Đã được bố, mẹ chia tài sản vậy khi bố, mẹ mất có quyền yêu cầu phân chia di sản nữa không?

1.Luật sư tư vấn về pháp luật dân sự

Theo quy định pháp luật dân sự, di sản bao gồm tài sản là bất động sản, động sản, hoa lợi, lợi tức thuộc quyền sở hữu, sử dụng của người chết. Di sản sẽ được chia cho những người thừa kế theo di chúc hoặc thừa kế theo pháp luật kể từ thời điểm mở thừa kế. Tuy nhiên, do chưa hiểu biết các quy định pháp luật nên trong quá trình phân chia di sản thừa kế, những người được hưởng thừa kế có xảy ra tranh chấp với nhau gây ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, tốn thời gian và tốn tiền bạc của các bên.  

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào liên quan về lĩnh vực dân sự, bạn có thể liên hệ với chúng tôi thông qua hình thức gửi Email tư vấn hoặc liên hệ qua tổng đài 1900.6169 để được hỗ trợ tư vấn.

2. Tư vấn về phân chia di sản thừa kế

Câu hỏi tư vấn: Xin Luật sư tư vấn giúp trường hợp sau.Thông tin cần biết!1. Gia đình có ba, mẹ, 5 anh em trai, 1 em gái. Mẹ đã mất cách đây 3 năm. 2. Tài sản của cha mẹ hiện có: một khu đất vườn rộng 1,7ha. Trên khu đất này có một ngôi nhà kiên cố.3. Em gái đã có gia đình và đã ra riêng, được cha mẹ cắt cho một lô đất ngang 10m, dài 50m. Anh đầu cũng ra riêng và được cho lô đất tương tự lô của em gái. Em kế tự lập, chưa nhận được phần đất mà cha mẹ cho khi ra riêng. Tôi và 2 em trai còn lại hiện đang sống chung với cha. Cha muốn chia cho mỗi đứa một phần đất tương tự như lô đất đã cho cô em gái và anh trai trong tổng phần đất còn lại. Sau đó dành ra một lô đất có ngôi nhà xây sẵn làm nhà từ đường, thờ ông bà, là sở hữu chung của tất cả anh em. Phần còn lại, cha muốn bán đi để dưỡng già. Hỏi: Em gái có quyền can thiệp, đòi phân chia tài sản của cha mẹ không?

Trả lời tư vấn: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi lời đề nghị tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia. Với thắc mắc của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Theo thông tin bạn cung cấp, cha mẹ bạn có 6 anh chị em, bố mẹ có khối tài sản chung là khu vườn rộng 1,7ha và một ngôi nhà kiên cố được xây dựng trên đất đó.

Mẹ bạn mất nên 1/2 khối tài sản chung của bố và mẹ bạn được coi là di sản thừa kế của mẹ trước khi chết để lại, theo quy định tại Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015:

“Điều 612. Di sản: Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”.

Mẹ bạn mất, tuy nhiên bạn không cung cấp rõ thông tin khi mẹ mất có để lại di chúc hay không có di chúc nên chúng tôi xin đưa ra các trường hợp tư vấn cụ thể như sau:

Trường hợp 1: Mẹ mất có để lại di chúc

Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 quy định Di chúc: “Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”.

Theo đó, nếu như trước khi mẹ bạn mất thì phần di sản thừa kế sẽ được chia theo di chúc, chia cho những người được chỉ định hưởng di sản theo di chúc.

Trường hợp 2: Mẹ bạn không để lại di chúc, di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật.

Trong trường hợp mẹ bạn mất mà không để lại di chúc thì di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật và chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất.

Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định Người thừa kế theo pháp luật:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau”.

Theo đó, những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất của mẹ bạn bao gồm: chồng (bố bạn), cha đẻ( ông ngoại nếu còn sống), mẹ đẻ (bà ngoại nếu còn sống) và các con (5 anh chị em bạn). Những người thừa kế sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.

Theo thông tin bạn cung cấp, em gái và anh cả đã được bố mẹ chia đất ra ở riêng. Tuy nhiên, khi mẹ mất thì em gái và anh cả vẫn sẽ được hưởng di sản thừa kế giống như những người thuộc hàng thừa kế khác chỉ trừ trong trường hợp hai người này bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm sức khỏe, tính mạng, ngược đãi, hành hạ mẹ hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng đối với mẹ thì sẽ không được hưởng di sản theo Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015.

Điều 621. Người không được hưởng quyền di sản:

“1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:

a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;

b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;

c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;

d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản”.

Như vậy, mặc dù em gái và anh cả đều đã được chia phần đất nhưng vẫn thuộc hàng thừa kế thứ nhất hưởng di sản mẹ bạn nên 2 người họ vẫn sẽ có quyền yêu cầu chia di sản của mẹ bạn. Việc bố bạn muốn chia đất cho các anh em và muốn giành một phần đất làm nhà từ đường thì cần có sự thống nhất và đồng ý của những người thuộc hàng thừa kế.

Ngoài ra, việc bố bạn muốn chia mảnh vườn và nhà đó cho các anh em khác thì trước tiên cần phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế và phân chia di sản thừa kế của mẹ bạn trước (vì mảnh vườn và nhà là tài sản chung của bố mẹ nên bố bạn chỉ được quyền định đoạt 1/2 tài sản chung đó, cộng thêm 1/6 di sản nhận từ vợ).

Sau khi đã thực hiện xong việc phân chia di sản của mẹ, phần tài sản riêng của bố bạn muốn chia cho người con nào là quyền định đoạt riêng của bố bạn, không ai có quyền yêu cầu chia.