Hỏi về việc khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản

Việc chuyển cho chị tôi đã xong nhưng theo nhân viên văn phòng công chứng thì không sang tên sổ đỏ cho tôi được vì bố tôi vẫn còn sống nên phải làm theo trình tự tức là sang tên sổ đỏ cho bố tôi trước rồi mới sang tên cho tôi, nay việc sang tên sổ đỏ cho bố tôi đã hoàn thành nhưng giữa tôi và 4 chị gái xảy ra bất đồng quan điểm,tôi đã nhiều lần mời các chị lên để họp bàn nhưng không có sự hợp tác, nguyện vọng của tôi là tách 1 phần đất mang tên bố tôi cho tôi và bố tôi đồng ý nhưng các chị gái tôi không tán thành và coi như không để ý. Nay tôi xin hỏi: Tôi có quyền lợi gì và tôi phải làm như thế nào để đòi hỏi quyền lợi của mình?  Xin cảm ơn!

Trả lời: 

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi xin tư vấn như sau:

Trước hết bạn cần xác định mảnh đất gia đình đang sinh sống là tài sản chung của bố mẹ bạn hay tài sản riêng của mẹ bạn? Vì thông tin bạn cung cấp không cụ thể nên có các trường hợp có thể xảy ra như sau:

Trường hợp thứ nhất, mảnh đất là tài sản chung của bố mẹ bạn

Nếu là tài sản chung thì khi mẹ bạn mất mà không có di chúc thì số tài sản này sẽ được chia đôi, tức lའmảnh đất của bố bạn và ½ mảnh đất của mẹ bạn được chia thừa kế theo quy định của pháp luật. Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Theo đó, những người được thừa kế phần đất của mẹ bạn bao gồm có bố bạn, bạn và các chị gái của bạn. Tuy nhiên hiện nay mảnh đất mang tên bố bạn thì cần xác định việc bố bạn đứng tên trên GCN có căn cứ không? Có được các thành viên trong gia đình biết và đồng ý hay không? (thông qua hợp đồng tặng cho, văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế…). Nếu việc bố bạn đứng tên trên GCN là hợp pháp, được 5 chị em bạn đồng ý thì lúc này các giao dịch liên quan đến mảnh đất này bố bạn hoàn toàn có quyền tự quyết theo quy định tại khoản 1 Điều 167  luật đất đai năm 2013 về Quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất như sau:

"1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này."

Theo đó, nếu bố bạn đã đồng ý việc tách một phần đất của bố bạn cho bạn hoàn toàn do bố bạn quyết định không bị ảnh hưởng bởi những người khác. Bạn có thể nhận phần đất này từ bố mình nếu việc thực hiện tách sổ đầy đủ giấy tờ và đúng hình thức theo quy định của pháp luật.

Trường hợp bố bạn chỉ là người đại diện những người thừa kế đứng tên trên GCN thì bố bạn chỉ có quyền quyết định tặng cho ½ giá trị mảnh đất thuộc quyền sử dụng của bố bạn, còn ½ mảnh đất còn lại là di sản thừa kế của mẹ bạn nên nếu bố bạn muốn tách đất cho bạn thì phải được sự đồng ý của các chị của bạn.

Trường hợp thứ hai, mảnh đất là tài sản riêng của mẹ bạn

Khi đó, nếu mẹ bạn mất không để lại di chúc thì toàn bộ mảnh đất được xác định là di sản thừa kế của mẹ bạn. Bố bạn, bạn cùng các chị của bạn mỗi người sẽ được hưởng một phần di sản bằng nhau. Như đã phân tích ở trường hợp trên, vì hiện tại bố bạn đang đứng tên trên GCN nên cần xác định việc đứng tên của bố bạn có hợp pháp hay không? Bố bạn có phải là người đại diện của những người thừa kế để đứng tên trên GCN không? Nếu việc đứng tên là hợp pháp thì bố bạn toàn quyền quyết định việc chuyển nhượng, tặng cho mảnh đất này mà không cần sự đồng ý của chị em bạn. Tuy nhiên nếu bố bạn chỉ là người đại diện của những người thừa kế đứng tên trên GCN thì việc tách thửa cho bạn phải có sự đồng ý của các chị của bạn.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Hỏi về việc khởi kiện chia di sản thừa kế là bất động sản. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn dân sự trực tuyến - Số điện thoại liên hệ 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng