Bồi thường đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất thế nào?

1. Bồi thường đất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất

Câu hỏi:

Xin chào Luật sư! Tôi đã đọc nhiều câu trả lời của luật sư về các trường hợp người dân hỏi và nhận thấy luật sư trả lời rất chi tiết, dễ hiểu. Vì vậy, tôi xin phép hỏi luật sư 1 số vấn đề ạ. Thứ nhất, khi giải phóng mặt bằng để làm đường, nhà tôi và các hộ khác được đền bù 50tr/ sào đất đồi trồng cây lâm nghiệp. Mọi người đều đã nhận tiền đền bù đất và cây trồng. Bây giờ ủy ban xã đòi thu hồi lại tiền thừa là 30triệu/ sào với lí do đền bù nhầm. Có quy định nào về việc này để chúng tôi biết là mình nộp lại tiền là đúng ko ạ? Thứ 2, trong số những nhà bị mất đất, có mình nhà tôi là mất cả đất ruộng, đất ở vì đường chạy qua, nên ngoài tiền đền bù, nhà tôi có thêm tiền hỗ trợ đời sống. Nhưng ủy ban xã không cho gia đình tôi lấy số tiền hỗ trợ này, mà bảo là để trừ vào số tiền thu hồi lại. Nhà tôi yêu cầu cho nhận tiền hỗ trợ, còn việc trả lại tiền bồi thường thì khi xã giải thích rõ cho dân, mọi người hoàn trả thì gia đình tôi cũng hoàn trả, có đúng ko ạ? Thứ 3, phần đất nông nghiệp nhà tôi có 250m2, bị thu hồi 214m2, còn lại 36m2, chúng tôi không thể canh tác được nữa, đã yêu cầu bộ phận giải phóng mặt bằng thu hồi hết nhưng không được. Chúng tôi khiễu nại như thế nào về việc này. Mong luật sư giải thích hộ. Cảm ơn luật sư!

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến công ty Luật Minh Gia. Trường hợp của bạn, chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Thứ nhất, nguyên tắc bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất

Vấn đề này được quy định tại Điều 74 Luật đất đai 2013 như sau:

“1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.”

Như vậy, khi nhà nước thu hồi đất, bạn đã không được nhà nước giao đất có cùng mục đích sử dụng mà được bồi thường với số tiền 50 triệu/ sào, tuy nhiên số tiền được bồi thường này phải tuân theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi bạn sinh sống quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Do đó, bạn cần làm đơn đề nghị xem xét lại chế độ bồi thường khi thu hồi đất gửi đến Ủy ban nhân dân cấp huyện. Nếu bạn bị bồi thường không đúng giá đất bạn đang sử dụng theo thông báo UBND đã giao thì bạn có quyền khiếu nại, khởi kiện theo quy định tại Điều 204 Luật đất đai 2013.

Thứ hai, về việc trừ tiền hỗ trợ đời sống vào số tiền đã đền bù nhầm

Vì bạn chưa xác định được mức bồi thường phù hợp nên nếu như đền bù nhầm giá đất hoặc loại đất như cán bộ xã xác nhận thì số tiền hỗ trợ đời sống mà bạn nhận được sẽ được trừ vào số tiền 30 triệu đã đền bù thừa. Còn trong trường hợp số tiền được đền bù là phù hợp khi bị thu hồi đất của gia đình bạn là 50 triệu thì cán bộ xã không được giữa lại số tiền hộ trợ đời sống mà phải trả lại cho gia đình bạn. Nếu yêu cầu không được giải quyết thì bạn có quyền khiếu nại, khiếu kiện theo quy định tại Điều 204 Luật đất đai 2013, vì vậy bạn cần dựa vào số tiền bồi thường về giá đất cho bạn là đúng hay không để xác định về việc bù trừ từ cơ quan nhà nước.

Bên cạnh đó, về vấn đề thu hồi nốt phần diện tích sử dụng đất còn lại, trong trường hợp phần diện tích còn lại gia đình không thể tiếp tục canh tác, nếu không thể chuyển mục đích sử dụng đất thành đất ở để xây nhà thì bạn có thể chuyển nhượng cho hộ lân cận hoặc gửi yêu cầu lên Ủy ban nhân dân xã xác nhận, Ủy ban nhân dân xã sẽ gửi lên Ủy ban nhân dân huyện xem xét, ra quyết định thu hồi bổ sung số đất còn lại và ban hành quyết định bồi thường, hỗ trợ đối với phần đất này.

---

2. Giải đáp thắc mắc về việc bồi thường đất nông nghiệp

Câu hỏi:

Chào quý công ty Luật Minh Gia. Gia đình em có một số thắc mắc về việc thu hồi đất nông nghiệp, rất mong nhận được sự tư vấn của anh /chị. Em xin được trình bày cụ thể như sau:"Từ năm 1992 một số hộ dân trong thôn có nhận của ủy ban nhân dân xã 6.120 m2 đất nông nghiệp theo hình thức ruộng kinh doanh, với mức thu sản lượng từ 42 đến 45kg thóc/ sào (cao hơn rất nhiều lần so với đất nông nghiệp thuộc diện khẩu chia cho những người sinh năm 1992 trở về trước)Từ thời điểm đó đến nay mọi người vẫn cấy và nộp thuế đầy đủ cho UBND xã. Nhưng hiện nay xã thu hồi ruộng giao cho công ty san lấp không thông báo cho người dân, không hỗ trợ bồi thường.Người dân có lên phản ánh và nhận được câu trả lời từ phía UBND xã là "Ruộng của nhà nước giao cho cấy, thu hồi lúc nào là quyền của nhà nước, hiện tại chưa có chính sách giải quyết bồi thường mọi người cứ về bao giờ hỗ trợ chúng tôi sẽ thông báo sau".

Anh/chị cho e hỏi việc tu hồi đất như trên có đúng pháp luật không? đối với các diện tích ruộng thuộc diện trên thì được hưởng mức bồi thường ruộng đất là bao nhiêu?Hy vọng sớm nhận được sự hỗ trợ của anh/ chị Em cảm ơn!-- Trân trọng!

Trả lời:

Cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi yêu cầu tư vấn đến công ty Luật Minh Gia, với vụ việc của bạn chúng tôi có quan điểm tư vấn như sau:

Thứ nhất, căn cứ tại điều 66 Luật đất đai năm 2013 thì thẩm quyền thu hồi đất đai được quy định như sau:

1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;

b) Thu hồi đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn.

2. Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất trong các trường hợp sau đây:

a) Thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư;

b) Thu hồi đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở tại Việt Nam.

3. Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thu hồi đất.

Như vậy theo quy định của pháp luật hiện hành UBND xã không có thẩm quyền thu hồi đất đai, khi một loại đất có đủ điều kiện để thực hiện việc thu hồi ví dụ như có quy hoạch hay vi phạm pháp luật đất đai,… UBND xã chỉ có thẩm quyền đưa ra kiến nghị lên UBND huyện để UBND huyện hoặc UBND tỉnh ra quyết định thu hồi. Đối chiếu với vụ việc của bạn, UBND xã tự ý thu hồi đất và cho phép san lấp đất như vậy là vi phạm pháp luật, UBND xã không có thẩm quyền thu hồi đất. Lúc này những người dân bị thu hồi đất có thể khiếu nại quyết định của UBND xã.

Thứ hai, việc bồi thường về đất dựa trên nguyên tắc được quy định tại điều 74 Luật đất đai năm 2013 như sau:

1. Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.

2. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

3. Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.

Như vậy nếu như có đủ điều để được bồi thường đất theo điều 75 Luật đất đai thi gia đình bạn mới được bồi thường, nó không có nghĩa rằng cứ thu hồi đất là sẽ được bồi thường. Đồng thời việc bồi thường này sẽ được thực hiện bằng việc giao đất cùng mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi, còn trong trường hợp không có đất để thu hồi thì sẽ bồi thường bằng tiền theo giá đất của địa phương, mỗi địa phương sẽ có một bảng giá đất khác nhau do UBND tỉnh ban hành. Nếu gia đình bạn có đủ điều kiện để được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất bạn sẽ căn cứ vào giá đất nông nghiệp của địa phương cũng như xem diện tích thu hồi để biết chính xác mức bồi thường.