Phân chia thừa kế của người có nhiều vợ thế nào?

Nội dung câu hỏi tư vấn: Thưa luật sư, tôi có trường hợp rất mong được luật sư tư vấn về thủ tục phân chia tài sản thừa kế như sau:Ông nộ tôi cưới bà nôi tôi từ năm 1935 ( không có giấy đăng ký kết hôn vì thời gian đó không quy đinh, nhưng sổ hộ khẩu có tên vợ chồng).Sau đó ông một mình sang nước ngoài định cư và có quốc tịch bên nước ngoài, bà nọi tôi thì vẫn ở nhà và mang quốc tịch Việt Nam.Tiếp theo đó ông nội tôi lấy tiếp thêm 4 bà vợ người Việt nữa ( không đăng ký kết hôn, không sổ hộ khẩu) và sinh đc thêm 9 người con.Trong 13 người con này có 5 người ở bên nước ngoài, mang quốc tịch nước ngoài.8 người còn lại ở Việt Nam và mang quốc tịch Việt Nam.Hiện tại, ông  nội tôi mất năm 2007 và để lại 1 mảnh đất chỉ mang tên ông nội tôi ( không có tên của bà vợ nào cả) và không để lại di chúc cho ai.Và sổ đỏ mảnh đất đó mang tên ông nội tôi cũng bị mất do lúc ông mất do tai nạn và cũng mất quyển sổ đỏ mảnh đất đó luôn.Bà nội tôi thì vẫn còn sóng, các bà vợ khác của ông nội tôi thì vẫn còn sống.Hiện giờ tôi muốn đòi phần đựơc thừa kế của bố tôi thì sẽ được bao nhiêu phần của mảnh đất? và thủ tục làm thế nào khi các người đc quyền thừa kế không đồng ý phân chia tài sản ?Tôi cảm ơn! 

Trả lời tư vấn: Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của chị chúng tôi tư vấn như sau: 

Thứ nhất, trường hợp của ông bà bạn là đã cưới và chung sống với nhau như vợ chồng từ trước ngày 03/01/1987 nhưng không có đăng kí kết hôn. Tại mục 1 Thông tư liên tịch 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP quy định : 

“ 1. Theo quy định tại điểm a khoản 3 Nghị quyết số 35 của Quốc hội, trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987 (ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực) mà chưa đăng ký kết hôn, nếu một bên hoặc cả hai bên có yêu cầu ly hôn, thì Toà án thụ lý vụ án và áp dụng quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết vụ án ly hôn theo thủ tục chung. Cần chú ý là trong trường hợp sau khi quan hệ vợ chồng đã được xác lập họ mới thực hiện việc đăng ký kết hôn, thì quan hệ vợ chồng của họ vẫn được công nhận kể từ ngày xác lập (ngày họ bắt đầu chung sống với nhau như vợ chồng), chứ không phải là chỉ được công nhận kể từ ngày đăng ký kết hôn.”

Như vậy, vì ông bà bạn cưới từ năm 1935, mặc dù không đăng kí kết hôn nhưng vẫn được xác định là hôn nhân hợp pháp.

Còn đối với những người vợ sau, nếu ông nội bạn không phải là cán bộ miền Nam tập kết ra Bắc trước ngày giải phóng lấy tiếp vợ hai (Thông tư 60/TATC năm 1978 hướng dẫn) thì đây không được coi là hôn nhân hợp pháp. Còn nếu không thuộc trường hợp trên nhưng quan hệ hôn nhân được xác lập trước khi Luật Hôn nhân và gia đình năm 1959 có hiệu lực, dù có nhiều vợ, nhiều chồng thì vẫn không vi phạm nguyên tắc một vợ một chồng và được coi là hợp pháp. Do đó, bạn cần xem xét lại thời điểm mà ông nội bạn và những người vợ còn lại chung sống với nhau từ khi nào và có căn cứ chứng minh là đã có quan hệ vợ chồng từ trước năm 1959 hay không để xác định quan hệ hôn nhân có hợp pháp hay không.

Thứ hai, về những người được hưởng di sản thừa kế

Vì ông nội bạn mất không để lại di chúc nên phần di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Khi đó, những người thừa kế theo pháp luật theo quy định của BLDS 2015 bao gồm:

“ Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”

Như vậy, người thừa kế sẽ bao gồm: vợ hợp pháp của ông nội bạn, những người con đẻ.

Thứ ba, về phân chia di sản thừa kế:

Với những thông tin bạn cung cấp, chúng tôi chưa rõ mảnh đất này là tài sản riêng của ông nội bạn hay là tài sản chung của vợ chồng. Đối với phần tài sản là tài sản riêng của ông nội bạn sẽ được coi là di sản để chia thừa kế. Hiện tại sổ đỏ đã bị mất, nên để chia thừa kế, gia đình có thể đi xin trích lục hồ sơ, thông tin về thửa đất để làm căn cứ chia thừa kế. Trường hợp các đồng thừa kế thỏa thuận được về cách chia di sản thì có thể làm thủ tục phân chia di sản thừa kế tại văn phòng công chứng. Trường hợp không thỏa thuận được thì một trong các đồng thừa kế có quyền khởi kiện ra tòa án để yêu cầu chia thừa kế.

Trân trọng

P.Luật sư trực tuyến – Công ty Luật Minh Gia