Lãi suất cho vay theo quy định của BLDS

Nội dung yêu cầu: Kính chào luật sư!
Tôi có vấn đề xin nhờ luật sư tư vấn giúp đỡ như sau: Chồng tôi có vay của một công ty hỗ trợ cho vay trả góp là 35.000.000, lãi suất 6%/tháng (công ty này cho vay hỗ trợ mua hàng tiêu dùng nhưng chủ động liên hệ cho chồng tôi vay nhưng phải ký hợp đồng là mua hàng tiêu dùng và đóng bảo hiểm với phí là 2.742.000), số tiền này trả trong 15 tháng, mỗi tháng là 3.895.000. Chồng tôi đóng được 13 tháng thì do hoàn cảnh gia đình phải lo cho cha mẹ già bệnh trên 60 tuổi và hai đứa con dưới 5 tuổi cộng thêm sức khỏe yếu nên nghỉ việc và tài chính gia đình thiều hụt, lãi suất lại quá cao. Chúng tôi đóng 13 kỳ với số tiền là 50.835.000 rồi.
Chúng tôi ngưng đóng vài tháng nay, công ty này buộc phải thanh toán số tiền là 10.835.000 để kết thúc hợp đồng nếu không sẽ khởi kiện. Xin luật sư tư vấn giúp tôi trong trường hợp này nếu theo quy định pháp luật thì sẽ như thế nào? Xin trân trọng cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn chị đã tin tưởng và gửi yêu cầu tới Công ty Luật Minh Gia! Yêu cầu của chị được tư vấn như sau:
 

Vì thông tin bạn đưa ra chưa đầy đủ nên chúng tôi chia thành hai trường hợp sau đây:

Trường hợp 1: Bên cho vay là tổ chức tín dụng:

Điều 13 Thông tư 39/2016/TT-NHNN quy định về lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng:

"1. Tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng, trừ trường hợp Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có quy định về lãi suất cho vay tối đa tại khoản 2 Điều này.

2. Tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam nhưng không vượt quá mức lãi suất cho vay tối đa do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định trong từng thời kỳ nhằm đáp ứng một số nhu cầu vốn:

a) Phục vụ lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn theo quy định của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn;

b) Thực hiện phương án kinh doanh hàng xuất khẩu theo quy định tại Luật thương mại và các văn bản hướng dẫn Luật thương mại;

c) Phục vụ kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa theo quy định của Chính phủ về trợ giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa;

d) Phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ theo quy định của Chính phủ về phát triển công nghiệp hỗ trợ;

đ) Phục vụ kinh doanh của doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định tại Luật công nghệ cao và các văn bản hướng dẫn Luật công nghệ cao."

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 13 Nghị định 39/2016/NĐ-CP, mức lãi suất cho vay của tổ chức tín dụng theo thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng và khách hàng. Như vậy lãi suất 6% trên tháng mà chồng bạn đã thỏa thuận và ghi trong hợp đồng vay với tổ chức tín dụng là mức lãi được áp dụng và không vi phạm quy định của pháp luật.

Công ty tài chính đó sẽ chỉ vi phạm về mức lãi suất cho vay nếu mục đích vay của bạn là để phục vụ lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nông thôn; thực hiện phương án kinh doanh hàng xuất khẩu; phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ….mà họ lại thỏa thuận với bạn mức lãi suất quá mức lãi suất cho vay tối đa do Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quyết định trong từng thời kỳ. Để biết mức lãi suất ngắn hạn tối đa bạn có thể tham khảo thêm quy định tại Điều 1 quyết định số 1425/QĐ-NHNN ngày 7/7/2017:

“1. Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (trừ Quỹ Tín dụng nhân dân và Tổ chức tài chính vi mô) áp dụng mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam là 6,5%/năm.

2. Quỹ tín dụng nhân dân và Tổ chức tài chính vi mô áp dụng mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng đồng Việt Nam là 7,5%/năm”

Trường hợp 2: Bên cho vay là tổ chức, cá nhân không phải tổ chức tín  dụng:

Căn cứ theo quy định tại Điều 468 Bộ luật dân sự 2015, mức lãi suất theo quy định của pháp luật được tính như sau:

“1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực….”

Trường hợp của gia đình bạn là kí hợp đồng vay với mức lãi suất theo thỏa thuận. Như vậy đối chiếu với quy định tại Khoản 1 nêu trên, mức lãi suất tối đa các bên có thể thỏa thuận là 20%/1 năm nên mức lãi suất vợ chồng bạn đang phải trả là 6%/tháng (tương đương 72%/năm) đang vượt quá mức lãi suất giới hạn luật định. Khi đó phần lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực. Cụ thể phần lãi suất vượt quá là 52% (tương đương với 52% x 35 triệu VND = 182 triệu VND) sẽ không có hiệu lực. Nói cách khác, gia đình bạn chỉ phải trả khoản lãi suất bằng 20% giá trị của khoản tiền vay (bằng 7 triệu VND) mà không phải trả khoản lãi suất vượt quá bằng 182 triệu VND.

Như bạn trình bày, gia đình đã trả 50.835.000 VNĐ nên nếu có tham gia tố tụng thì trong trường hợp này gia đình sẽ không bất lợi. Rõ ràng gia đình bạn đã trả thừa 43.835.000 VNĐ so với khoản lãi suất luật định phải trả. Tuy nhiên, bạn phải cung cấp những chứng cứ chứng minh quá trình trả nợ của mình, tức phải có biên nhận gia đình đã trả được 50.835.000 VNĐ.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Lãi suất cho vay theo quy định của BLDS. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn thừa kế trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng
Luật gia Nguyễn. N. Ánh – Công ty Luật Minh Gia.