Họ của con có thể khác họ của cha, mẹ? Các trường hợp được thay đổi họ cho con.

1. Luật sư tư vấn quy định của pháp luật về vấn đề đổi họ cho con

Tình trạng muốn thay đổi họ là một trong những vấn đề phổ biến hiện nay như: thay đổi họ cho con khi ly hôn, thay đổi họ từ họ mẹ sang họ cha và ngược lại, thay đổi họ khi thực hiện tủ tục nhận con nuôi,…Vậy trình tự thủ tục để thay đổi họ tên được thực hiện như thế nào? Phải đáp ứng những điều kiện nào thì mới được thay đổi họ? Cơ quan nào có thẩm quyền thực hiện khi người dân có nhu cầu?

Đây là thắc mắc, đã có rất nhiều khách hàng đã liên hệ với Luật Minh Gia để được tư vấn. Nếu bạn cũng có những thắc mắc, băn khoăn về vấn đề này thì hãy liên hệ với Luật Minh Gia, Luật sư chúng tôi sẽ hướng dẫn, tư vấn để bạn nắm được các quy định về vấn đề này.

Để liên hệ với chúng tôi và yêu cầu tư vấn, bạn vui lòng gửi câu hỏi hoặc Gọi: 1900.6169 , bên cạnh đó bạn có thể tham khảo thêm thông qua tình huống chúng tôi tư vấn sau đây: 

2. Luật sư tư vấn về điều kiện, thủ tục để đổi họ cho con

Câu hỏi tư vấn: Chào Luật sư. Luật sư cho tôi hỏi trường hợp sau: Tôi chuẩn bị sinh em bé và muốn sau này khai sinh cho con lấy đúng họ Châu. Nguyên do là: từ đời cụ tôi đi khai sinh cho ông nội đã bị nhầm thành họ Chéo do nhân viên tư pháp thời đó nhầm, mà cụ thì không biết chữ. Đến bây giờ bên nhà chồng tôi chỉ còn mỗi nhà chồng mang họ Chéo. Còn các bác, các chú bên chồng đã đổi về họ Châu. Bây giờ tôi muốn khai sinh cho con lấy họ Châu có được không. Vì thực tế họ Chéo là sai do thời các cụ viết sai và nghĩ là không quan trọng nên không sửa. Tôi muốn con mình mang đúng họ. Như vậy có được không?

Luật sư tư vấn: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp bạn chuẩn bị sinh em bé và muốn cháu sau này theo họ Châu. Do trước đó cán bộ tư pháp đã khai sinh nhầm từ thời ông nội thành họ Chéo. Vì vậy đến nay chị muốn con mình được khai sinh theo đúng họ của mình. Đối với trường hợp của chị chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ theo quy định tại Điều 26 Bộ luật dân sự 2015 về quyền có họ, tên như sau:

"Điều 26. Quyền có họ, tên

1. Cá nhân có quyền có họ, tên (bao gồm cả chữ đệm, nếu có). Họ, tên của một người được xác định theo họ, tên khai sinh của người đó.

2. Họ của cá nhân được xác định là họ của cha đẻ hoặc họ của mẹ đẻ theo thỏa thuận của cha mẹ; nếu không có thỏa thuận thì họ của con được xác định theo tập quán. Trường hợp chưa xác định được cha đẻ thì họ của con được xác định theo họ của mẹ đẻ.

Trường hợp trẻ em bị bỏ rơi, chưa xác định được cha đẻ, mẹ đẻ và được nhận làm con nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo thỏa thuận của cha mẹ nuôi. Trường hợp chỉ có cha nuôi hoặc mẹ nuôi thì họ của trẻ em được xác định theo họ của người đó.

..."

Do vậy, hiện nay nếu bạn muốn khai sinh cho mang họ Châu thì chồng bạn phải làm thủ tục để thay đổi hoặc cải chính lại họ của mình.

Về điều kiện thay đổi họ theo quy định tại Điều 27 Bộ Luật dân sự 2015:

“Điều 27. Quyền thay đổi họ

1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ trong trường hợp sau đây:

a) Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại;

b) Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc họ của mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi;

c) Khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ cho người đó theo họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ;

d) Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha, mẹ cho con;

đ) Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

e) Thay đổi họ theo họ của vợ, họ của chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi;

g) Thay đổi họ của con khi cha, mẹ thay đổi họ;

h) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.

2. Việc thay đổi họ cho người từ đủ chín tuổi trở lên phải có sự đồng ý của người đó.

3. Việc thay đổi họ của cá nhân không làm thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự được xác lập theo họ cũ.”

Ngoài ra theo quy định của Luật Hộ tịch năm 2014 quy định về cải chính hộ tịch tại Khoản 12 Điều 4 như sau:

“12. Cải chính hộ tịch là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi những thông tin hộ tịch của cá nhân trong trường hợp có sai sót khi đăng ký hộ tịch.”

Và được hướng dẫn bởi Khoản 2 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định:

“2. Cải chính hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch là việc chỉnh sửa thông tin cá nhân trong Sổ hộ tịch hoặc trong bản chính giấy tờ hộ tịch và chỉ được thực hiện khi có đủ căn cứ để xác định có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch.”

Như vậy, đối chiếu với trường hợp của bạn, trường hợp chồng bạn muốn thay đổi họ của mình để làm giấy khai sinh cho con mang họ Châu thì phải đưa ra được một trong những căn cứ quy định Khoản 1 Điều 27 Bộ Luật dân sự năm 2015 hoặc chứng minh do ông nội của chồng khi làm giấy khai sinh có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch để làm thủ tục cải chính hộ tịch.

Thứ hai, về trình tự thủ tục thực hiện thay đổi họ

Căn cứ Điều 28 Luật Hộ tịch năm 2014 quy định về thủ tục cải chính hộ tịch như sau:

“Điều 28. Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch

1. Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

2. Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.

Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

3. Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.

Trường hợp nơi đăng ký hộ tịch trước đây là Cơ quan đại diện thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Bộ Ngoại giao để chuyển đến Cơ quan đại diện ghi vào Sổ hộ tịch.”

Trường hợp cải chính hộ tịch cho người từ đủ 14 tuổi trở lên sẽ do UBND cấp Huyện thực hiện.

Theo những quy định trên, muốn thay đổi họ cho con bạn bạn chuẩn bị các giấy tờ sau:

- Đơn (tờ khai) xin thay đổi, cải chính họ, tên cho con (theo mẫu ở UBND xã , phường).

- Giấy khai sinh bản chính.

- CMND, hộ khẩu (sao y).

- Các giấy tờ khác chứng minh cho yêu cầu thay đổi, cải chính hộ tịch.