Bố mẹ qua đời con trưởng có được hưởng hết phần thừa kế không?

Di sản bố mẹ tôi để lại bao gồm: 02 ngôi nhà bao gồm đất và công trình liền kề, lúc bố mẹ tôi còn sống nói cho tôi phần diện tích đất ở cả hai công trình này (chỉ nói bằng miệng, không có di chúc) hiện 2 anh tôi đã đưa vào sổ đỏ tên quyền sử dụng của các anh. Anh thứ 2 thì đồng ý trả lại phần cho tôi còn anh cả thì không trả lại phần của tôi, trong trường hợp này tôi có quyền thừa kế không?

Nếu có tôi phải làm gì.xin nói thêm lúc bố tôi chết mẹ tôi và tôi là người lo tang, lúc mẹ tôi còn sống tôi là người mở tài khoản cùng anh thứ 2 nuôi dưỡng mẹ tôi anh cả không có trách nhiệm gì nhưng đến nay anh  là con trưởng muốn lấy hêt phần của tôi và quyền thờ cúng bố mẹ tôi. Xin cảm ơn luật sư.

Trả lời:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi tư vấn cho công ty luật Minh Gia. Chúng tôi xin tư vấn cho bạn như sau

Căn cứ theo Điều 33 Luật hôn nhân gia đình năm 2014 quy định về tài sản chung của vợ chồng:

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.

2. Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất, được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.”

Do đó, nếu mảnh đất và hai căn nhà trên được hình thành trong thời kỳ hôn nhân thì được xác định là tài sản chung của bố mẹ anh. Khi bố anh mất thì nhà và đất sẽ được chia đôi mẹ anh một phần và một phần được xác định là di sản thừa kế bố để lại và được chia theo pháp luật.

Căn cứ theo Điều 651 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết..

…

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”  

Bố anh mất mà không để lại di chúc nên di sản thừa kế của bố anh sẽ được chia theo pháp luật. Những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm mẹ anh và bốn người con bố mẹ anh. Mỗi người sẽ được hưởng một phần thừa kế bằng nhau trong di sản thừa kế do bố anh để lại. Di sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật hoặc được thanh toán bằng tiền tương ứng với phần di sản thừa kế. 

Căn cứ theo Điều 623 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định về thời hiệu khởi kiện về thừa kế:

“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”

Bố anh mất từ năm 1989 đến nay đã được 29 năm nên vẫn còn 1 năm để khởi kiện yêu cầu chia thừa kế đối với bất động sản.

Mẹ anh đã mất vào năm 2015 mà không để lại di chúc nên phần di sản thừa kế của mẹ anh sẽ được chia theo pháp luật cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: 4 người con, mỗi người sẽ được hưởng một phần di sản bằng nhau. Những người được quyền hưởng di sản thừa kế có thể thỏa thuận để phân chia di sản thừa kế; nếu không thỏa thuận được, anh có thể khởi kiện ra Tòa án yêu cầu phân chia di sản thừa kế.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Minh Gia về vấn đề bạn yêu cầu tư vấn: Tư vấn yêu cầu chia di sản thừa kế. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ bộ phận luật sư tư vấn pháp luật Dân sự trực tuyến - Số điện thoại: 1900.6169 để được giải đáp, hỗ trợ kịp thời.

Trân trọng
Phòng luật sư Dân sự – Công ty luật Minh Gia.