Khởi kiện để đòi lại tiền vay quá hạn như thế nào?

Nội dung câu hỏi: chuyện là gia đình em có cho 2 đứa cháu vay mỗi đứa 100 triệu đồng. Và tính đến nay đã quá thời hạn hẹn trả là 1 năm rồi ạ. Do gia đình em làm ăn nên năm nay phải nói là cực kì thua lỗ và không may còn ốm đau rất tốn kém, phải vay cả ngân hàng 80 triệu đồng để trả lương cho nhân công.về phần 2 đứa cháu kia thì đều đã 27 và 30 tuổi và có gđ cả rồi. Khi viết giấy nợ thì có hứa trả gốc và lãi đúng hẹn tuy nhiên lãi không thấy đâu, bây giờ đòi gốc thôi thì 2 đứa bắt đầu lật mặt không trả vì nghĩ là anh em nên chắc không làm khó nhau. Vì vậy gia đình em quyết tâm khởi kiện vụ này ra tòa để cho pháp luật làm việc, bõ công cho cả năm nay gia đình em tốn tiền điện thoại gọi hỏi còn bị chúng nó chửi và thách thức lại. Rất mong luật sư có thể tư vấn xem kiện như thế nào và có lấy lại được tiền, bọn đểu rả kia có bị phạt gì nữa không ạ. Không biết chi phí thuê luật sư như thế nào nữa ạ. Em xin chân thành cảm ơn ạ.

Trả lời tư vấn: cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Thứ nhất, về nghĩa vụ trả nợ

Căn cứ theo quy định tại điều 466 Bộ luật dân sự 2015 thì nghĩa vụ trả nợ của bên vay như sau:

'"1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

…

5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác".

Do đó, hai cháu của bạn có nghĩa vụ trả nợ cho bạn số tiền vay đúng thời hạn, nếu quá hạn bạn có quyền khởi kiện hai cháu của bạn tới Tòa án để yêu cầu giải quyết. Tòa án sẽ giải quyết vụ án căn cứ dựa trên yêu cầu của gia đình bạn và trên cơ sở các hồ sơ, tài liệu do các bên cung cấp về giao dịch vay mượn tiền. Trong hợp của bạn, đã đến thời hạn phải trả nợ nhưng bên vay chưa thanh toán theo đúng thỏa thuận hoặc thì Tòa án có thể buộc bên vay phải thanh toán nợ và lãi. Theo thông tin bạn cung cấp thì giao dịch cho vay này là giao dịch cho vay có lãi. Tuy nhiên, bạn không nói rõ mức lãi suất là bao nhiêu. Do đó, có hai trường hợp có thể xảy ra:

- Trường hợp 1: lãi suất vay không vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay:

Theo quy định tại khoản 1 điều 468 Bộ luật dân sự 2015:

“1. Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay”.

Theo khoản 5 điều 466 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“5. Trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi như sau:

a) Lãi trên nợ gốc theo lãi suất thỏa thuận trong hợp đồng tương ứng với thời hạn vay mà đến hạn chưa trả; trường hợp chậm trả thì còn phải trả lãi theo mức lãi suất quy định tại khoản 2 Điều 468 của Bộ luật này;

b) Lãi trên nợ gốc quá hạn chưa trả bằng 150% lãi suất vay theo hợp đồng tương ứng với thời gian chậm trả, trừ trường hợp có thỏa thuận khác”.

Trường hợp này, bạn cho người cháu vay với lãi suất theo thỏa thuận của hai bên phù hợp quy định của pháp luật. Khi quá thời hạn trả nợ mà hai người cháu không thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho bạn, thì bạn khởi kiện hai cháu của bạn tới Tòa án để giải quyết. Khi khởi kiện ra Tòa án bạn có thể yêu cầu người cháu hoàn trả toàn bộ tiền gốc và tiền lãi theo thỏa thuận. Ngoài ra, do đã quá thời hạn thanh toán, bạn cũng có quyền yêu cầu người cháu  trả lãi nợ quá hạn theo quy định tại khoản 5 điều 466 Bộ luật dân sự 2015.

- Trường hợp 2: lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định 20%/năm của khoản tiền vay thì phần lãi suất vượt quá không có hiệu lực. Pháp luật không bảo vệ phần lãi vượt quá khung luật định. Như vậy, phần lãi vượt quá sẽ không thuộc nghĩa vụ trả nợ của hai người cháu khi thực hiện nghĩa vụ trả nợ cho bạn.

Thứ hai, việc khởi kiện để yêu cầu trả tiền:

Cụ thể, theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự 2015, kèm với đơn khởi kiện, gia đình bạn cần phải cung cấp các thông tin, tài liệu, chứng cứ, các giấy tờ chứng minh quan hệ cho vay tiền và vay tiền giữa các bên, bao gồm:

- Trường hợp có giấy tờ về việc vay mượn: cần phải cung cấp giấy tờ gốc hoặc bản sao chứng thực cho Tòa án.

- Cung cấp các thông tin về nhân thân, nơi cư trú của bên vay: cần phải có chứng minh nhân dân, hộ khẩu, xác nhận về việc tạm trú (nếu có) của hai người cháu.

Đối với bên cho vay là bạn, bạn cần phải cung cấp các thông tin, giấy tờ, tài liệu xác định về nhân thân và nơi cư trú bao gồm: giấy chứng minh nhân dân; sổ hộ khẩu, địa chỉ tạm trú (nếu có).

- Các giấy tờ chứng minh việc vi phạm nghĩa vụ của bên vay: bạn cần cung cấp cho Tòa án thông tin, tài liệu chứng minh cho số tiền vay, thời gian vay, thỏa thuận về lãi, thỏa thuận thời điểm bên vay phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ, xác nhận về việc thanh toán nợ để xác định việc vi phạm nghĩa vụ của bên vay….

Từ những thông tin, tài liệu, giấy tờ mà bạn cung cấp như trên, Tòa án sẽ xem xét thụ lý và giải quyết theo thủ tục của Bộ luật tố tụng dân sự. Để tòa án thụ lý, bạn cần phải có yêu cầu rõ ràng, cụ thể và có chứng cứ chứng minh được yêu cầu khởi kiện của mình là có căn cứ.

Thứ ba, mức thù lao và chi phí của Luật sư

Mức thù lao và chi phí Luật sư cụ thể trong từng vụ việc được tính trên cơ sở thỏa thuận giữa Luật sư với khách hàng và được ghi nhận tại Hợp đồng dịch vụ pháp lý ký kết giữa Luật sư với khách hàng.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Lê Phương Thảo - Luật Minh Gia