Bồi thường về đất khi bị nhà nước thu hồi đất nông nghiệp

1. Luật sư tư vấn về vấn đề bồi thường khi thu hồi đất.

Nhận tiền bồi thường khi bị nhà nước thu hồi đất là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm đến bởi lẽ đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích đối với các chủ thể có quyền và nghĩa vụ liên quan. 

Đây là vấn đề mà rất nhiều khách hàng đã liên hệ với Luật Minh Gia để được tư vấn. Nếu anh/chị cũng có những thắc mắc, băn khoăn về vấn đề này thì hãy liên hệ với Luật Minh Gia, Luật sư chúng tôi sẽ hướng dẫn, tư vấn để anh/chị nắm được các quy định pháp luật về bồi thường khi đất bị nhà nước thu hồi.

Ngoài ra, anh/chị có thể tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi về vấn đề bồi thường về đất khi bị nhà nước thu hồi.

2. Luật sư tư vấn về vấn đề bồi thường quyền sử dụng đất khi nhà nước thu hồi.

Câu hỏi tư vấn: Hiện nay gia đình tôi đang trong diện được nhận tiền bồi thường đất bị thu hồi. Gia đình tôi có 6 người gồm ông, bà, bố, mẹ, chị gái và tôi được sử dụng hơn 1500m2 đất để trồng trọt. Trong đó bà tôi hiện nay đã mất và có giấy chứng tử ở địa phương nhưng ông nội tôi đã bỏ nhà ra đi cách đây 30 năm hiện chưa rõ còn sống hay đã mất. Gia đình thì vẫn luôn mong ông về nên đã không ra gặp chính quyền địa phương để khai tử. Hiện nay gia đình chỉ còn lưu giữ 1 chứng minh thư đã hết hạn của ông. Vậy nên dù có tên trong sổ đỏ nhưng sẽ không được hưởng tiền đền bù điều này có đúng hay không. Nếu gia đình tôi muốn được hưởng tiền đền bù đó thì phải làm những thủ tục và giấy tờ gì? Tôi xin chân thành cảm ơn!

Luật sư tư vấn: Cảm ơn chị đã gửi yêu cầu tư vấn tới Công ty Luật Minh Gia, trường hợp này chúng tôi tư vấn cho chị như sau:

Do những thông tin chị cung cấp chưa rõ ràng nên trong trường hợp này chúng tôi hiểu là nhà nước giao 1500m2 đất nông nghiệp cho cả 6 thành viên trong gia đình chị và cả 6 người đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hiện tại gia đình chị đang trong diện được nhận tiền bồi thường khi nhà nước thu hồi đất.

Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 74 Luật đất đai 2013 về nguyên tắc bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất:

“1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường ...”

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định thì:

“1. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp.

..."

Như vậy, về nguyên tắc, để được bồi thường khi nhà nước thu hồi đất thì gia đình chị phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 99, 100, 101 Luật Đất đai 2013 mà chưa được cấp. Đáp ứng đủ điều kiện nêu trên, khi đất nông nghiệp của gia đình chị bị nhà nước thu hồi thì cả 6 thành viên đều có quyền được hưởng tiền bồi thường về đất và quyền lợi hưởng là như nhau.

Theo thông tin chị cung cấp, hiện nay bà chị đã mất. Do đó, phần tiền bồi thường của bà chị trong khoàn tiền bồi thường thu hồi đất của gia đình sẽ chia theo pháp luật về thừa kế. Trường hợp, bà chị mất không để lại di chúc thì phần di sản của bà sẽ được chia theo pháp luật cho hàng thừa kế thứ nhất theo quy định tại Điều 651 BLDS năm 2015 bao gồm: Ông và bố mẹ của chị. Mỗi người sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau.

Về phía ông chị, ông có tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên sẽ được hưởng tiền đền bù khi đất bị thu hồi. Tuy nhiên, hiện ông chị không rõ tung tích, không liên lạc được đã 30 năm và gia đình cũng không xác định được còn sống hay đã chết, gia đình cũng chưa gặp chính quyền địa phương để khai tử. 

Trường hợp này, các thành viên còn lại trong gia đình có thể nhận thay phần tiền bồi thường mà ông được hưởng khi nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, để nhận phần tiền này hợp pháp theo quy định pháp luật thì chị phải được sự ủy quyền từ người ông. Nhưng hiện tại gia đình không liên lạc được với ông đã 30 năm nên việc này là rất khó khăn. Do đó, với những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đến người biệt tích này, để giải quyết quan hệ nhân thân và quan hệ tài sản, chị cần tiến hành thủ tục yêu cầu tuyên bố một người đã chết. Khi có quyết định tuyên bố ông chị chết thì quyền và nghĩa vụ của họ sẽ được thừa kế lại cho hàng thừa kế thứ nhất theo quy định pháp luật.

Tiền bồi thường khi thu hồi đất là khoản tiền được trả lại cho chủ sở hữu khi đất bị thu hồi nên là tài sản. Do đó, nếu tiền này thuộc sở hữu của người chết thì tiền bồi thường là di sản. Tức lúc này bố mẹ của chị sẽ hưởng phần tiền bồi thường đất bị nhà nước thu hồi của ông bà chị.

Nếu gia đình chị muốn được hưởng tiền đền bù đó thì những người thừa kế phải làm những thủ tục sau:

Trước hết, gia đình chị phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế tiền đền bù thu hồi đất: Hồ sơ khai nhận di sản thừa kế tiền đền bù thu hồi đất gồm:

- Phiếu yêu cầu công chứng (theo mẫu)

- Giấy tờ chứng minh người để lại di sản đã chết (giấy chứng tử, giấy báo tử, bản án tuyên bố một người đã chết…)

- Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất;

- Quyết định thu hồi đất, quyết định bồi thường, hỗ trợ tái định cư

- Giấy tờ tùy thân của người thừa kế (chứng minh nhân dân, căn cước công dân, sổ hộ khẩu…)

- Những giấy tờ khác (giấy khai tử, giấy khai sinh…)

Hồ sơ được nộp tại văn phòng công chứng. Văn phòng công chứng sẽ tiếp nhận và giải quyết yêu cầu.

Sau đó, sẽ tiến hành làm thủ tục nhận tiền đền bù đất: Khi có văn bản khai nhận di sản thừa kế, người được thừa kế tiến hành các thủ tục nhận tiền đền bù và các chính sách hỗ trợ.

Điều 93 Luật đất đai 2013 về chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư như sau:

“1. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hiệu lực thi hành, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi.

2. Trường hợp cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.

3. Trường hợp người có đất thu hồi không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì tiền bồi thường, hỗ trợ được gửi vào tài khoản tạm giữ của Kho bạc nhà nước.

4. Người sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất mà chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với Nhà nước theo quy định của pháp luật thì phải trừ đi khoản tiền chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính vào số tiền được bồi thường để hoàn trả ngân sách nhà nước…”

Như vậy, trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền có hiệu lực thi hành, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường phải chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho gia đình chị. Nếu cơ quan, tổ chức có trách nhiệm bồi thường chậm chi trả thì khi thanh toán tiền bồi thường, hỗ trợ cho người có đất thu hồi, ngoài tiền bồi thường, hỗ trợ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì người có đất thu hồi còn được thanh toán thêm một khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật quản lý thuế tính trên số tiền chậm trả và thời gian chậm trả.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề chị yêu cầu tư vấn: Tư vấn về bồi thường đất là di sản thừa kế khi bị Nhà nước thu hồi. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ chị vui lòng liên hệ đến Luật Minh Gia chúng tôi để được giải đáp.