Thừa kế di sản của ông bà

Nhà nội tôi có bảy người con. Ông nội tôi vừa qua đời. Trước khi mất, ông tôi có để lại di chúc (do các cô của tôi tự soạn, ông nội chỉ lăn dấu vân tay).  Di chúc có nội dung vắn tắt như sau: "Nhà trên, bác thứ năm ở, nhà dưới chú tám ở. Không được mua bán, chuyển nhượng, chỉ được để ở". Đến giờ, do bà nội tuổi cao, sức yếu. Mấy cô tự lập di chúc cho bà. Nội dung vắt tắt như sau: "1/2 tài sản của bà nội, 1/2 tài sản chia đều cho bảy người con". Như vậy có đúng luật không? Mong trả lời sớm giúp tôi. Tôi xin chân thành cảm ơn.

Trả lời:Cám ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cho Luật Minh Gia. Yêu cầu của bạn được tư vấn như sau:

Thứ nhất, đối với di chúc của ông nội

Theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015 về di chúc bằng văn bản như sau:

"Điều 633. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng

Người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.

Việc lập di chúc bằng văn bản không có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 của Bộ luật này."

Bạn cung cấp thông tin rằng các cô của bạn lập di chúc để ông ký, nên không đảm bảo điều kiện có hiệu lực của di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, do loại di chúc này yêu cầu người để lại di sản phải tự viết và tự ký vào di chúc. Như vậy, di chúc của ông bạn để lại không có hiệu lực pháp luật.

Để di chúc của ông bạn được công nhận hiệu lực pháp luật, bản di chúc này phải có người làm chứng và những người làm chứng phải đảm bảo các điều kiện luật định:

"Điều 634. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng

Trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.

Việc lập di chúc bằng văn bản có người làm chứng phải tuân theo quy định tại Điều 631 và Điều 632 của Bộ luật này."

"Điều 632. Người làm chứng cho việc lập di chúc

Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:

1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.

2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.

3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi."

Thứ hai, đối với di chúc của bà nội

Theo như thông tin bạn cung cấp do bà nội tuổi cao, sức yếu. Mấy cô tự lập di chúc cho bà. Nội dung vắt tắt như sau: "1/2 tài sản của bà nội, 1/2 tài sản chia đều cho bảy người con". Theo quy định của pháp luật di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển giao tài sản cùa mình cho người khác sau khi chết.Như vậy nếu các cô tự ý lập di chúc cho bà mà không biết hoặc không đồng ý là trái quy định của pháp luật nên di chúc đó mặc nhiên bị hủy bỏ.

Hơn nữa, Trong trường hợp này di chúc sẽ không hợp pháp bởi vì theo quy định tại Điều 632 ở trên thì người làm chứng cho việc lập di chúc không thể là người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc. Trong di chúc các cô cũng là các đồng thừa kế được hưởng di sản đồng thời cũng là người làm chứng cho di chúc của bà như vây sẽ không được coi là hợp pháp.

Nếu di chúc của ông bà bạn không hợp pháp thì di sản sẽ được chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế ở hàng thứ nhất của ông bà bạn.Bộ luật Dân sự 2015 cũng có quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:

"Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Do đó, các cô, chú, bác của bạn (con cái của ông bà) là những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất và được hưởng những phần thừa kế bằng nhau từ di sản của ông bà.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Thừa kế di sản của ông bà. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng!

CV. Trần Như Quỳnh- Công ty Luật Minh Gia.