Nghĩa vụ của các bên khi giao dịch dân sự được tuyên vô hiệu?

Luật sư tư vấn về: Mình có người nhà khoảng tháng 2 năm 2017 có mua lại 01 chiếc xe ô tô santafe với giá 550 triệu đồng, khi mua thì do gần nhà nhau nên chỉ thoả thận miệng và người nhà mình gửi cho người bán xe với số tiền 500 triệu đồng, còn 50 triệu thì để khi rút đc hồ sơ xe ô tô thì xẽ làm sang tên. Đến t10/2017 người nhà mình có cùng người bán xe ô tô làm giấy tờ mua bán và ra công chứng thì được công chứng viên cho biết, chiếc xe ô tô này đứng tên của chồng người bán xe, và 2 người họ đã ly hôn có quyết định của toà án và khi người bán xe bán xe ô tô thì phải trả cho người chồng với số tiền là 800 triệu đồng. Bây giờ người nhà tôi bảo trả lại xe để lấy lại tiền thì người bán xe không đồng ý. Chiếc xe khi mua người nhà tôi đã sửa chữa lại hết khoảng 100 triệu. Vây bây giờ nguoi nhà tôi phải làm thể nào vậy luật sư? Xin luật sư chỉ giúp.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Theo điều 117, Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự như sau:

“1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;

b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;

c) Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

2. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.”

Theo điểm g, khoản 1, Điều 1, Thông tư 15/2014/TT-BCA, thông tư quy định về đăng kí xe như sau:

"g) Giấy bán, cho, tặng xe của cá nhân phải có công chứng theo quy định của pháp luật về công chứng theo quy định của pháp luật về công chứng hoặc chứng thực của Ủy ban nhân dân, xã, phường, thị trấn đối với chữ ký của người bán, cho, tặng xe theo quy định của pháp luật về chứng thực."

Như vậy, hợp đồng mua bán xe phải được công chứng theo quy định của pháp luật thì mới có hiệu lực. Hợp đồng mua bán xem giữa người nhà bạn (sau đây gọi tắt là anh A) và bên bán xe (sau đây gọi tắt là chị B) chưa được công chứng nên hợp đồng này vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức (Điều 129, BLDS 2015).

Điều 131, Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu như sau:

“1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập.

2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Trường hợp không thể hoàn trả được bằng hiện vật thì trị giá thành tiền để hoàn trả.

3. Bên ngay tình trong việc thu hoa lợi, lợi tức không phải hoàn trả lại hoa lợi, lợi tức đó.

4. Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường.

5. Việc giải quyết hậu quả của giao dịch dân sự vô hiệu liên quan đến quyền nhân thân do Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định.”

Theo đó, anh A và chị B phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Anh A phải trả lại chiếc xe và chị B phải trả lại số tiền 550tr vnđ đã nhận.

Trường hợp chị B không chịu hoàn trả lại tiền cho anh A thì anh A có thể làm đơn yêu cầu Tòa án tuyên hợp đồng mua bán xe này vô hiệu và yêu cầu chị B hoàn trả số tiền 550tr này. Thời hiệu yêu cầu tòa án tuyên hợp đồng  không tuân thủ quy định về hình thức vô hiệu là 2 năm kể từ ngày hợp đồng được xác lập (Theo điều 132, BLDS 2015). 

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
Luật gia / CV tư vấn: Hương Giang - Luật Minh Gia