Chồng chết nhưng chưa nhận tài sản thừa kế của bố thì vợ con có được hưởng không?

Nội dung câu hỏi: Thưa luật sư! Bố chồng tôi chết nhưng không có lập di chúc, thì theo luật đất đai sẽ thuộc quyền sở hữu của vợ và con. Tuy nhiên chồng tôi cũng mất nên hiện giờ mẹ chồng không chịu chia đất cho 2 mẹ con tôi. Con gái tôi có được quyền thừa hưởng phần đất thuộc về bố của cháu không, bố cháu mất rồi thì cháu có được chia không.nếu mẹ chồng tôi cứ trì hoàn không chịu chia đất đai cho tôi ( các anh chị thì đồng ý, chỉ có mẹ chồng là không chịu), thì tôi phải xử lý như thế nào.cảm ơn sự giúp đỡ của luật sư!

Trả lời: Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi đến công ty Luật Minh Gia, với câu hỏi cuả chị chúng tôi tư vấn như sau:

Theo quy định tại Bộ luật dân sự 2015 bố chồng chị có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật. Đối với trường hợp của gia đình chị, bố chồng chị mất không để lại di chúc nên tài sản của bố chồng sẽ trở thành di sản và được chia thừa kế theo pháp luật . Trước tiên chị cần xác định di sản của bố chồng chị để làm rõ phần quyền và nghĩa vụ mà chị và các con có thể được hưởng. Điều 612 Bộ luật dân sự 2015 quy định di sản bao gồm:

“Điều 612. Di sản  

Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.”

Đối với đất đai mà chị đang có yêu cầu muốn được chia thừa kế thì cần làm rõ đây là tài sản riêng của mẹ chồng, tài sản riêng của bố chồng hay là tài sản chung của bố mẹ chồng chị để xác định phần di sản của bố chồng chị để lại. Di sản của bố chồng chị sẽ được chia thừa kế theo pháp luật được quy định tại Điều 651 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

 Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.

Do thông tin chị cung cấp chưa đầy đủ nên không xác định được chính xác chồng chị mất trước hoặc cùng thời điểm với bố chồng chị hay chồng chị mất sau thời điểm bố chồng chị mất nên chúng tôi xin đưa ra hai trường hợp để giải quyết.

Trường hơp 1 : Chồng chị chết trước hoặc chết cùng thời điểm với bố chồng

Trường hợp này 2 con ruột của chị và chồng sẽ được hưởng phần di sản mà bố cháu được hưởng nếu còn sống theo quy định về thừa kế thế vị tại Điều 652 Bộ luật dân sự 2015

“Điều 652. Thừa kế thế vị

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.’

Trường hợp 2: Chồng chị chết sau thời điểm bố chồng chị mất

Theo quy định của pháp luật, thời điểm mở thừa kế là thời điểm người để lại di sản thừa kế mất. Do đó, kể từ thời điểm bố chồng chị mất mặc dù những người thừa kế chưa thực hiện việc phân chia di sản thừa kế nhưng những người thừa kế theo pháp luật của bố chồng chị đã phát sinh các quyền, nghĩa vụ đối với di sản do bố chồng để lại. Chồng chị được xác định là một trong những đồng thừa kế theo pháp luật được hưởng phần di sản thừa kế bằng những người thừa kế khác.

Khi chồng chị mất mà không để lại di chúc thì tài sản của chồng chị để lại sẽ bao gồm cả phần di sản thừa kế mà chồng được hưởng do được thừa kế từ bố chồng. Di sản thừa kế của chồng chị sau khi chết   được phân chia  cho những người thừa kế bao gồm: mẹ chồng chị, chị và các con của chị .

Do đó, trong cả 2 trường hợp nếu trên, nếu có căn cứ xác định bố chồng chị có phần quyền sử dụng dụng đối với đất đai và mẹ chồng chị cùng những người thừa kế khác không thỏa thuận được việc phân chia di sản thừa kế của bố chồng thì  chị có thể là người khởi kiện hoặc là người đại diện hợp pháp của các con khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất để yêu cầu giải quyết yêu cầu chia thừa kế

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ qua Email hoặc gọi điện đến bộ phận luật sư tư vấn trực tuyến để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng

Phòng Luật sư tư vấn Dân sự - Công ty Luật Minh Gia