Di sản thừa kế là đất được Nhà nước thu hồi và bồi thường thì được phân chia như thế nào?

Năm 2006 ba mẹ tôi có mua đất và làm nhà, không được bao lâu thì ba tôi mất, năm 2007. Và đến năm 2017 thì nhà tôi bị giải tỏa và được nhà nước đền bù 180 triệu đồng và cấp một lô đất. Vì không đủ tiền xây nhà và trả thuế đất. Nên gia đình tôi muốn bán lô đất này. Nhưng lại vướng vào thủ tục thừa kế. Hiện tại nhà tôi có 3 anh em, không có tranh chấp gì. Nhưng bên nội thì ông nội còn sống. Nếu đem đi công chứng để bán thì bên mua đòi phải làm thủ tục thừa kế. Nhưng tôi không biết phải chia tài sản như thế nào, vì ba tôi mất khá lâu rồi bị giải tỏa và nhà thì của 2 vợ chồng làm nên. Mong luật sư tư vấn thủ tục. Tôi xin cảm ơn!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia. Với trường hợp của bạn, chúng tôi tư vấn như sau:

Căn cứ theo thông tin bạn cho biết thì tài sản là mảnh đất được bố mẹ bạn mua năm 2006 và xây dựng nhà trên đó được xác định là tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng. Năm 2007, bố bạn mất. Do đó, ½ tài sản trên thuộc sở hữu của mẹ bạn; ½ còn lại của bố bạn sẽ trở thành di sản thừa kế. Trường hợp, nếu bố bạn mất không để lại di chúc thì phần di sản thừa kế trên sẽ được chia theo pháp luật.

Tuy nhiên, đến năm 2017, mảnh đất trên được Nhà nước tiến hành thu hồi và đã được bồi thường 180 triệu đồng, đồng thời cấp cho gia đình một lô đất mới. Hiện tại, do không đủ tiền xây nhà và trả thuế đất nên gia đình bạn muốn bán lô đất này.

Do đó, để bán lô đất này thì trước tiên các đồng thời kế (bao gồm ông nội, mẹ bạn, 3 anh em) cần thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế và phân chia di sản thừa kế tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã (phường). 

Căn cứ theo quy định tại Điều 57 Luật công chứng 2014 như sau:

“Điều 57. Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản

1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.

2. Trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản đó.

Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc.

…”.

Như vậy, theo quy định trên, trường hợp các đồng thừa kế đều đồng ý bán mảnh đất thì phải thể hiện rõ trong văn bản phân chia di sản thừa kế.

Ngoài ra, trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế cũng cần thể hiện rõ việc phân chia di sản sau khi chuyển nhượng đất cho các đồng thừa kế. Trong trường hợp này, các đồng thừa kế có thể thỏa thuận về việc phân chia di sản thừa kế. Trường hợp không thỏa thuận được thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất (bao gồm: ông nội, mẹ bạn, và 3 anh em) theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 651 Bộ luật dân sự 2015.

Trân trọng.

CV tư vấn: Phạm Diệu - Luật Minh Gia