cho thuê đất dựng trạm thu song. Vì sợ ảnh hưởng đến sức khỏe các cháu nên ba mình không đồng ý. Vậy cho mình hỏi nếu như ba mình không đồng ý thì hợp đồng cho thuê đất dựng trạm thu song đó có thực hiện được hay không? Và nếu như bà đồng ý chia mảnh đất đó ra thì sẽ thực hiện như thế nào cho đúng. Chân thành cảm ơn.

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn tới công ty Luật Minh Gia, với trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp thì quyền sử dụng đất do bà nội đứng tên, nhưng tài sản này được hình thành trong thời kỳ hôn nhân của ông, bà (do ông bà cố để lại cho) nên có thể xác định đây là tài sản chung của ông, bà. Do đó, ông bà đều có quyền bình đẳng trong việc sử dụng, định đoạt chung. Cụ thể, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:

Điều 29. Nguyên tắc chung về chế độ tài sản của vợ chồng

1. Vợ, chồng bình đẳng với nhau về quyền, nghĩa vụ trong việc tạo lập, chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung; không phân biệt giữa lao động trong gia đình và lao động có thu nhập.

2. Vợ, chồng có nghĩa vụ bảo đảm điều kiện để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình.

Điều 33. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riên

Theo đó, liên quan tới việc bà nội tự mình ký kết hợp đồng cho thuê đất dựng trạm thu phát sóng mà không có sự đồng ý của con (9 người con của ông bà trong đó có bố bạn) có hiệu lực và có thể thực hiện được hay không thì sẽ căn cứ vào việc ông nội bạn đã mất hay chưa.

+ Trong trường hợp ông nội bạn còn sống thì giao dịch này chỉ cần có chữ ký của ông, bà, không cần sự đồng ý của các con. Theo đó, sẽ xét tới việc mẹ ký kết hợp đồng có được sự nhất trí thông qua của ông nội hay không, nếu có thì giao dịch thuê đất dựng trạm thu sóng phát sinh hiệu lực và có thể thực hiện được.

+ Trong trường hợp ông nội đã mất tức là có liên quan tới di sản thừa kế. Vì quyền sử dụng đất được xác định là tài sản chung vợ, chồng nên ông cũng có quyền được hưởng chia 1/2 tài sản trong đó nhưng vì ông đã mất nên phần di sản sẽ được chia thừa kế cho những người thừa kế hợp pháp (bà nội và 9 người con trong đó có bố bạn). Theo đó, có thể xác định việc giao kết hợp đồng cho thuê đất của bà khi không có sự đồng ý của bố bạn (người thừa kế với phần di sản ông nội để lại) thì giao dịch đó là vô hiệu và sẽ không thực hiện được.

- Đối với việc chia mảnh đất cho các con của bà nội: Trong trường hợp này cần phải xác định vì một nửa giá trị là di sản thừa kế của ông nên phần di sản này được chia đều thành các phần bằng nhau cho các đồng thừa kế gồm 10 người bao gồm cả bà nội và 9 người con; đối với một nửa quyền sử dụng đất thuộc quyền sở hữu của bà thì sẽ do bà định đoạt toàn bộ, có thể để lại cho bất cứ thành viên nào trong gia đình. Théo đó, thực hiện theo hướng lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế và trong đó bà có thể định đoạt thể hiện luôn việc cho tặng thành viên nào đối với tài sản, di sản mà mình được hưởng. Tuy nhiên, nếu bà đồng ý chia đều thêm cả phần tài sản của bà cho đều 9 người con trong khối tài sản là quyền sử dụng đất trên và 9 người con đều đồng ý phương thức chia trên thì sẽ thực hiện theo hình thức lập văn bản thỏa thuận và thực hiện tách thửa để cấp giấy chứng nhận cho từng người tại Phòng đăng ký đất đai của huyện hoặc bán để phân chia giá trị tài sản. Cụ thể, Bộ luật dân sự 2015 về người thừa kế theo pháp luật:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Điều 660. Phân chia di sản theo pháp luật

...

2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc định giá hiện vật và thỏa thuận về người nhận hiện vật; nếu không thỏa thuận được thì hiện vật được bán để chia. 

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Thừa kế theo pháp luật và liên quan tới hợp đồng thuê tài sản?. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

CV P.Gái - công ty Luật Minh Gia.