Công ty không chốt sổ BHXH, giải quyết chế độ thai sản và thất nghiệp như thế nào?

Nội dung tư vấn: Em chào luật sư! Cho em hỏi: em tham gia bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp từ 5/2016, em nghỉ sinh vào 01/10/2018, đi làm lại sau sinh ngày 01/04/2019, em nghỉ việc và quyết định thôi việc tại công ty ngày 01/05/2019. Hiện tại, công ty chỉ mới đóng bảo hiểm xã hội cho em đến 03/2017. Em đã nghỉ làm được gần 1 tháng nhưng công ty vẫn chưa chốt sổ bảo hiểm nên em vẫn chưa làm được bảo hiểm thai sản và bảo hiểm thất nghiệp. Trong trường hợp này em nên làm gì để đảm bảo được quyền lợi của mình. Bảo hiểm thai sản có hết hạn làm không? Mong luật sư giải đáp thắc mắc giúp em. Em cám ơn luật sư nhiều!

Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia. Với vấn đề của bạn, chúng tôi xin đưa ra tư vấn như sau:

Thứ nhất, về việc chốt sổ BHXH.

Khoản 3 Điều 47 Bộ luật Lao động 2012 quy định:

“3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.”

Theo quy định trên, sau khi bạn chấm dứt hợp đồng lao động của bạn, phía công ty có trách nhiệm thực hiện thủ tục chốt sổ BHXH và trả lại sổ cho bạn. Trường hợp công ty không làm thủ tục chốt sổ, trả sổ BHXH cho bạn, bạn có thể gửi đơn lên Phòng Lao động Thương binh và Xã hội yêu cầu giải quyết tranh chấp.

Thứ hai, về thời hạn nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản.

Khoản 1 Điều 102 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định:

 “1. Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 100, các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 101 của Luật này cho người sử dụng lao động...

2. Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ quy định tại Điều 100 và Điều 101 của Luật này nộp cho cơ quan bảo hiểm xã hội.”

Bạn nghỉ việc sinh con từ 01/10/2018 và đi làm lại vào 01/04/2019, đến 01/05/2015 bạn được giải quyết chế độ thôi việc nên công ty phải làm thủ tục nộp hồ sơ để giải quyết chế độ thai sản cho bạn. Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc bạn có trách nhiệm nộp bản sao giấy khai sinh của con cho công ty để làm thủ tục thanh toán chế độ thai sản, trong thời hạn 10 ngày tiếp theo công ty phải nộp hồ sơ lên cơ quan BHXH để được giải quyết chế độ thai sản. Tuy nhiên, nếu như công ty đã nộp hồ sơ để giải quyết chế độ thai sản cho bạn nhưng công ty vẫn nợ tiền BHXH thì cơ quan BHXH sẽ tạm dừng việc thực hiện việc chi trả tiền chế độ thai sản cho đến khi công ty nộp đủ tiền BHXH còn nợ. Trường hợp công ty không nộp hồ sơ đúng thời hạn thì công ty phải có trách nhiệm giải trình bằng văn bản về lý do chậm nộp để được BHXH giải quyết chế độ thai sản cho bạn theo quy định tại Điều 116 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Thứ ba, về việc hưởng chế độ trợ cấp thất nghiệp.

Theo quy định tại Điều 49 Luật Việc làm 2013 về Điều kiện hưởng chế độ thất nghiệp:

“Người lao động quy định tại khoản 1 Điều 43 của Luật này đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp thất nghiệp khi có đủ các điều kiện sau đây:

1. Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp sau đây:

a) Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trái pháp luật;

b) Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;

2. Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc đối với trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 43 của Luật này; đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 43 của Luật này;

3. Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định tại khoản 1 Điều 46 của Luật này;

...”

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 46 Luật việc làm 2013 thì trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày nghỉ việc, bạn phải nộp hồ sơ hưởng trở cấp thất nghiệp tại Trung tâm dịch vụ việc làm để đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp. Do đó, ngoài điều kiện về thời gian tham gia BHTN thì bạn phải kịp thời nộp hồ sơ đúng thời hạn quy định. Nếu như công ty bạn nợ tiền bảo hiểm dẫn đến việc không kịp chốt sổ cho bạn trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày nghỉ việc thì bạn không đủ điều kiện để được hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Về vấn đề này, tại Khoản 3 Công văn 856/LĐTBXH-BHXH quy định để đảm bảo quyền lợi cho người lao động:

“3. Đối với các doanh nghiệp thực sự gặp khó khăn nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội thì cho phép doanh nghiệp đóng bảo hiểm xã hội cho những người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, người lao động thôi việc để giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội và chốt sổ bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo quyền lợi cho người lao động theo quy định.”

Nếu công ty bạn thực sự gặp khó khăn dẫn đến không thể đóng tiền BHXH đúng hạn, nợ tiền BHXH, hiện tại, khi bạn nghỉ việc và muốn được được hưởng chế độ thai sản và chế độ thất nghiệp nên bạn có thể yêu cầu doanh nghiệp ưu tiên đóng tiền BHXH cho mình và chốt sổ để bạn hưởng trợ cấp thai sản, trợ cấp thất nghiệp.

Trân trọng!

Phòng Luật sư tư vấn Lao động – Công ty Luật Minh Gia.