Luật sư Trần Khánh Thương

Thủ tục đòi lại tiền khi chủ hàng không trả

Trên thực tế, khi tham gia các giao dịch dân sự như mua bán, vay mượn thì không phải trường hợp nào cũng thực hiện các nghĩa vụ đúng hạn theo thỏa thuận trước đó. Nhiều trường hợp bên có nghĩa vụ thanh toán, trả nợ đến thời hạn nhưng không thực hiện nghĩa vụ của mình, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của bên có quyền. Vậy nợ tiền đến hạn không trả thì giải quyết như thế nào? Trường hợp nào phải chịu trách nhiệm hình sự?

Câu hỏi đề nghị tư vấn: Gia đình tôi kinh doanh cám. Hiện nay, có người đang nảy sinh ý định quỵt tiền khỏang 250 triệu. Họ cố tình bán heo, đất và nhà để trốn nợ. Vậy xin hỏi làm cách nào để lấy lại số tiền đó ạ?

Trả lời tư vấn: Cảm ơn chị đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với nội dung chị yêu cầu tư vấn, Công ty Luật Minh Gia tư vấn như sau:

Thứ nhất, quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp:

Căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự (“BLTTDS”) năm 2015 về những tranh chấp dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án như sau:

“Điều 26. Những tranh chấp về dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án

…3. Tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự.”

Theo quy định trên, những tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Theo nội dung bạn cung cấp, gia đình bạn kinh doanh cám và có người đang nảy sinh ý định không trả nợ với số tiền khoảng 250 triệu đồng, tuy nhiên, bạn chưa nêu rõ việc họ nợ tiền là do vi phạm nghĩa vụ thanh toán trong giao dịch mua bán hàng hóa giữa hai bên hay vi phạm nghĩa vụ trả nợ theo hợp đồng vay. Xét về bản chất, giao dịch mua bán hay hợp đồng vay thì đều là một giao dịch dân sự, khi các bên tham gia giao dịch dân sự mà xảy ra tranh chấp thì một bên có quyền khởi kiện ra tòa án có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết theo quy định pháp luật.

Căn cứ quy định tại điểm a khoản 1 Điều 35 và điểm a khoản 1 Điều 39 BLTTDS năm 2015 thì bạn có thể khởi kiện người đang nợ tiền mình đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi nơi người đó đang cứ trú để được giải quyết.

Trường hợp tòa án thụ lý vụ án, bạn có quyền yêu cầu Tòa án áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp tạm thời như phong tỏa tài sản, phong tỏa tài khoản ngân hàng… (Điều 114 BLTTDS năm 2015) đối với người đang nợ tiền bạn để đảm bảo quá trình giải quyết vụ án hoặc thi hành án.

Thứ hai, quyền tố giác tội phạm khi người khác nợ tiền không trả:

Căn cứ quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự (“BLHS”) năm 2015 về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản như sau:

“Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;”

Theo quy định trên, người nào vay hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời hạn phải trả mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả thì có thể bị khởi tố về Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Theo nội dung bạn cung cấp, có người đã nợ bạn 250 triệu và có ý định không trả mặc dù đã bán heo, bán đất, bán nhà. Với những thông tin bạn cung cấp chưa đủ để xác định hành vi và mục đích chiếm đoạt tài sản của người vay. Trong trường hợp này cần phải xác định giữa bạn và người đó có thỏa thuận về thời hạn trả nợ hay không? Trường hợp hai bên có thỏa thuận về thời hạn trả nợ nhưng đến hạn người đó vẫn không trả mặc dù có điều kiện để trả thì có dấu hiệu của hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 175 BLHS năm 2015. Bạn có thể làm đơn tố giác tội phạm gửi đến Cơ quan công an cấp quận, huyện, thành phố để yêu cầu giải quyết theo quy định pháp luật.

(Lưu ý: việc bán heo, bán đất nếu là hành vi tẩu tán tài sản thì có dấu hiệu của việc có điều kiện trả nhưng cố tình không trả. Tuy nhiên, nếu như họ bán heo, bán đất để nhằm phục vụ những mục đích thiết yếu của gia đình, trả nợ các chủ nợ khác thì không có căn cứ để xác định họ cố tình không trả nợ).

Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được đơn tố giác của bạn, cơ quan công an sẽ tiến hành một số hoạt động kiểm tra, xác minh và đưa ra một trong 03 quyết định: (i) Quyết định khởi tố vụ án hình sự; (ii) Quyết định không khởi tố vụ án hình sự; (iii) Quyết định đình chỉ việc giải quyết tố giác tội phạm. Trường hợp cơ quan công an không khởi tố vụ án hình sự thì bạn có thể lựa chọn phương án giải quyết tranh chấp dân sự tại Tòa án.

Liên hệ để được hỗ trợ nhanh nhất

Liên hệ tư vấn
Chat zalo