Căn cứ thay đổi tên theo quy định của pháp luật hiện hành

Nội dung câu hỏi: Cháu năm nay 22 tuổi, đang đi học. Cháu có một việc rất mong văn phòng giúp đỡ. Đó là việc cháu không thích tên hiện tại bây giờ của mình. Cháu cũng tham khảo những điều lệ được phép đổi tên trên internet. Và gần như tên của cháu không nằm trong danh sách được đổi tên. Cháu có đến hỏi một lần tại phòng pháp lí của huyện cô nói rằng cháu có thể khai tên cháu trùng với tên người trong gia phả để được đổi tên. Vậy cháu phải chứng minh điều đó như thế nào? Trong khi tên cháu không trùng với ai trong gia đình cả... Nhưng lần thứ hai cháu đến phòng pháp lí một lần nữa, thì có một bác lại nói là : kể cả có trùng với gia phả thật thì cũng sẽ ko chấp nhận thụ lí hồ sơ. Vì sao? Vì rõ ràng trong nhà biết là tên trùng rồi tại sao vẫn để như vậy được bao nhiêu năm rồi sao không thay đổi,vậy là gia đình đã chấp nhận như vậy rồi ko đổi được. Bác đó nói chỉ có một trường hợp duy nhất được chấp nhận đó là: Kết hôn, gia đình chồng có 3 đời mà có ai đó trùng cùng cháu mới đổi được. Vậy mong luật sư giải thích và giúp em đổi được tên, nếu được rất mong văn phòng luật sư giúp đỡ em! Vì cháu thực sự muốn đổi tên hiện tạị.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi yêu cầu tư vấn đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:

Khoản 1 Điều 28 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về quyền thay đổi tên:

"1. Cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi tên trong trường hợp sau đây:

a) Theo yêu cầu của người có tên mà việc sử dụng tên đó gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tình cảm gia đình, đến danh dự, quyền, lợi ích hợp pháp của người đó;

b) Theo yêu cầu của cha nuôi, mẹ nuôi về việc thay đổi tên cho con nuôi hoặc khi người con nuôi thôi làm con nuôi và người này hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại tên mà cha đẻ, mẹ đẻ đã đặt;

c) Theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc người con khi xác định cha, mẹ cho con;

d) Thay đổi tên của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình;

đ) Thay đổi tên của vợ, chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ, chồng người nước ngoài là công dân hoặc lấy lại tên trước khi thay đổi;

e) Thay đổi tên của người đã xác định lại giới tính, người đã chuyển đổi giới tính;

g) Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định.”

Điều 7 Nghị Định 123/2015/NĐ-CP quy định về điều kiện thay đổi, cải chính hộ tịch:

“1. Việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi theo quy định tại Khoản 1 Điều 26 của Luật Hộ tịch phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 9 tuổi trở lên thi còn phải có sự đồng ý của người đó.

2. Cải chính hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch là việc chỉnh sửa thông tin cá nhân trong Sổ hộ tịch hoặc trong bản chính giấy tờ hộ tịch và chỉ được thực hiện khi có đủ căn cứ để xác định có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch.”

Để thay đổi tên thì bạn phải thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 28 Bộ luật dân sự năm 2015 hoặc có căn cứ để xác định có sai sót của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch.

- Nếu trong Gia phả của gia đình hoặc trong gia đình mà có tên người khác trùng với tên của bạn và điều này làm ảnh hưởng đến tình cảm gia đình thì bạn có thể cung cấp các giấy tờ chứng minh như giấy khai sinh hoặc giấy khai tử của người có cùng tên và xác nhận của những người có liên quan hoặc những người trong gia đình về việc nếu tiếp tục sử dụng tên đó sẽ ảnh hưởng xấu đến tình cảm gia đình.

- Lần thứ hai bạn đến phòng tư pháp hỏi thì một người trả lời bạn: “ Kể cả có trùng với gia phả thật thì cũng sẽ ko chấp nhận thụ lí hồ sơ. Vì rõ ràng trong nhà biết là tên trùng rồi tại sao vẫn để như vậy được bao nhiêu năm rồi sao không thay đổi, vậy là gia đình đã chấp nhận như vậy rồi ko đổi được.” Về vấn đề này, nếu có căn cứ thay đổi thì bạn vẫn có thể thay đổi, dựa trên thực tế của bạn nếu có tên trùng với tên của một người trong Gia phả gia đình hoặc tên của một người trong gia đình mà việc sử dụng tên hiện tại làm ảnh hưởng xấu đến tình cảm gia đình thì bạn có thể tham khảo thủ tục đổi lại tên. Do vậy việc cán bộ tư pháp trả lời lần thứ hai là không phù hợp với quy định pháp luật. 

 Thủ tục đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch:

 Người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy tờ liên quan cho cơ quan đăng ký hộ tịch.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, phù hợp với quy định của pháp luật dân sự và pháp luật có liên quan, công chức tư pháp - hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch, cùng người yêu cầu đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch ký vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Trường hợp thay đổi, cải chính hộ tịch liên quan đến Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung thay đổi, cải chính hộ tịch vào Giấy khai sinh, Giấy chứng nhận kết hôn.

Trường hợp cần phải xác minh thì thời hạn được kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc.

Trường hợp đăng ký thay đổi, cải chính hộ tịch không phải tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây thì Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm theo bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để ghi vào Sổ hộ tịch.

Hiện nay bạn 22 tuổi nên bạn nộp hồ sơ đến Ủy ban nhân dân huyện nơi bạn đang cư trú để được giải quyết.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn hỏi và quan tâm. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ cần luật sư giải đáp, bạn vui lòng gọi đến Tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến của chúng tôi - Số điện thoại liên hệ: 1900.6169 để được hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng.
CV tư vấn: Nông Diệp - Luật Minh Gia